• Мое избранное
«Қорғас» шекара маңы ынтымақтастығы халықаралық орталығы қызметінің мәселелері бойынша Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасының Заң жобасына тұжырымдама жобасы

Отправить по почте

Toggle Dropdown
  • Комментировать
  • Поставить закладку
  • Оставить заметку
  • Информация new
  • Редакции абзаца

«Қорғас» шекара маңы ынтымақтастығы халықаралық орталығы қызметінің мәселелері бойынша Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасының Заң жобасына тұжырымдама жобасы

Қараңыз: Жолдаманы
Қараңыз: Қазақстан Республикасы Ұлттық кәсіпкерлер палатасының сараптамалық қорытындысы
ЖОБА
ТҰЖЫРЫМДАМА «Қорғас» шекара маңы ынтымақтастығы халықаралық орталығы қызметінің мәселелері бойынша Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы»
1. Заң жобасының атауы
«Қорғас» шекара маңы ынтымақтастығы халықаралық орталығы қызметінің мәселелері бойынша Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы».
2. Заң жобасын әзірлеу қажеттілігінің түсініктемесі
«Қорғас» шекара маңы ынтымақтастығы халықаралық орталығы жобасын құру 2002 жылы 22-25 желтоқсанда Қытай Халық Республикасына Қазақстан Республикасының Мемлекет басшысының ресми сапарында ең алғаш рет айтылған және өзінің тәжірибелік жүзеге асырылуын алды.
«Қорғас» шекара маңы ынтымақтастығы халықаралық орталығын (бұдан әрі – Орталық) құру туралы келісімге 2013 жылы Қытай мен Қазақстанның көшбасшыларымен қол жеткізілген болатын. Бұл Шанхай ынтымақтастық ұйымы шеңберінде өңіраралық ынтымақтастық саласында үлгілі – көрсеткіштік жоба болды.
Орталықтың құрылысы 2007 жылғы 1 шілдеде басталған болатын. Орталықтың жалпы алаңы 5,28 кв.км., сонымен бірге қытай бөлігінің алаңы - 3,43 кв.км., қазақстандық - 1,85 кв.км.құрады. Азаматтардың және тауарлардың жылжуы еркін тәртіпте кедергісіз жүзеге асырылатын екі бөлікте арнайы көліктік-жаяу жүргінші өзара қосылған. Орталықтың аумағына кіру Қазақстан және Қытай жақтанда визасыз негізде он үш күнге дейін жүзеге асырылады.
Қазақстан Республикасы Үкіметі мен Қытай Халықтық Республикасы арасындағы «Қорғас» шекара маңы ынтымақтастығы халықаралық орталығының қызметін реттеу туралы» Келісімнің (Астана қ., 2015 жылғы 4 шілдедегі) 10-бабына сәйкес жобаларды қаржыландыру, құрылыс және объектілердің инфраструктуралық ремонттары (сумен жабдықтау, электрмен жабдықтау, телекоммуникация, инженерлік коммуникация, қоршаулар және т.б.) Орталық аумағында қытай және қазақстан жақтарының бюджеттік қаражаттары есебінен, инвестициялық объектілер (сауда-көрмелік, іскерлік ғимараттар, терминалдар және т.б.) – жеке инвестициялар есебінен жүзеге асырылады.
Осы жобаны жүзеге асыру жұмыстары барысында қазақстандық заңнамалық нормаларда Орталықтың негізгі спецификалық өзгешелігін негізге алатын, дәлірек айтқанда – Орталық аумағына азаматтардың еркін визасыз кіру, арнайы өтілімдер арқылы Орталықтың бөліктерімен Қазақстандық және Қытай арасындағы мемлекеттік шекара арқылы азаматтар мен тауарларды еркін жылжыту, Орталық аумағы бөлігінде тауарлар мен қызметтерді жүзеге асыру мен қолдану және Орталыққа (тан) кіру (шығу) барлық мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру мәселелерінің жоқтығы анықталды. Іс жүзінде Орталыққа бағытталған қабылданған халықаралық келісімдер ЕЭО кедендік аумағынан бөліп тұрады және ЕЭО қалыпты кедендік талаптар қолданылатын Орталықтың ресми аумағы ЕЭО кедендік аумағы болғандықтан, Орталықтың бақылау-өткізу пункті – Орталыққа (тан) кіру (шығу) орны кедендік шекараны «аударады».  
Заң жобасы «Қорғас» шекара маңы ынтымақтастығы халықаралық орталығында – жеке экономикалық аймақты құру және жүзеге асырумен байланысты қатынасты, «Қорғас» шекара маңы ынтымақтастығы халықаралық орталығының қызметін реттеу туралы 2005 жылғы 4 шілдедегі Қазақстан Республикасы және Қытай Халық Республикасы Үкіметі арасындағы Келісімді (бұдан әрі – Келісім) жүзеге асыруда реттейді.
Қолданыстағы кедендік заңнаманы қолдану жолымен кедендік бақылауды және кедендік әкімшіліктендіруді жүзеге асыру кезінде арнайы өтілім (мемлекеттік шекара) арқылы тауарлар мен азаматтарды жылжытуға бақылаудың жоқтығымен заңнамалық реттеуді қажет ететін мәселелі сұрақтар тізімі туындады.
Көбінесе, Орталық бөлігі қытай аумағынан Орталық бөлігі қазақстан аумағына кіргізілетін тауарлар мен көлік құралдарының келу және кету тәртібі туындаған мәселелердің бірі болды, сондай-ақ Қазақстан Республикасы және Қытай Халық Республикасы Үкіметі арасындағы Орталықтың қызметін реттеу туралы Келісімге сәйкес бақылау-өткізу пунктінде Орталық (аумағымен) аумағына шығу (кіру) біргебарлық мемлекеттік бақылау жасалғандықтан мемлекеттік шекара арқылы азаматтар, жүктер және көлік құралдары өту кезінде барлық мемлекеттік бақылау түрлері жүзеге асырылады.
Орталықтың қазақстандық бөлігі аумағында еркін кедендік аймағы кедендік процедураларды қолдануы сондай-ақ айрықшылығында реттеуді қажет етеді. Бірақ осы айрықшылықтар ЭЕО Кедендік кодексін қабылдағаннан соң қаралатын болады.
Орталықтың инвестициялық тартымдылық жағына негативті әсер көрсететін, «Қорғас» шекара маңы ынтымақтастығы халықаралық орталығы (бұдан әрі – қазақстандық бөлік Орталығы) қазақстандық аумағы бөлігінде туындаған мәселелерді шешу үшін Президент көмекшісі – Қазақстан Республикасының қауіпсіздік кеңесінің хатшысы Н.Б. Ермекбеавтың 2016 жылғы 12 ақпандағы № 27-11.15 қарарына сәйкес Қазақстан Республикасының арнайы «Қорғас» шекара маңы ынтымақтастығы халықаралық орталығы – маңызды экономикалық аймақ туралы» Заңын әзірлеу тапсырылды.
Бұдан басқа, Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің 2016 жылғы 10 наурыздағы № 17-37/547/27-7.13 қбп Мемлекет басшысының атына жазған хатында Қазақстан Республикасының «Қорғас» шекара маңы ынтымақтастығы халықаралық орталығы – маңызды экономикалық аймақ туралы» Заңы жобасының әзірленуі туралы баяндалған болатын.
Сонымен қатар, Қазақстан Республикасы «Қорғас» шекара маңы ынтымақтастығы халықаралық орталығы – маңызды экономикалық аймақ туралы» Заң жобасының негізгі аспектілері Орталық аумағында «еркін кедендік аймағы» кедендік процедураларды реттеу және қолдану кеденнің ерекшеліктерінде жасалады, осындай заңды қабылдау ЕЭО Кедендік кодексін жүргізу кезеңінде кейінге қалтырылады.
Қазіргі уақытта Орталықтың инвестициялық тартымдылығы мақсатында Қазақстан Республикасы Президентінің «Қорғас» шекара маңы ынтымақтастығы халықаралық орталығы» маңызды экономикалық аймақ құру туралы» Жарлығын қабылдау арқылы «Қорғас» ШМЫХО маңызды экономикалық аймақ құру қажет. Бұдан басқа, Қазақстан Республикасының бос экономикалық аймақтары саласында құру, оның аумағында қызметті басқару бөлігінде Қазақстан Республикасымен жасалған шарттар, Қазақстан Республикасыныңқолданыста бар заңнамасы және халықаралық шарттар ережесін қолдану ұсынылады.
Қазақстан Республикасының инвестициялар шектейді Кәсіпкерлік кодексінің аясында шекара маңы ынтымақтастығы «Қорғас» (Астана, 4 шілде 2005) жөніндегі халықаралық орталығының қызметін реттеу туралы Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Қытай Халық Республикасының Үкіметі арасындағы келісімге «12-бабында баяндалған Сонымен қатар, инвестициялық преференциялар, Орталықтың тартымдылығы, екі инвестициялық ынталандыру пайдалану құқығы бар пәндер тұрғысынан, және қызметiне қатысты, ол кедендік баждар мен импорттық компоненттерін осы босату байланысты салаларды дамытудың және жабдықтарды үшін қолайлы инвестициялық ахуал құру бағытталған, өйткені Орталықтың мақсаты ал өндірістер, - сауда, көрме, почта, көліктік-логистикалық қызметті дамыту, т.б. мәдени және спорттық іс-шаралар, туризм, ұйымдастыру Сондықтан, бұл жағдайда орталығының аумағында инвестициялық жобаларды бірінші кезекте құрылыс айналысатын қатысушыларға тікелей салық жағынан ынталандыруды қамтамасыз ету қажеттілігі туындайды.
Сонымен бірге, Орталық елді мекеннен қашықта орналасқандықтан және объектілердің құрылысына білікті жұмыс күші жоқтығынан «Қорғас» ШМЫХО ЕЭА аумағында еңбек қызметін жүзеге асыру үшін шетел жұмыс күшін тарту Қазақстан Республикасының жұмыспен қамту бойынша уәкілетті органмен бекітілген жеңілдетілген тәртіпте квотасыз жүзеге асырылатын болады.
Бұдан басқа, қазіргі уақытта инвестициялық объектілердің құрылысын жүзеге асырып жатқан инвесторлар үшін инвестициялық ахуалды жақсарту мақсатында көрсетілген объектілердің құрылысы үшін тауарлар әкелу, Орталықтың қазақстандық аумағындағы объектілердің құрылысы қатынасынабайланысқан,сондай-ақ Заң күшіне енгізуге дейін орын алған салықтық және кедендік жеңілдіктерді ұсынументаратылатын заңның кері байланыс күші қарастырылған.
Қазақстан Республикасы Президентінің «Қорғас» шекара маңы ынтымақтастығы халықаралық орталығы» маңызды экономикалық аймақ құру туралы» Жарлығын қабылдау Қазақстан Республикасының жеке заңнамалық актілеріне нормаларды сәйкестендіруді қажет етеді, сондай-ақ жоғарыдағы Жарлықты жүзеге асыруда пайда болатын құқықтық мәселелерді және коллизияларды жояды. Осыған орай, сәйкес өзгерістерді енгізу қажет:
- Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы кеден ісі туралы» кодексі;
- Қазақстан Республикасының «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы (Салық кодексі)» кодексі;
- Қазақстан Республикасының «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» кодексі;
- Қазақстан Республикасының «Халықты жұмыспен қамту туралы» кодексі;
- Қазақстан Республикасының «Арнайы экономикалық аймақтар туралы» Заңы;
- Қазақстан Республикасының «Валюталық реттеу және валюталық бақылау туралы» Заңы;
- Қазақстан Республикасының «Мемлекеттік шекарасы туралы» Заңы;
- Қазақстан Рсепубликасының «Ветеринария туралы» Заңы;
- Қазақстан Республикасының «Өсімдіктер карантині туралы» Заңы;
- Қазақстан Республикасының «Автомобиль көлiгi туралы» Заңы.
Сонымен, Қазақстан Республикасының 2010 жылғы 30 маусымдағы № 296- IV «Қазақстан Республикасындағы кедендік іс туралы» кодексі қытай Орталық бөлігінен қазақстандық Орталық бөлігіне жеке тұлғалармен Кедендік одақ кедендік шекара арқылы жылжытуда тауарларды мемлекеттік табыстар органымен ұсынбау мүмкіндігі туралы нормамен толықтырылатын болады. Орталық аумағына кіргізуге тиым салынған тауарлар тізімін анықтау Қазақстан Республикасының Үкіметі құзіретіне Кедендік одақ кедендік шекара арқылы тауарларды жылжыту кезінде тиым салынған және тежеуді қадағалау мақсатында жатады.  
Қазақстан Республикасының 2008 жылғы 10 желтоқсандағы № 99-IV ҚРЗ «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы (Салық кодексі)»  
Қазақстан Республикасының 2008 жылғы 10 желтоқсандағы № 99-IV ҚРЗ «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы (Салық кодексі)» кодексі «Қорғас» шекара маңы ынтымақтастығы халықаралық орталығы» маңызды экономикалық аймақ аумағында жұмысты жүзеге асыратын салық төлейтін азаматтар, Орталық аумағында негізгі немесе инвестициялық негізгі қызметті жүзеге асыратын орталықтың қатысушыларын, басқарушы компанияның қатысушысы жер участкесін жалға алу шартының мерзімінен аспайтын жерді қолданғаны үшін төлем осы жерді жалға алу мерзімі бойынша жер салығын төлеу бойынша, сондай-ақ жобалау-сметалық құжаттамаға сәйкес құрылыс бойынша және инфраструктуралық объектілер мен инвестициялық объектілерді іске қосуда корпоративтік салықты төлеуден босату Қазақстан Республикасында басқада бос экономикалық аймақта ұқсас қолданылатын баптармен толықтырылатын болады.
Бұдан басқа, инфраструктуралық объектілер қатынасында басқарушы компаниямен олардың елшілес кәсіпорындары мүліктік салық төлеуден босату қарастырылған.
Сонымен қатар, «Қорғас» ХЫШО ЕЭА аумағы арқылы тауарларды кіргізген кезде экспортқа тауарларды жүзеге асыру айналымы қатнасында ҚҚС мөлшері нөл қолданбауы туралы нормамен толықтырылады.¬
Қазақстан Республикасының 2011 жылғы 21 шілдедегі ҚРЗ № 469-IV «Қазақстан Республикасындағы арнайы экономикалық аймақтары туралы» Заңына Кедендік одақтың кеден аумағында және аумағы еркін кеден аймағының кедендік процедуралары Қазақстан Республикасы Үкіметі, Ресей Федерациясы және Беларусь Республикасы арасындағы еркін (арнайы, ерекше) экономикалық аймақ мәселелері бойынша сәйкестендіру мақсатында «арнайы (еркін, ерекше) экономикалық аймақ» түсіндіруде кіріспе сөзбасы және түсіндірме аппараты заңның атауына толықтыру ұсынылады. Сондай-ақ, «Қорғас» шекара маңы ынтымақтастығы халықаралық орталығы» маңызды экономикалық аймақ», «арнайы экономикалық аймақ қатысушыларының біріңғай тізбесі», «Қорғас» ХШЫО ЕЭА қатысушысы», «Қорғас» ХШЫО ЕЭА қатысушыларының тізбелері», «басымдылық қызмет түрлері» деген негізгі түсініктерге түсіндірмемен толықтырылған.
«Қазақстан Республикасы Үкіметі, Ресей Федерациясы және Беларусь Республикасы арасындағы еркін (арнайы, ерекше) экономикалық аймақ мәселелері бойынша Кедендік одақтың кеден аумағында және арнай, ерекше, еркін экономикалық аймақ құру мақсаты толықтырылуда және ұлғаюда нормалармен сәйкес Қазақстан Республикасы «Қазақстан Республикасындағы арнайы экономикалық аймақтары туралы» бар Заңына есепке алынып жөнге келтірілуде.  
Бұдан басқа, 2004 жылғы 4 қыркүйектегі Құлжа қаласында «Қорғас» шекара маңы ынтымақтастығы халықаралық орталығын құру туралы Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Қытай Халық Республикасы арасындағы шектелмелі келісіммен Орталықтың жұмыс істеу мерзімін реттелуі анықталған нормамен толықтырылған.  
Арнайы экономикалық аймақтың аумағында қызметті жүзеге асыруға сұраным беретіндерге, сұраныс берушілерге тәртіп анықталынған және нақтыланған. Сұраныс беруші қатынастарына Орталыққа қатысушы сапасында қызметті жүзеге асыруға сұраныс беретінге, сұраныс берушіге негізгі инвестициялық қызметті жүзеге асыруға сұраныс беретіндер, сұраныс берушілерге тек қаржылық қамтамасыз болуы туралы норма нақтыланған. Сонымен қатар, Орталықтың қатысушысы болып тек қазақстандық азамат болуы нақтыланған.  
Уәкілетті органның құзіреті Орталықты құрумен байланысты міндеттермен толықтырылады.
Сондай-ақ Орталықтың қатысушылар қызметін бақылауды күшейту мақсатында Орталықтың басқару органының міндеттемелеріне толықтырулар енгізу ұсынылуда.
Орталықтың қатысушылар қызметін реттеу және регламенттеу мақсатында заңға жаңа баптар қаралуда, бұл ретте Орталықтың территориясында қызметін жүзеге асыру туралы келісім шартын және оның мәнін реттейді.
Одан бөлек, Орталықтың ерекшелігін ескеретін толықтырулар енгізіліп жатыр, атап айтқанда: Орталықтың қазақстандық және қытайлық бөліктерінің арасында тауарлардыеркін ауыстыру, бұл ерекше экономикалық аймақ: Орталықтың қытайлық бөлігі территориясынан тыс жерде қызметін жүзеге асыруға мүмкіндік береді.
Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 23 қаңтардағы №149-ІІ«Халықты жұмыспен қамту туралы»Заңына өзгеріс енгізілетін болады, атап айтқандашетелдік жұмыс күшін және шетелдік жұмыскерлерінің жұмысқа орналасуғажәне жұмыс берушілерге шетелдік жұмыс күшін тартуға рұқсат беру,орталықтың негізгі инвестициялық қызметін атқаратынзаңды тұлғаларда жұмыс істейтіншетелдік және азаматтығы жоқ тұлғалар жөнінде,сонымен қатар Орталықтың аталған қатысушылары болып табылатын басты мердігерлері ретінде тартылған мекемелерде, мердігерлерде, қосалқы мердігерлер немесе қызметтерді орындаушы, орталық атқарушы органнан, міндеттемелер жәнеарнайы экономикалық (ерекше, еркін) аймақтарды қысқарту саласында мемлекеттік реттеуді жүзеге асыратынорталық атқарушы органмен бекітілген жергілікті атқарушы органдардан және қызығушылық танытқан орталық мемлекеттік органдар ведомства-аралық комиссиямен анықталатын Орталыққа құрылыс-монтажды жұмыстарын орындау кезеңінде және категория және орташа тізімдік санына сәйкеснысанның (нысандардың) құрылысы аяқталып қолданысқа берілгеннен кейін бір жыл өткен соңүлестеу туралы заңның тарамауы.
Қазақстан Республикасының «Валюталық реттеу және валюталық бақылау туралы» 2005 жылғы 13 маусымдағы №57-ІІІ заңына өзгеріс енгізілуде, атап айтқандарезиденттер арасында, сонымен қатар Орталық территориясында резиденттер және резидент еместер арасында жүргізілетін және орындалатын келісімдербойынша есеп жүргізу мүмкіндігі.
Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасы туралы» 2013 жылғы 16 қаңтардағы № 70-V Заңы Орталықтың бақылау-өткізу пунктінде болу и шекаралық бақылау өткізузаңдылығын реттеу, өткізу пунктіне жатпайтын басқа жерлерден өтетін тұлғаларды, тауарларды және транспорттық құралдарды Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасынан өткізуде мемлекеттік бақылау заңмен бекітіледі, бұл Қазақстан Республикасы Үкіметімен анықталады.
Бұл ретте, мемлекеттік шекарадан бастап кіргізу пунктіне дейін тұлғалардың және транспорттық құралдардың жүріп өтуін реттеу, бұл «Қорғас» шекара маңы ынтымақтастық халықаралық орталығына тарамайды.  
Сонымен қатар, тұлғаларды, транспорттық құралдарды және Орталық территориясынан Қазақстан Республикасының басқа территориясына және қайта Орталықтың бақылау өткізу пунктіне қайтатын жүктер өткізуді реттеу туралы ереже енгізілуде.
Оған қоса, Орталықтың территориясында мемлекеттік бақылауды жүзеге асыратын, Орталық қызметкері болып табылатын, немесе Орталыққа қызметтік қажеттілікке байланысты келген тұлғалар жөнінде Мемлекеттік шекараның күзет саласындағы уәкілетті органымен айқындалатын оңайтылған нысанда және басым тәртіппен кіргізуді жүзеге асырады.
Қазақстан Республикасының 2009 жылғы 18 қыркүйектегі «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» №193-IV Кодексі, Қазақстан Республикасының 2002 жылғы 10 шілдедегі «Ветеренария туралы» №339 Заңы, Қазақстан Республикасының 1999 жылғы 11 ақпандағы «Өсімдіктер карантині туралы» №344-I Заңы, Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 4 шілдедегі «Автомобиль көлiгi туралы» №476 Заңына өткізу пунктіне жатпайтын басқа жерлерден өтетін тұлғаларды, тауарларды және транспорттық құралдарды Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасынан өткізуде мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру туралы толықтырулар енгізілді.
3. Заң жобасын қабылдау мақсаты
Заң жобасын қабылдаудың негізгі мақсаты кәсіпкерлік қызмет үшін қолайлы жағдай құру болып табылады және өзара сауда және мәдениет алмасуда бірегей, әлемде кездеспейтін жағдай жасайтын Орталық территориясына инвестиция тарту.
Одан бөлек заң жобасын дайындау қажеттігі құқықтық мәселелерді реттеуден туындайды, бұл мәселелер Қазақстан Республикасы Үкіметі мен Қытай Халық Республикасы арасындағы «Қорғас» шекара маңы ынтымақтастық халықаралық орталығын құру туралы шеңберлі келісім (Құлжа қ., 24 қыркүйек 2004 жыл) жәнеҚазақстан Республикасы Үкіметі мен Қытай Халық Республикасы арасындағы«Қорғас» шекара маңы ынтымақтастық халықаралық орталығын құру және реттеу туралы(Астана қ., 4 шілде 2005 жыл) келісімін жүзеге асыруды тоқтатып тұр. Аталған мәселелер Орталықтың қазақстандық территориясын игеруде,мемлекет тарапынан нысандар инфрақұрылымыныңқұрылысын аяқтауда, сонымен қатар бюджеттік қаражат және Қытай Халық Республикасының жеке салымдар есебінен Орталықтың қытайлық бөлігін толығымен игерудежеке кәсіпкерлік тарапынан инвестициялық белсенділікті төмендетті.
Қазақстан Республикасы қолданыстағы заңнамасында ережелердің болмауы негізінде заң жоба дайындалды, бұл Орталықтың арнайылық ерекшелігін реттейді – Орталықтың қазақстандық территориясынан қытайлық территориясы арасында арасында тұлғалардың, тауарлардың (жүктер) жіне транспорттық құралдардың еркін орын ауыстыруы және орталық территориясында тауарларды қолдану және іске асыру мүмкіндігі.
Одан бөлек, заң жобасының дайындалуы, Қазақстан Республикасы Үкіметі мен Қытай Халық Республикасы арасындағы «Қорғас» шекара маңы ынтымақтастық халықаралық орталығын құру және реттеу туралы (Астана қ., 4 шілде 2005 жыл) келісіміҚазақстан Республикасымен ратификацияланбаған.
Осыған қоса, Қазақстан Республикасының «Құқықтық актілер туралы» Заңына сәйкес Әртүрлі деңгейдегі нормативтік құқықтық актілердің нормаларында қайшылықтар болған кезде неғұрлым жоғары деңгейдегі актінің нормалары қолданылады.
Осыған байланысты, әріқарай Орталықтың тиімді жұмыс атқаруы үшін, Орталықтың арнайылық ерекшелігін жоғары есекеретін заң жобасын дайындау қажет.
4. Заңжобасын реттеу мәні
Заңжобасын реттеу мәні«Қорғас» шекара маңы ынтымақтастық халықаралық орталығының құрылуы мен қызмет етуімен байланысты қоғамдық қарым – қатынастар, сонымен қатар Қазақстан Республикасы Үкіметі мен Қытай Халық Республикасы арасындағы «Қорғас» шекара маңы ынтымақтастық халықаралық орталығын құру туралы шеңберлі келісім (Құлжа қ., 24 қыркүйек 2004 жыл) жәнеҚазақстан Республикасы Үкіметі мен Қытай Халық Республикасы арасындағы «Қорғас» шекара маңы ынтымақтастық халықаралық орталығын құру және реттеу туралы (Астана қ., 4 шілде 2005 жыл) келісімдерін практикалық негізбен жүзеге асырыруда туындайтын қарым-қатынастар
5. Заң жобасының құрылымы
Заң жобасы 2 баптан тұрады.
Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне 1 баппен өзгерістер және толықтырулар енгізу:
- Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасы туралы» Кодексі;
- Қазақстан Республикасының «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» Кодексі (Салық кодексі);
- Қазақстан Республикасының «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Кодексі;
- Қазақстан Республикасының «Халықты жұмыспен қамту туралы»Заңына;
- Қазақстан Республикасының «Арнайы экономикалық аймақ туралы» Заңы;
- Қазақстан Республикасының «Валюталықреттеужәневалюталықбақылаутуралы» Заңы;  
- Қазақстан Республикасының«Мемлекеттік шекаралар туралы» Заңы;  
- Қазақстан Республикасының«Ветеринария туралы» Заңы;
- Қазақстан Республикасының«Өсімдіктер карантині туралы» Заңы;
- Қазақстан Республикасының«Автомобиль көлiгiтуралы» Заңы.
2 баппен Заң жобасының әрекетке ені мерзімі және енгізу тәртібі айқындалады.
6. Заң жобасының қабылданған жағдайында құқықтық және әлеуметтік-экономикалық болжамды нәтижелері
Заң жобасының қабылдануы теріс құқықтық және әлеуметтік-экономикалық нәтижелер бермейді.
Заң жобасының қабылдануы Орталық территориясына алынатын, сонымен қатар Орталықтан алынатын тауарларға шекара заңнамасын қолдану мәселелерін реттеуге мүміндік береді, бүгінгі күнге ережелердің болмауына байланысты, оларды аталған тауарларда қолдануға мүмкіндік береді.
Орталықтың қазақстандық бөлігінде инвестициялық құрылысын жандандыруды бастаған сәттен бастап басқару органы мен бір жақтан инвесторлар арасында және мемлекеттік кірістер органы екінші жақтан көптеген қиындықтар туындады, бұл Қазақстан Республикасының Үкіметінің Қаулысын дайындауды талап етті, атап айтқанда шекараны реттеуде туындаған мәселелер және инвестициялық нысандардың құрылысы кестесінің бұзылуын болдырмау.
Осыған қоса Орталықтың қазақстандық бөлігінде орын ауыстыру (келу/кету) бақылаудан-өткізу пунктін анықтаудағы мәселелер, кедендік бақылау және кедендік тауар рәсімделуі, тауарлардың, инвестициялық құрылыс нысандары үшін Орталықтың қытайлық бөлігінен қазақстандық бөлігіне кіретін тауарлардың келу және кету тәртібі, өз қызметтерін кедендік бақылауда арнайы жеке тұлғалар арқылы тауарларын және транспорттық құралдармен еркін жылжыта алады.
Заң жобасының қабылдануы шекаралық және басқа да ережелерді реттеуге мүмкіндік береді, бүгінгі таңда қандайда кедендік рәсімдердің болмау жағдайында тауарлар Орталық территориясына декларациясыз еніп және еркін қытай азаматтарымен жүзеге асырыла береді. Бұл ретте, Орталықта заң бұзушылық криминалды жағдай орын алады, осыған заң жобасы кәсіпкерлерді сұр сызбалардан шығуға, енгізілетін тауарларды бақылауға және есепке алуға, сонымен қатар, Орталықта өз қызметін жүзеге асыратын тұлғалардың құқығын және оларға талаптарды анықтауғамүмкіндік береді.
7. Өзге заңнамалық актілерді әзірленіп жатқан заңнамамен қатар (кезектегі) сәйкестендіру қажеттілігі
Талап етілмейді.
8. Заңнама тақырыбының өзге нормативтік құқықтық актілермен реттелгенідігі
Реттелмеген.
9. Қаралып жатқан мәселелер бойынша шетелдік тәжірибиенің болуы
Экономика қарқындылығын дамыту және халықаралық нарықтарға кіру үшін көп мемлекеттер өздерінің аумақтарында бос экономикалық аймақтарын құрды.  
Бос экономикалық аймақтар қиын ұйымдастырылған кешенді ұдайы өндірістік экономикалық жүйесі, оның ішінде аумғында қызмет ететін аумақтық-ұйымдастырушылық құрылым, әкімшілік аппарат, салық преференциялары жүйесі, мекемелер-резиденттер жиынтығы ретінде қабылданады.  
Бос экономикалық аймақтар арнайы жеңілдетілген кедендік, инвестициялық және салықтық режимдерімен, шаруышылық қызметті көтеретін, сыртқы инвестицияларды және шетелдің озық технологияларын тартатын ұлттық аумақтың бір бөлігі болып табылады.
Ресей Федерациясында арнайы экономикалық аймақтарды құру кезінде ең алдымен сыртқы экономикалық қызметіндегі және арнайы экономикалық аймақтардың (ерекше экономикалық, валюта-қаржылық және азаматтық-құқықтық қызмет ету шарттарымен құрылған) бір санаттағы бос экономикалық аймақтарды жатқызу мәселелері зерттелген.  
Шетелдік тәжірибие аталған экономикалық аймақтарды құру, осы күнге дейін оларды белгілеу бойынша бірыңғай тәсілі құрылмағандығы куәләндырылады. Алайда, экономикалық аймақтарды зерттеудің қорытындысы бойынша шетелдік елдерде кездесетін негізгі ерекшеленетін келесі белгілерін бөлуге болады:  
- Бос экономикалық аймақтарды құру аумақтағы экономиканы, бәрінен бұрын сыртқы экономкалық реттеуді дамытуға бағытталған;
- Бос экономикалық аймақтарды құрудың негізгі мақсаты аймақтың экономикасына инвестицияларды тарту, оның ішінде ол инвестициялар ішкі немесе сыртқы болып табылуы қолайлы бизнес климатты ұйымдастыру болып табылады.
АЭҚ үшін бірінші кезекте кедендік және өзге сыртқы сауда саттық жеңілдіктерді шетелдік инвесторлар үшін ұсынумен сипатталады. Мемлекет Ерекше экономикалық аумақтың аумағына шетелдік тауарларды кіргізу тәртібін жеңілдетуге қатысты кәсіпкерлік қызметтің, шетелдік жұмыс күшін тарту, шетел валютаында төлемдерді жүзеге асыру жалпы жеңілдетілген режимін құрады.  
Осылайша, Ресей Федерациясында «еркеше экономикалық аймақ» түсінгі заңнамада бекіту қажеттілігі «Ресей Федерациясындағы ерекше экономикалық аймақтар туралы» Федералдық заңын әзірленуі мен қабылдануы арқылы жүзеге асырылды.
Ресей Федерациясы аумағындағы Ерекше экономикалық аймақтарды жалпы басқару атқарушы биліктің федералдық органының Арнайы экономикалық аймақты құру және қызмет ету саласындағы бірыңғай мемлекеттік саясатты әзірлеу мен жүзеге асыру жөніндегі арнайы өкілі жүзеге асырады.  
Ерекше экономикалық аймақтар («бір терезе» принципі) резиденттерімен өзара әрекеттесуде мемлекеттік және мунипициалды функцияларын барынша орталықтандыруды қамтамасыз ету Ерекше экономикалық аймақтарды басқару арнай органын құруды, Ерекше экономикалық аймақтар - Ерекше экономикалық аймақтарды басқару компаниясының аймағында қызметті жүзеге асыруға байланысты мәселелер бойынша Ерекше экономикалық аймақтардағы резиденттерімен өзара әрекеттесудегі мемлекеттік және мунипициалды құрылымға көп жағдайларда болатын бірыңғай өкілі ретінде болуын талап етеді.  
Ерекше экономикалық аймақтардың аумағындағы қызметтің ерекше режимі Ерекше экономикалық аймақтардың резиденті ретінде белгіленген тәртіпте тіркелу рәсімін өткен заңды тұлғаларға таралады.
Ерекше экономикалық аймақтардың мақсаттары, міндеттеріне сәйкес Ерекше экономикалық аймақтардың аумағында тек қана қажетті кәсіпкерлік және (немесе) инвестициялық қызметтерді жүргізу үшін Ерекше экономикалық аймақтардың резиденттері құқықты қабылдайды және міндеттерді сақтайды.
Еркін кедендік аймақ рәсімі кедендік баж төлемісіз тиісті аумақтық шекарада инвестициялық жобаларды жүзеге асыру және пайдалану үшін, сонымен қатар рұқсат пен кедергісіз қажетті жабдықтар мен материалдарды кіргізуді көздейді.  
Жеке тауарларға қатысты, оның ішінде Ерекше экономикалық аймағында Ерекше экономикалық аймағының резиденті болып табылмайтын тұлғалары кіргізетін тауарларға Еркін кедендік аймағындағы кедендік рәсімі қолданылмайды.
Еркін кедендік аймақтағы кедендік режимге қойылған жабдықтар мен материалдар ерекше экономикалық аймақтың жұмыс істеу мерзімі ішінде шектеусіз ерекше экономикалық аймағында бола алады.
Еркеше экономикалық аймақтардың резиденттері еркін кедендік аймақ режимінде орналастырылған кіргізетін, шығаратын, сақталатын, әзірленетін, өндіретін, сатып алынатын және жүзеге асырылатын тауарларға есеп жүргізуге және Ресей Федерациясының кеден органдарына Федералдық кеден қызметімен анықталатын осы тауарлар туарлы есепті ұсынуға міндетті.
Еркеше экономикалық аймақ шегіндегі тауарлармен болып жатқан әрбір өзгерістер есептік құжаттарда белгіленуі тиіс.  
Ресей Федерациясының кеден органдары еркеше экономикалық аймақта орналасқан тауарларға кез келген уақытта бақылау жүргізуге құқылы.  
«Ресей Федерациясындағы ерекше экономикалық аймақтар туралы» Федералдық заңының ережелерін жүзеге асыру үшін Ресей Федерациясының Салық кодексіне, Ресей Федерациясының Азаматтық кодексіне өзгерістер мен толықтырулар енгізілген, Ерекше экономикалық аймақтардың құрылуы мен қызмет ету процесіне қатысты бірқатар заңға тәуелді нормативтік құқықтық актілерді әзірлеуді талап етеді.  
1973 жылғы Киотикалық конвенциясының қол қойлағаннан бастап, екреше аймақтарды өзге сыртқы сауда-саттық анклав ретінде, кедендік аумақтар шегінен тыс орналасқан тауарлар көп елдерде ЕЭА ауқымды өрістетуі болды. Үлкен транснационалды корпорациялар екерше экономикалық аймақтарда өз өнімдерін өндіруді ұйымдастыру экспансияның тиісті бағыты ретінде пайымдайды.  
Ерекше экономикалық аймақтарды құрудың мақсаты ұйымдастырып жатқан елдердің әлеуметтік-экономикалық дамуына, олардың халық шаруашылық стратегиялық және т.б. жоспарларына байланысты. Осыған байланысты ерекше экономикалық аймақтарды құрудың мақсаттары мен себептері әрбір тиянақты жағдайларда бір-бірінен айырмашылығы болуы мүмкін. Сонымен, АҚШ, Ұлыбритания, Франция секілді өнеркәсіп дамыған елдерде ерекше экономикалық аймақтар аймақаралық, депрессиялық аудандардағы кіші және орта бизнесті жандандыруға бағытталған сыртқы экономикалық байланыстарды, аймақтық саясатты активтендіру үшін жиі құрылып тұрған. Осы мақсаттарда елдің өзге аудандарына қарағанда осы кәсіпкерлер санаттарына еркін қызмет пен елеулі қаржылық жеңілдіктер ұсынылып отырған.  
Осы бағдарламалар шетелдің капиталды тарту үшін арнайы бағдары болмаған  
Ұқсау мақсатында бірқатар дамушы мемлекеттерде де Ерекше экономикалық аймақтар құрылды. Алайда өнеркәсібі дамыған елдерден қарағанда бұл мемлекеттерде Ерекше экономикалық аймақтарды құру шетел капиталын, технологияларын, өндіріс жаңғыртуын, жұмыс күшінің біліктілігін арыттырун тартып жасалады.
Ерекше экономикалық аймақтар құру ашық экономика принциптерін жүзеге асырудың маңызды буыны ретінде қарастырылады. Олардың жұмыс істеуі сыртқы экономикалық қызметтің ырықтандыру және жандандырумен байланысты. Ерекше экономикалық аймақтарда экономиканың сыртқы әлемге ашықтықтың жоғары дәрежесі бар, ал кеден, салық және инвестициялық режимдер ішкі және сыртқы инвестициялар үшін қолайлы.
Еркін экономикалық аймақ тиімділігін бағалай отырып, сарапшылар әрдайым дерлік ретін Қыдайды мысал келтіреді. Қытайдың Ерекше экономикалық аймақтарының жұмыс істеу жәжірибесі ширек ғасырды қамтиды. 1980 жылдан бері ҚХР бес ерекше экономикалық аудандар құрылған: Шэнь-чжень, Чжухай және Гуандун провинциясында Шаньтоу, Фуцзянь првинциясында Сямень, сондай- ақ Хайнань аралы. Сондай-ақ 80 жылдары Қытай үкіметі сыртқы сауда үшін 14 қаланы ашты, бұлар негізінен елдің ірі порттары.
1985 жылдары Янцзы және Чжуцзян, Фунзянь провинциясының оңтүстік бөлігінде, Шаньду және Ляодун аралдарында, сондай-ақ Гуансй өзен атырауларында ашық экономикалық аймақтар құрыла бастады. Бес жылдан кейін қытай үкіметі Шанхайдағы Пудун жаңа ауданын игеру туралы және осы өзен жағасындағы жолдар «басқы ашық аймақ» ретінде құруына әкелген Янцзы бойындағы бірқатар қалаларда дамыту туралы шешім қабылдады.
1991 жылдан кейін, ерекше экономикалық аймақтардың мәртебесін әкімшілік орталықтары ішкі құрлық провинциялары мен аудандар, сондай-ақ біқатар шекаралас елді мекендері алды.
Барлық ерекше экономикалық аудандар сыртқы нарықтарға бағытталған. Бес Ерекше экономикалық аудандарында сол жақта өндіріліетін өнімнің 50% экспорттайды. Бұл жерде негізінен сауда-өткізу желісін, қайта өңдеу өнеркәсібі, сондай-ақ ғылыми зерттеулері дамуда. Ерекше экономикалық аудандар аумағында ерекше басқару жүйесі және арнайы экономикалық саясаты жүзеге асырылады. Онда шетелдік инвесторлары көптеген кеден және салық жеңілдіктерін пайдаланады, оларға көптеген құқықтары мен өкілеттері берілген. Бұл Қытайға ең жетілдірілген техника түрлері мен технологияларын, қазіргі заманғы өндірісті басқару әдістері қарызға алуға, әлемдік тауар және қаржы нарықтарының сенімді сенімді ақпараттарын алуға, үнемі өз кадрларын дайындау деңгейін жоғарлату мүмкіндік береді.
Қазірдің өзінде жұмыс істеп тұрған аймақтардың нәтижесі айқын. Олар жоғары дәрежедегі негізгі өнімді өнңдей отырып өз өнімдерінің 50% экспорттап және миллиардттаған инвестициялар алады. Қытайлық Ерекше экономикалық аймақтар алдына қойылған барлық мақсаттар: шетелдік капиталды тарту, басқару тәжірибесін меңгеру, ұлттық кадрлерді дайындау, экспорттық валюталық көмекті ұлғайту, реформаларды ынталандыру, табиғи ресурстарды тиімді пайдалану және басқалар жүзеге асырылды  
10. Заңнаманы іске асыруға байланысты болжанатын қаржылық шығындар
Аталған заңнаманы іске асыруына байланысты қосымша қаржыны тартуды және мемлекеттік бюджеттен қаржы қаражат шығынын талап етпейді