Бесплатные документы
Обзоры изменений законодательства
Аннотации
Аннотации
Отправить по почте
Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы Қазақстан Республикасының 1995 жылғы 30 наурыздағы № 2155 Заңы
Құжат мәтініндегі «I - XIII» цифрлар «1 - 13» цифрлармен ауыстырылды ҚР 20.12.2004 жылғы № 13 Заңы бойынша (07.07.2004 ж. редакцияны қараңыз) (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Құжат мәтініндегі «(мүдденiң)", "(мүдде)", "(мүдденi)» сөздер алынып тасталды ҚР 08.07.2005 жылғы № 69 Заңы бойынша (20.12.2004 ж. редакцияны қараңыз)
1 Тарау. Жалпы ережелер
1-бап. Қазақстан Республикасының банк жүйесi
1-бап өзгертілді ҚР 10.07.2003 жылғы № 483-II Заңына сәйкес (01.01.2004 бастап қолданысқа енгiзiледi)
Қазақстан Республикасының банк жүйесi екi деңгейден тұрады.
Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкi (Қазақстан Ұлттық Банкi) Қазақстан Республикасының орталық банкi болып табылады және Қазақстан Республикасы банк жүйесiнiң жоғары (бiрiншi) деңгейiн бiлдiредi.
Қазақстан Ұлттық Банкi басқа елдердiң орталық банктерiмен және басқа банктермен қарым-қатынаста, халықаралық банктер мен басқа да қаржы-кредит ұйымдарында өз құзыретi шегiнде Қазақстан Республикасының мүддесiн бiлдiредi.
Қазақстан Ұлттық Банкi өз мiндеттерiн орындау кезiнде пайда табу мақсатын басшылыққа алмауға тиiс.
Екiншi деңгейдегi банктердiң түрлерi, құқықтық мәртебесi, оларды құрудың, қызметiнiң және таратудың тәртiбi Қазақстан Республикасының банк заңдарымен белгiленедi.
2-бап. Қазақстан Ұлттық Банкiнің мәртебесі және қызметiнiң құқықтық негiзi
2-бап өзгертілді ҚР 28.12.2011 жылғы № 524-IV Заңымен (21.07.2011 ж. редакцияны қараңыз) 2-бап өзгертілді ҚР 24.11.2015 жылғы № 422-V Заңымен (18.11.2015 ж. редакцияны қараңыз) (өзгерту қолданысқа енгізіледі 01.01.2016 жылдан бастап) 2-бап өзгертілді ҚР 30.06.2025 жылғы № 205-VIII Заңымен (19.06.2024 ж. редакцияны қараңыз)(өзгерту 31.08.2025 жылдан бастап қолданысқа енгізіледі)
Қазақстанның Ұлттық Банкі мемлекеттің ақша-кредит саясатын (бұдан әрі – ақша-кредит саясаты) әзірлеуді және жүргізуді, төлем жүйесінің жұмыс істеуін қамтамасыз ететін, валюталық реттеуді және валюталық бақылауды жүзеге асыратын, қаржы жүйесінің тұрақтылығын қамтамасыз етуге жәрдемдесетін және мемлекеттік статистиканы жүргізетін, сондай-ақ өз құзыреті шегінде қаржы нарығын, қаржы ұйымдары мен өзге де тұлғаларды және Қазақстан Республикасының қаржы заңнамасы саласында мемлекеттік реттеуді, бақылау мен қадағалауды жүзеге асыратын мемлекеттік орган болып табылады.
2-баптың бірінші бөлігі өзгертілді ҚР 03.07.2019 жылғы № 262-VІ Заңымен (21.01.2019 ж. редакцияны қараңыз) (өзгерту 01.01.2020 жылдан бастап қолданысқа енгізіледі)
Қазақстанның Ұлттық Банкі өз қызметінде Қазақстан Республикасының Конституциясын, осы Заңды, Қазақстан Республикасының басқа да заңдарын, Қазақстан Республикасы Президентінің актілерін және Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарын басшылыққа алады.
3-бап. Қазақстан Ұлттық Банкiнiң есептiлiгi
3-бап толықтырылды ҚР 08.07.2005 жылғы № 69 Заңына сәйкес 3-бап өзгертілді ҚР 29.04.2009 жылғы № 154-IV Заңымен ( 28.02.2007 ж. редакцияны қараңыз)
Қазақстан Ұлттық Банкi Қазақстан Республикасының Президентiне есеп бередi.
Қазақстан Республикасының Президентiне есептiлiк мынаны бiлдiредi:
Қазақстан Республикасы Президентiнiң Қазақстан Республикасы Парламенті Сенатының келiсiмiмен Қазақстан Ұлттық Банкiнiң Төрағасын тағайындауы; оны қызметтен босатуы;
Қазақстан Республикасы Президентiнiң Қазақстан Ұлттық Банкi Төрағасының ұсынуы бойынша Қазақстан Ұлттық Банкi Төрағасының орынбасарларын қызметке тағайындауы және қызметтен босатуы;
Қазақстан Республикасы Президентінің Қазақстан Ұлттық Банкінің құрылымын және жалпы штат санын бекітуі;
3-баптың екінші бөлігінің төртінші абзацы жаңа редакцияда жазылды ҚР 11.07.2017 жылғы № 91-VI Заңына сәйкес (06.05.2017 ж. редакцияны қараңыз) (алғашқы ресми жарияланғаннан кейін күнтізбелік 10 (он) күн өткен соң қолданысқа енгізілуі тиіс) 14.07.2017 жылы № 133 (28512) „Егемен Қазақстан„ Республикалық газетінде жарияланды
Қазақстан Республикасының Президентiмен келісу бойынша Қазақстан Ұлттық Банкі қызметкерлерінің еңбегіне ақы төлеу жүйесiн Қазақстан Ұлттық Банкі Басқармасының бекiтуі;
3-баптың екінші бөлігі бесінші абзацпен толықтырылды ҚР 11.07.2017 жылғы № 91-VI Заңына сәйкес (алғашқы ресми жарияланғаннан кейін күнтізбелік 10 (он) күн өткен соң қолданысқа енгізілуі тиіс) 14.07.2017 жылы № 133 (28512) „Егемен Қазақстан„ Республикалық газетінде жарияланды
Қазақстан Республикасы Президентінің Қазақстан Ұлттық Банкі туралы ережені бекітуі;
Қазақстан Республикасы Президентiнiң Қазақстан Ұлттық Банкiнiң жылдық есебiн бекiтуi;
Қазақстан Республикасы Президентiнiң ұлттық валюта - Қазақстан теңгесi банкноттары және тиындары дизайнының тұжырымдамасын бекiтуi;
Қазақстан Ұлттық Банкiнiң өз құзыретiндегi мәселелер жөнiнде Қазақстан Республикасының Президентi сұрау салған ақпаратты табыс етуi.
3-1-бап. Қазақстан Ұлттық Банкінің стратегиялық жоспары
1-тарау 3-1-баппен толықтырылды ҚР 02.01.2021 жылғы № 399- VI Заңына сәйкес (өзгерту 16.01.2021 жылдан бастап қолданысқа енгізіледі) 3-1-бап жаңа редакцияда жазылды ҚР 30.12.2022 № 177-VII ҚРЗ Заңына сәйкес (12.07.2022 ж. редакцияны қараңыз)(өзгерту қолданысқа енгізіледі 12.01.2023 жылдан бастап)
Қазақстанның Ұлттық Банкі бес жылдық кезеңге арналған стратегиялық жоспар әзірлейді, онда Қазақстан Ұлттық Банкі қызметінің стратегиялық бағыттарын, мақсаттары мен нысаналы индикаторларын айқындайды.
Стратегиялық жоспарды Қазақстан Республикасының Президентімен не оның уәкілеттік беруі бойынша Қазақстан Республикасы Президенті Әкімшілігінің Басшысымен келісу бойынша Қазақстан Ұлттық Банкінің Төрағасы бекітеді.
4-бап. Қазақстан Ұлттық Банкiнiң нормативтiк құқықтық актiлерi
4-бап өзгертілді ҚР 10.07.2003 жылғы № 483-II Заңымен ( 09.07.2003 ж. редакцияны қараңыз) ( 2004 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгiзiледi) 4-бап өзгертілді ҚР 05.07.2012 жылғы № 30-V Заңымен ( 12.01.2012 ж. редакцияны қараңыз) (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он (10) күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) 4-бап өзгертілді ҚР 30.06.2025 жылғы № 205-VIII Заңымен (19.06.2024 ж. редакцияны қараңыз)(өзгерту 31.08.2025 жылдан бастап қолданысқа енгізіледі)
Қазақстан Ұлттық Банкi Қазақстан Республикасы заңдарының негiзiнде және оларды орындау үшін өз құзыретіне жатқызылған мәселелер бойынша Қазақстан Республикасының аумағында қаржы ұйымдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктері филиалдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары филиалдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру брокерлері филиалдарының, басқа да жеке және заңды тұлғалардың орындауы үшін мiндеттi нормативтiк құқықтық актiлер шығарады.
4-баптың бірінші бөлігі жаңа редакцияда жазылды ҚР 03.07.2019 жылғы № 262-VІ Заңына сәйкес (21.01.2019 ж. редакцияны қараңыз) (өзгерту 01.01.2020 жылдан бастап қолданысқа енгізіледі) 4-баптың бірінші бөлігінің қолданысы 01.10.2020 жылдан бастап 16.12.2020 жылға дейін тоқтатылды, тоқтата тұру кезеңінде ҚР 03.07.2019 жылғы № 262-VІ Заңының 2-бабының 2-тармағының редакциясында әрекет етті
Қазақстан Ұлттық Банкі Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес өз құзыретіне жатқызылған мәселелер бойынша қабылдайтын заңға тәуелді нормативтік құқықтық актілердің тізбесі Қазақстан Ұлттық Банкі туралы ережеде айқындалады.
5-бап. Бап алынып тасталды (ескертуді қараңыз)
6-бап. Қазақстан Ұлттық Банкi – заңды тұлға
6-бап өзгертілді ҚР 05.07.2012 жылғы № 30-V Заңымен ( 12.01.2012 ж. редакцияны қараңыз) (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он (10) күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) 6-бап өзгертілді ҚР 30.06.2025 жылғы № 205-VIII Заңымен (19.06.2024 ж. редакцияны қараңыз)(өзгерту 31.08.2025 жылдан бастап қолданысқа енгізіледі)
Қазақстан Ұлттық Банкi республикалық мемлекеттік мекеменің ұйымдық-құқықтық нысанындағы заңды тұлға болып табылады, оның дербес балансы болады және өзiнiң филиалдарымен, өкiлдiктерiмен, ведомстволарымен және республикалық мемлекеттік кәсіпорындарымен (бұдан әрі – Қазақстан Ұлттық Банкінің ұйымдары) бiрге бiртұтас құрылымды құрайды.
Қазақстан Ұлттық Банкi Қазақстан Республикасының атынан акционерлік қоғамдардың және жауапкершілігі шектеулі серіктестіктердің құрылтайшысы болады, ұйымдардың қызметіне, оның ішінде Қазақстан Ұлттық Банкiнің өзіне жүктелген функцияларды жүзеге асыруына ықпал ететін және (немесе) қаржы нарығы инфрақұрылымының бір бөлігі болып табылатын ұйымдардың қызметіне қатысады.
Қазақстан Ұлттық Банкi Қазақстан Республикасында және оның шегінен тыс жерлерде өз филиалдары мен өкiлдiктерiн аша алады.
6-баптың үшінші бөлігі өзгертілді ҚР 03.07.2019 жылғы № 262-VІ Заңымен (21.01.2019 ж. редакцияны қараңыз) (өзгерту 01.01.2020 жылдан бастап қолданысқа енгізіледі)
2-тарау. Қазақстан Ұлттық Банкінің негізгі мақсаты, міндеттері, функциялары мен өкілеттіктері. Осы Заңның қағидаттары
2-тарау өзгертілді ҚР 10.07.2003 жылғы № 483-II Заңымен ( 09.07.2003 ж. редакцияны қараңыз) ( 2004 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгiзiледi) 2-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда жазылды ҚР 30.06.2025 жылғы № 205-VIII Заңына сәйкес (19.06.2024 ж. редакцияны қараңыз)(өзгерту 31.08.2025 жылдан бастап қолданысқа енгізіледі)
7-бап. Қазақстан Ұлттық Банкiнiң негiзгi мақсаты мен мiндеттерi
7-бап өзгертілді ҚР 10.07.2003 жылғы № 483-II Заңымен ( 09.07.2003 ж. редакцияны қараңыз) ( 2004 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгiзiледi) 7-бап өзгертілді ҚР 05.07.2012 жылғы № 30-V Заңымен ( 12.01.2012 ж. редакцияны қараңыз) (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он (10) күн өткен соң қолданысқа енгізіледі)
Қазақстан Ұлттық Банкiнiң негiзгi мақсаты Қазақстан Республикасында баға тұрақтылығын қамтамасыз ету болып табылады.
Негiзгi мақсатты iске асыру үшiн Қазақстан Ұлттық Банкiне мынадай мiндеттер жүктеледi:
1) ақша-кредит саясатын әзiрлеу және жүргiзу;
1-тармақша өзгертілді ҚР 30.06.2025 жылғы № 205-VIII Заңымен (19.06.2024 ж. редакцияны қараңыз)(өзгерту 31.08.2025 жылдан бастап қолданысқа енгізіледі)
2) төлем жүйелерiнiң жұмыс iстеуiн қамтамасыз ету;
3) валюталық реттеу мен валюталық бақылауды жүзеге асыру;
4) қаржы жүйесiнiң тұрақтылығын қамтамасыз етуге жәрдемдесу;
5) тармақша алынып тасталды (ескертуді қараңыз)
5-тармақшаға өзгеріс енгізу көзделген ҚР 24.11.2015 жылғы № 422-V Заңымен 5-тармақша алынып тасталды ҚР 03.07.2019 жылғы № 262-VІ Заңына сәйкес (21.01.2019 ж. редакцияны қараңыз) (өзгерту 01.01.2020 жылдан бастап қолданысқа енгізіледі)
6) тармақша алынып тасталды (ескертуді қараңыз)
6-тармақша алынып тасталды ҚР 03.07.2019 жылғы № 262-VІ Заңына сәйкес (21.01.2019 ж. редакцияны қараңыз) (өзгерту 01.01.2020 жылдан бастап қолданысқа енгізіледі)
7) ақша-кредит статистикасы және сыртқы сектор статистикасы саласында статистикалық қызметті жүзеге асыру;
7-тармақша өзгертілді ҚР 03.07.2019 жылғы № 262-VІ Заңымен (21.01.2019 ж. редакцияны қараңыз) (өзгерту 01.01.2020 жылдан бастап қолданысқа енгізіледі)
8) Қазақстан Республикасының заңдарына және Қазақстан Республикасы Президентінің актілеріне сәйкес өзге де міндеттер.
7-1-бап. Осы Заңның қағидаттары
2-тарау 7-1-баппен толықтырылды ҚР 30.06.2025 жылғы № 205-VIII Заңына сәйкес (өзгерту 31.08.2025 жылдан бастап қолданысқа енгізіледі)
Осы Заң Қазақстан Ұлттық Банкі қызметінің заңдылығы, Қазақстан Республикасының Президентіне бағыныстылығы және Қазақстан Республикасының заңдарымен және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерімен оған берілген өкілеттіктер шегінде тәуелсіздігі қағидаттарына негізделеді.
8-бап. Қазақстан Ұлттық Банкінің функциялары мен өкiлеттiктерi
8-бап өзгертілді ҚР 03.05.2001 жылғы № 182-II Заңымен 8-бап өзгертілді ҚР 09.07.2003 жылғы № 482-II Заңымен ( 03.05.2001 ж. редакцияны қараңыз) 8-бап өзгертілді ҚР 10.07.2003 жылғы № 483-II Заңымен ( 09.07.2003 ж. редакцияны қараңыз) ( 2004 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгiзiледi) 8-бап өзгертілді ҚР 11.06.2004 жылғы № 562 Заңымен ( 10.07.2003 ж. редакцияны қараңыз) 8-бап өзгертілді ҚР 20.12.2004 жылғы № 13 Заңымен ( 07.07.2004 ж. редакцияны қараңыз) (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) 8-бап өзгертілді ҚР 08.07.2005 жылғы № 69 Заңымен ( 20.12.2004 ж. редакцияны қараңыз) 8-бап өзгертілді ҚР 23.12.2005 жылғы № 107 Заңымен ( 08.07.2005 ж. редакцияны қараңыз) 8-бап өзгертілді ҚР 20.02.2006 жылғы № 127 Заңымен ( 23.12.2005 ж. редакцияны қараңыз) 8-бап өзгертілді ҚР 05.07.2006 жылғы № 165 Заңымен ( 20.02.2006 ж. редакцияны қараңыз) 8-бап өзгертілді ҚР 12.01.2007 жылғы № 222 Заңымен ( 05.07.2006 ж. редакцияны қараңыз) (ресми жарияланған күнінен бастап алты ай өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі) 8-бап өзгертілді ҚР 28.02.2007 жылғы № 235 Заңымен ( 12.01.2007 ж. редакцияны қараңыз) (ресми жарияланған күнiнен бастап күнтiзбелiк он (10) күн өткеннен кейiн қолданысқа енгiзiледi) 8-бап өзгертілді ҚР 04.07.2009 жылғы № 167-IV Заңымен ( 29.04.2009 ж. редакцияны қараңыз) 8-бап өзгертілді ҚР 11.07.2009 жылғы № 185-IV Заңымен ( 04.07.2009 ж. редакцияны қараңыз) (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) 8-бап өзгертілді ҚР 28.08.2009 жылғы № 192-IV Заңымен ( 11.07.2009 ж. редакцияны қараңыз) (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) 8-бап өзгертілді ҚР 19.03.2010 жылғы № 258-IV Заңымен ( 28.08.2009 ж. редакцияны қараңыз) (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он (10) күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) 8-бап толықтырылды ҚР 01.03.2011 жылғы № 414-IV Заңына сәйкес 8-бап өзгертілді ҚР 05.07.2011 жылғы № 452-IV Заңымен ( 01.03.2011 ж. редакцияны қараңыз) (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі) 8-бап өзгертілді ҚР 21.07.2011 жылғы № 466-IV Заңымен ( 05.07.2011 ж. редакцияны қараңыз) (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) 8-бап өзгертілді ҚР 28.12.2011 жылғы № 524-IV Заңымен ( 21.07.2011 ж. редакцияны қараңыз) 8-бап өзгертілді ҚР 05.07.2012 жылғы № 30-V Заңымен ( 12.01.2012 ж. редакцияны қараңыз) (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он (10) күн өткен соң қолданысқа енгізіледі)
Қазақстан Ұлттық Банкі:
