Қазақстан Республикасында валюталық операцияларды мониторингтеу қағидаларын бекіту туралы
Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2019 жылғы 10 сәуірдегі № 64 қаулысы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2019 жылғы 18 сәуірде № 18544 болып тіркелді
Редакция 15.09.2024 жылы берілген өзгерістер мен толықтырулармен
«Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 15-бабы екінші бөлігінің 57-1) тармақшасына, «Мемлекеттік статистика туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 16-бабы 3-тармағының 2) тармақшасына және «Валюталық реттеу және валюталық бақылау туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 4-тармағының 4) тармақшасына сәйкес Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
1. Қоса беріліп отырған Қазақстан Республикасында валюталық операцияларды мониторингтеу қағидалары бекітілсін.
2. Төлем балансы және валюталық реттеу департаменті (Қуандықов Ә.Ә.) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:
1) Заң департаментімен (Сәрсенова Н.В.) бірлесіп осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;
2) осы қаулы мемлекеттік тіркелген күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде оны қазақ және орыс тілдерінде «Республикалық құқықтық ақпарат орталығы» шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына ресми жариялау және Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізу үшін жіберуді;
3) осы қаулыны ресми жарияланғаннан кейін Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ресми интернет-ресурсына орналастыруды;
4) осы қаулы мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Заң департаментіне осы қаулының осы тармағының 2), 3) тармақшаларында және 3-тармағында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.
3. Қаржылық қызметтерді тұтынушылардың құқықтарын қорғау және сыртқы коммуникациялар басқармасы (Терентьев А.Л.) осы қаулы мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмесін мерзімді баспасөз басылымдарында ресми жариялауға жіберуді қамтамасыз етсін.
4. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Төрағасының орынбасары О.А. Смоляковқа жүктелсін.
5. Осы қаулы ресми жариялануға тиіс және 2019 жылғы 1 шілдеден бастап қолданысқа енгізіледі.
Ұлттық Банк Төрағасы Е. Досаев
«КЕЛІСІЛДІ»
Қазақстан Республикасының
Қаржы министрлігі
«КЕЛІСІЛДІ»
Қазақстан Республикасының
Сыртқы істер министрлігі
«КЕЛІСІЛДІ»
Қазақстан Республикасы
Ұлттық экономика министрлігінің
Статистика комитеті
Қазақстан Республикасының
Ұлттық Банкі Басқармасының
2019 жылғы 10 сәуірдегі
№ 64 қаулысымен
бекітілді
Қазақстан Республикасында валюталық операцияларды мониторингтеу қағидалары
1. Қазақстан Республикасында валюталық операцияларды мониторингтеу қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) «Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 15-бабы екінші бөлігінің 57-1) тармақшасына, «Мемлекеттік статистика туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 16-бабы 3-тармағының 2) тармақшасына және «Валюталық реттеу және валюталық бақылау туралы» Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі – Валюталық реттеу және валюталық бақылау туралы заң) 5-бабы 4-тармағының 4) тармақшасына сәйкес әзірленді және Қазақстан Республикасында валюталық операциялардың мониторингін жүзеге асыру тәртібін айқындайды..
2. Қағидаларда пайдаланылатын ұғымдар мен терминдер «Электрондық құжат және электрондық цифрлық қолтаңба туралы» Қазақстан Республикасының Заңында және Валюталық реттеу және валюталық бақылау туралы заңда көрсетілген мәндерде қолданылады.
Қағидалардың мақсаты үшін мынадай ұғымдар пайдаланылады:
1) бейрезидент-эмитенттердің бағалы қағаздары – базалық активі бейрезидент-эмитенттердің бағалы қағаздары болып табылатын депозитарлық қолхаттарды қоса алғанда, Қазақстан Республикасының және (немесе) эмитент елінің заңнамасына сәйкес бағалы қағаздар болып танылатын қаржы құралдары;
2) есептік нөмірлердің тізілімі – соның негізінде және (немесе) орындалуы үшін капитал қозғалысы операциясы жүргізілетін валюталық шарттарға (бұдан әрі – капитал қозғалысы жөніндегі валюталық шарттар) және шетелдік банктердегі шоттарға Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі (бұдан әрі – Ұлттық Банк) беретін қолданыстағы нөмірлерінің, сондай-ақ тіркеу куәліктерінің, хабарлау туралы куәліктердің қолданыстағы нөмірлерінің тізбесі;
3) инвестициялау объектісі – акциялары, қатысу үлесі, пайлары сатып алынатын (сатып алынған) заңды тұлға, инвестициялық пай қоры, сондай-ақ мүлкіне мүліктік жарналар салынатын (салынған) заңды тұлға, жай серіктестік, консорциум. Депозитарлық қолхаттармен операциялар жүргізген жағдайда олардың базалық активі болып табылатын бағалы қағаз эмитенті инвестициялау объектісі болып табылады;
4) инвестор – инвестициялау объектiсiне меншік құқығы өтетін (өткен) заңды немесе жеке тұлға;
5) қызметкерлер үшін бейрезидент-эмитенттердің бағалы қағаздарына арналған опцион бағдарламасы – резидент-заңды тұлғаның қызметкері осы заңды тұлғаның инвесторлары және (немесе) осы заңды тұлғаның инвесторларының инвесторлары болып табылатын бейрезидент-эмитенттердің бағалы қағаздарының келісілген санын сатып алатын бағдарлама;
6) меншікті операциялар – валюталық шарттың тарабы болып табылатын резиденттің өз атынан жүзеге асыратын операциясы;
7) резидент-эмитенттердің бағалы қағаздары – базалық активі резидент-эмитенттердің бағалы қағаздары болып табылатын депозитарлық қолхаттарды қоса алғанда, Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес бағалы қағаздар болып танылатын қаржы құралдары;
8) тіркеу куәлігі – Қағидалар қолданысқа енгізілгенге дейін Ұлттық Банк валюталық шартты тіркеу кезінде берген және күшін жоймаған құжат;
9) хабарлама туралы куәлік – Қағидалар қолданысқа енгізілгенге дейін Ұлттық Банк валюталық шартқа немесе шетелдік банктегі шотқа берген және күшін жоймаған құжат.
3. Есептік нөмір тағайындау капитал қозғалысының тиісті операциясы, шетелдік банктегі шот бойынша Ұлттық Банк тарапынан қандай да бір міндеттемелерсіз жүзеге асырылады. Есептік нөмірдің болуы Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерінің талаптарын бұзғаны үшін жауапкершіліктен босатуға негіз болып табылмайды.
4. Уәкілетті банктер Қағидаларға сәйкес талап етілетін ақпаратты (құжаттарды, мәліметтерді, есептерді) берілетін деректердің конфиденциалдылығын және бірдейлігін қамтамасыз ететін, криптографиялық қорғаныш құралдары бар ақпаратты кепiлдiк бере отырып жеткiзудiң тасымалдау жүйесін пайдалану не электрондық цифрлық қолтаңбаны растау рәсімдерін сақтай отырып, байланыс жүйелерін пайдалану арқылы электрондық тәсілмен Ұлттық Банкке ұсынады.
Резиденттер болып табылатын жеке және заңды тұлғалар (уәкілетті банктерді қоспағанда) Қағидаларға сәйкес талап етілетін ақпаратты (құжаттарды, мәліметтерді, есептерді) қағаз тасымалдағышта не электрондық цифрлық қолтаңбаны растау рәсімдерін сақтай отырып, байланыс жүйелерін пайдалану арқылы электрондық тәсілмен Ұлттық Банкке ұсынады.
Бір есеп түрлі тәсілдермен ұсынылған кезде күндердің ішіндегі ең ертесі есептің ұсынылған күні болып саналады.
4-1. Есептік тіркеуге құжаттарды қағаз тасымалдағышта ұсынған кезде есептік нөмірі бар валюталық шарт парағының түпнұсқасы немесе көшірмесі алушы жеке куәлігін көрсеткен немесе өзінің жеке басын растаған (сәйкестендірген) кезде цифрлық құжаттар сервисі арқылы алынады.
5. Бейрезидент-жеке тұлғаның қайтыс болуын тіркеу, қайтыс болған деп жариялануы, әрекетке қабілетсіз немесе әрекетке қабілеті шектеулі деп танылуы және бейрезидент-заңды тұлғаның таратылуы туралы сот шешімі немесе шет мемлекеттің уәкілетті мемлекеттік органының құжаты Қағидалардың 16-тармағының бірінші бөлігінің 9) тармақшасында және 23-тармағының бірінші бөлігінің 4) тармақшасында көзделген жағдайлардың басталғандығын растайтын құжаттар болып табылады. Егер бұл құжаттар шет тілінде жасалса, онда олардың қазақ немесе орыс тіліндегі аудармасы ұсынылады.
6. Егер Қағидаларда белгіленген мәліметтерді, есепті немесе құжатты ұсыну, сондай-ақ есептік тіркеу мерзімі жұмыс істемейтін күні аяқталатын болса, онда мәліметтерді, есепті немесе құжатты ұсыну, сондай-ақ есептік тіркеу мерзімінің аяқталған күні одан кейінгі жұмыс күні болып саналады. Қолма-қол берген кезде адресаттың мәліметтерді, есепті немесе құжатты алған күні немесе пошталық штемпель арқылы жіберген күн қағаз жеткізгіштегі мәліметтерді, есепті немесе құжатты ұсыну күні болып саналады.
7. Егер Қағидаларда өзгеше көзделмесе, заңды тұлғаларға (уәкілетті банктерді қоспағанда) қатысты белгіленген Қағидалардың ережелері олардың филиалдары мен өкілдіктеріне қатысты қолданылады.
8. Есептік нөмірлердің тізілімі Ұлттық Банктің ресми интернет-ресурсына орналастырылады.
2-тарау. Валюталық операцияларды мониторингтеу тәртібі
1-параграф. Резиденттердің капитал қозғалысы жөніндегі валюталық шарттар үшін есептік нөмірлерді алуы
9. Капитал қозғалысы жөніндегі валюталық шартта есептік тіркелуге тиіс, оның шеңберінде мыналар көзделеді:
1) мүліктің (ақшаның) Қазақстан Республикасына түсуі және (немесе) резидентте бейрезидентке мүлікті (ақшаны) қайтару бойынша баламасы 500 000 (бес жүз мың) Америка Құрама Штаттарының (бұдан әрі – АҚШ) долларынан асатын сомаға міндеттемелердің туындауы;
2) мүлікті (ақша аударымын) Қазақстан Республикасынан беру және (немесе) резидентте бейрезиденттің мүлікті (ақшаны) қайтару бойынша баламасы 500 000 (бес жүз мың) АҚШ долларынан асатын сомаға талаптардың туындауы.
10. Егер капитал қозғалысы жөніндегі валюталық шартта оған қол қойылған күні (ол болмаған жағдайда – күшіне енген күні) шарттың сомасы көрсетілмесе, онда капитал қозғалысы жөніндегі валюталық шарт есептік тіркелуге тиіс шарт ретінде қаралады.
Шарттың сомасы АҚШ долларынан басқа валютамен көрсетілген және АҚШ долларына қатысты айырбастау бағамына нұсқау жоқ капитал қозғалысы жөніндегі валюталық шартқа есептік тіркеудің қолданылуын айқындау мақсаты үшін валюталық шарттың АҚШ долларындағы сомасының баламасын есептеу валюталық шартқа қол қойылған күнгі (ол болмаған жағдайда – валюталық шарт күшіне енген күнгі) валюта айырбастаудың нарықтық бағамы пайдаланыла отырып жүзеге асырылады.
Капитал қозғалысы жөніндегі валюталық шартқа оның сомасын ұлғайтатын өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізілген, валюталық операция сомасы новация шартын жасау арқылы ұлғайтылған жағдайда, валюталық шарт сомасын АҚШ долларымен ұлғайту баламасын есептеу қосымша келісімге, новация шартына қол қойған күнгі (ол болмаған жағдайда – қосымша келісім, новация шарты күшіне енген күнгі) валюта айырбастаудың нарықтық бағамы пайдаланыла отырып жүзеге асырылады.
Сомасы Қағидалардың 9-тармағында көрсетілген шекті мәннен аспайтын капитал қозғалысы жөніндегі валюталық шарт бойынша, валюталық шартқа тиісті өзгерістер енгізбей шарттың сомасы нақты ұлғайған жағдайда валюталық шарт бойынша нақты орындалған міндеттемелер сомасының АҚШ долларындағы баламасын есептеу тиісті операциялар жүргізу күнгі валюта айырбастаудың нарықтық бағамы пайдаланыла отырып жүзеге асырылады.
Резидент талапты басқаға беру немесе борышты аудару нәтижесінде бейрезидентке талап ету құқығын не бейрезидент алдындағы борышты қабылдаған кезде, талаптың немесе сыйақы, комиссиялық ақы, айыппұл және басқа да төлемдер бойынша борыштың сомасын қоса алғанда, тиісінше талаптың немесе борыштың берілетін (қабылданатын) сомасы валюталық шарт сомасы болып танылады.
