• Мое избранное
Внимание! Документ утратил силу с 15.01.2019 г

Отправить по почте 

Табиғи монополиялар туралы
Қазақстан Республикасының 1998 жылғы 9 шiлдедегі № 272 Заңы
Бүкіл мәтін бойынша "табиғи монополия аясындағы қызметтi бақылау мен реттеудi жүзеге асыратын орталық мемлекеттiк орган", "Табиғи монополия аясындағы қызметтi бақылау мен реттеудi жүзеге асыратын орталық мемлекеттiк органның", "табиғи монополия аясындағы қызметтi бақылау мен реттеудi жүзеге асыратын орталық мемлекеттiк органның", "Табиғи монополия аясындағы қызметтi бақылау мен реттеудi жүзеге асыратын орталық мемлекеттiк орган", "табиғи монополия аясындағы қызметтi бақылау мен реттеудi жүзеге асыратын орталық мемлекеттiк органға", "табиғи монополиялар аясындағы қызметтi бақылау мен реттеудi жүзеге асыратын орталық мемлекеттiк орган" деген сөздер тиiсiнше "уәкiлеттi орган", "Уәкiлеттi органның", "уәкiлеттi органның", "Уәкiлеттi орган", "уәкiлеттi органға", "уәкiлеттi орган" деген сөздермен өзгертілді ҚР 05.07.2006 жылғы № 166 Заңымен (20.02.2006 ж. редакцияны қараңыз)(алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі)
Құжат мәтініндегі «почта», «Почта» сөздері «пошта», «Пошта» сөздерімен ауыстырылды ҚР 03.07.2014 жылғы № 230-V Заңы бойынша (12.06.2014 ж. редакцияны қараңыз) (алғашқы ресми жарияланғаннан кейін күнтізбелік 10 (он) күн өткен соң қолданысқа енгізілуі тиіс) 10.07.2014 жылы „Егемен Қазақстан„ Республикалық газетінде жарияланды
Осы Заңның тақырыбы жаңа редакцияда жазылды ҚР 29.10.2015 жылғы № 376-V Заңына сәйкес (27.10.2015 ж. редакцияны қараңыз) (өзгерту қолданысқа енгізіледі 01.01.2017 жылдан бастап)
Құжат мәтініндегі «, реттелетін нарық», «және реттелетін нарық», «және реттелетін нарықтар» сөздері алынып тасталды ҚР 11.07.2017 жылғы № 89-VI Заңымен (10.05.2017 ж. редакцияны қараңыз) (алғашқы ресми жарияланғаннан кейін күнтізбелік 10 (он) күн өткен соң қолданысқа енгізілуі тиіс) 13.07.2017 жылы № 132 (28511) „Егемен Қазақстан„ Республикалық газетінде жарияланды
Осы Заң күшін жойды 2019 жылғы 15 қаңтардан бастап ҚР 27.12.2018 жылғы № 204-VІ Заңына сәйкес
Редакция 08.06.2018 жылы берілген өзгерістер мен толықтырулармен 
Осы Заң табиғи монополиялар салаларындағы қызметті реттейді, сондай-ақ тұтынушылардың, табиғи монополиялар субъектілерінің мүдделерін қорғауды қамтамасыз етуге бағытталған.
Кіріспе өзгертілді ҚР 29.12.2008 жылғы № 116-IV Заңымен ( 05.07.2008 ж. редакцияны қараңыз)(өзгерту қолданысқа енгізіледі 01.01.2009 жылдан бастап)31.12.2008 жылғы „Егемен Қазақстан„ Республикалық газетінде жарияланды
Кіріспе жаңа редакцияда жазылды ҚР 29.10.2015 жылғы № 376-V Заңына сәйкес (27.10.2015 ж. редакцияны қараңыз) (өзгерту қолданысқа енгізіледі 01.01.2017 жылдан бастап)
1-бап. Осы Заңның мақсаты
Осы Заңның мақсаты:
1) табиғи монополиялар салаларындағы қызметті мемлекеттік реттеу мен бақылаудың құқықтық негіздерін айқындау;
1-тармақша өзгертілді ҚР 29.10.2015 жылғы № 376-V Заңымен (27.10.2015 ж. редакцияны қараңыз) (өзгерту қолданысқа енгізіледі 01.01.2017 жылдан бастап)
2) тұтынушылар мен табиғи монополия субъектiлерi мүдделерiнiң теңдестiрiлуiне қол жеткізу;
2-тармақша өзгертілді ҚР 29.10.2015 жылғы № 376-V Заңымен (27.10.2015 ж. редакцияны қараңыз) (өзгерту қолданысқа енгізіледі 01.01.2017 жылдан бастап)
2-тармақша өзгертілді ҚР 28.12.2016 жылғы № 34-VI Заңымен (09.04.2016 ж. редакцияны қараңыз) (өзгерту қолданысқа енгізіледі 01.01.2017 жылдан бастап)
3) табиғи монополиялар субъектілерінің қызметін реттеудің қабылданатын шешімдердің сабақтастығын, ашықтығын, объективтілігін, айқындығын және тәуелсіздігін қамтамасыз ететін рәсімдерін қолдану;
1-бап 3-тармақшамен толықтырылды ҚР 28.12.2016 жылғы № 34-VI Заңына сәйкес (өзгерту қолданысқа енгізіледі 01.01.2017 жылдан бастап)
4) бекітілетін тарифтердің реттеу қолданылатын табиғи монополиялар салаларындағы көрсетілетін қызметтердің сапасына сәйкестігін қамтамасыз ету болып табылады.
1-бап 4-тармақшамен толықтырылды ҚР 28.12.2016 жылғы № 34-VI Заңына сәйкес (өзгерту қолданысқа енгізіледі 01.01.2017 жылдан бастап)
1-1-бап. Қазақстан Республикасының табиғи монополиялар туралы заңнамасы
1-1-баптың тақырыбы өзгертілді ҚР 29.10.2015 жылғы № 376-V Заңымен (27.10.2015 ж. редакцияны қараңыз) (өзгерту қолданысқа енгізіледі 01.01.2017 жылдан бастап)
1. Қазақстан Республикасының табиғи монополиялар туралы заңнамасы Қазақстан Республикасының Конституциясына негізделеді және осы Заң мен Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерінен тұрады.
1-тармақ өзгертілді ҚР 29.10.2015 жылғы № 376-V Заңымен (27.10.2015 ж. редакцияны қараңыз) (өзгерту қолданысқа енгізіледі 01.01.2017 жылдан бастап)
2. Егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартта осы Заңдағыдан өзгеше ережелер белгіленсе, онда халықаралық шарттың ережелері қолданылады.
2-тармақ өзгертілді ҚР 29.12.2008 жылғы № 116-IV Заңымен ( 05.07.2008 ж. редакцияны қараңыз)(өзгерту қолданысқа енгізіледі 01.01.2009 жылдан бастап)31.12.2008 жылғы „Егемен Қазақстан„ Республикалық газетінде жарияланды.
2-бап. Осы Заңның қолданылуы
1. Осы Заң табиғи монополиялар субъектiлерiнiң өмiр сүруiне және iс-әрекетiне байланысты қызметтер (тауарлар, жұмыстар) рыногында туындайтын қатынастарға қолданылады.
1-тармақ өзгертілді ҚР 29.12.2008 жылғы № 116-IV Заңымен ( 05.07.2008 ж. редакцияны қараңыз)(өзгерту қолданысқа енгізіледі 01.01.2009 жылдан бастап)31.12.2008 жылғы „Егемен Қазақстан„ Республикалық газетінде жарияланды
1-тармақ өзгертілді ҚР 29.10.2015 жылғы № 376-V Заңымен (27.10.2015 ж. редакцияны қараңыз) (өзгерту қолданысқа енгізіледі 01.01.2017 жылдан бастап)
2. Осы Заңның ережелерi табиғи монополиялар субъектiлерiнiң, олардың құрылтайшыларының (қатысушыларының) Қазақстан Республикасынан тыс жерлерде жасалатын әрекеттерiне (әрекетсiздiгiне) де, осы әрекеттер (әрекетсiздiк) осы Заңға қайшы келген және табиғи монополиялардың қызметтерiн (тауарларын, жұмыстарын) тұтынушыларға залал келтiрген жағдайларда қолданылады.
2-тармақ өзгертілді ҚР 29.10.2015 жылғы № 376-V Заңымен (27.10.2015 ж. редакцияны қараңыз) (өзгерту қолданысқа енгізіледі 01.01.2017 жылдан бастап)
3. Осы Заңның күшi табиғи монополия саласына жатқызылған қызметті жүзеге асыратын дара кәсіпкерлер мен заңды тұлғаларға мынадай:
3-тармақ өзгертілді ҚР 22.06.2012 жылғы №21-V Заңымен (01.02.2012 ж. редакцияны қараңыз)(алғашқы ресми жарияланғаннан кейін күнтізбелік 10 (он)  күн өткен соң қолданысқа енгізіледі)23.06.2012жылғы „Егемен Қазақстан„ Республикалық газетінде жарияланды.
1) қызметі тек жеке өзiнiң ғана мұқтаждарына арналған объектiлердi салу мен пайдалануға байланысты болатын;
2) осы Заңның 4-бабы 1-тармағының 2) тармақшасында көзделген қызмет:
осындай қызметтен түскен кірістер күнтізбелік бір жыл ішінде барлық қызметтен түскен кірістің бір пайызынан аспауға тиіс;
табиғи монополия саласына жатқызылған қызметтерге 2012 жылғы 1 қаңтарға дейін қолданылған тарифтің деңгейін ұстау шарттарының жиынтығы сақтала отырып, жүзеге асырылатын жағдайлардың бірінде қолданылмайды.
3-1. Осы Заңмен табиғи монополия аясына жатқызылған iс-әрекеттi жүзеге асыратын рынок субъектiлерi үшiн мемлекеттiк реттеу мен бақылау осындай iс-әрекетке қатысты ғана қолданылады.
3-2. Тармақ алынып тасталды (ескертуді қараңыз)
3-2-тармақпен толықтырылды ҚР 29.12.2008 жылғы № 116-IV Заңына сәйкес(өзгерту қолданысқа енгізіледі 01.01.2009 жылдан бастап)31.12.2008 жылғы „Егемен Қазақстан„ Республикалық газетінде жарияланды
3-2-тармақ алынып тасталды ҚР 29.10.2015 жылғы № 376-V Заңымен (27.10.2015 ж. редакцияны қараңыз) (өзгерту қолданысқа енгізіледі 01.01.2017 жылдан бастап)
3-3. Халықаралық қаржы ұйымдарының қарыз қаражатын тарта отырып, инвестициялық бағдарламаларды (жобаларды) іске асыратын және уәкілетті орган бекіткен табиғи монополиялар субъектілерінің тізбесіне кіретін табиғи монополиялар субъектілері үшін осы Заңның ережелері Халықаралық қаржы ұйымдарының қарыздарын тартуға қатысатын табиғи монополиялар субъектілерінің қызметін реттеудің ерекше тәртібімен реттелмеген бөлігінде ғана қолданылады.
2-бап 3-3-тармақпен толықтырылды ҚР 29.10.2015 жылғы № 376-V Заңына сәйкес (алғашқы ресми жарияланғаннан кейін күнтізбелік 10 (он) күн өткен соң қолданысқа енгізілуі тиіс) 03.11.2015 жылы № 210 (28688) „Егемен Қазақстан„ Республикалық газетінде жарияланды
4. Осы Заңда қамтылмаған құқықтық қатынастар Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасымен және Қазақстан Республикасының басқа да заңнамасымен реттеледi.
4-тармақ өзгертілді ҚР 29.10.2015 жылғы № 376-V Заңымен (27.10.2015 ж. редакцияны қараңыз) (өзгерту қолданысқа енгізіледі 01.01.2016 жылдан бастап)
5. Осы Заңның күші мемлекеттік ислам арнайы қаржы компанияларының қызметіне қолданылмайды.
2-бап 5-тармақпен толықтырылды ҚР 24.11.2015 жылғы № 422-V Заңына сәйкес (өзгерту қолданысқа енгізіледі 01.01.2016 жылдан бастап)
3-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негізгі ұғымдар
3-бап өзгертілді ҚР 29.12.2008 жылғы № 116-IV Заңымен ( 05.07.2008 ж. редакцияны қараңыз)(өзгерту қолданысқа енгізіледі 01.01.2009 жылдан бастап)31.12.2008 жылғы „Егемен Қазақстан„ Республикалық газетінде жарияланды.
Осы Заңда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:
1) «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясы (бұдан әрі – Мемлекеттік корпорация) – Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес мемлекеттік қызметтерді, табиғи монополиялар субъектілерінің желілеріне қосуға арналған техникалық шарттарды беру жөніндегі қызметтерді және квазимемлекеттік сектор субъектілерінің қызметтерін көрсету, «бір терезе» қағидаты бойынша мемлекеттік қызметтерді, табиғи монополиялар субъектілерінің желілеріне қосуға арналған техникалық шарттарды беру жөніндегі қызметтерді, квазимемлекеттік сектор субъектілерінің қызметтерін көрсетуге өтініштер қабылдау және көрсетілетін қызметті алушыға олардың нәтижелерін беру жөніндегі жұмысты ұйымдастыру, сондай-ақ электрондық нысанда мемлекеттік қызметтер көрсетуді қамтамасыз ету үшін Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі бойынша құрылған, орналасқан жері бойынша жылжымайтын мүлікке құқықтарды мемлекеттік тіркеуді жүзеге асыратын заңды тұлға;
1-тармақша жаңа редакцияда жазылды ҚР 24.05.2018 жылғы № 156-VІ Заңына сәйкес (30.11.2017 ж. редакцияны қараңыз) (алғашқы ресми жарияланғаннан кейін күнтізбелік 10 (он) күн өткен соң қолданысқа енгізілуі тиіс) 28.05.2018 жылы „Егемен Қазақстан„ Республикалық газетінде жарияланды
1-1) тармақша алынып тасталды (ескертуді қараңыз)
1-1-тармақшамен толықтырылды ҚР 15.03.2010 жылғы № 255-IV Заңына сәйкес(алғашқы ресми жарияланғаннан кейін күнтізбелік 10 (он)  күн өткен соң қолданысқа енгізіледі)20.03.2010 жылғы „Егемен Қазақстан„ Республикалық газетінде жарияланды
1-1-тармақша алынып тасталды ҚР 29.10.2015 жылғы № 376-V Заңымен (27.10.2015 ж. редакцияны қараңыз) (өзгерту қолданысқа енгізіледі 01.01.2017 жылдан бастап)
1-2) амортизациялық аударымдардың қаражатын мақсатқа сай пайдаланбау – бекітілген тарифтерде (бағаларда, алым мөлшерлемелерінде) және (немесе) тарифтік сметаларда амортизациялық аударымдардың есебінен көзделген қаражатты реттеліп көрсетілетін қызметтерді (тауарларды, жұмыстарды) ұсынуда пайдаланылатын тіркелген активтерге капитал салымдарына және тартылған кредиттік ресурстар бойынша негізгі борышты қайтаруға байланысты емес мақсаттарға жұмсау;
1-тармақ 1-2-тармақшамен толықтырылды ҚР 24.05.2018 жылғы № 156-VІ Заңына сәйкес (алғашқы ресми жарияланғаннан кейін күнтізбелік 10 (он) күн өткен соң қолданысқа енгізілуі тиіс) 28.05.2018 жылы „Егемен Қазақстан„ Республикалық газетінде жарияланды
2) жалпыға бірдей қызмет көрсету - табиғи монополиялар субъектілері қызметін жүзеге асыратын және көрсетілетін қызметтерді (тауарларды, жұмыстарды) ұсына алатын Қазақстан Республикасының белгілі бір аумағында табиғи монополиялар субъектілерінің барлық тұтынушыларға көрсетілетін қызметтерді (тауарларды, жұмыстарды) ұсынуы;
3) жария тыңдаулар - табиғи монополия субъектісінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне (тауарларына, жұмыстарына) тарифтің (бағаның, алым мөлшерлемесінің) немесе оның шекті деңгейінің жобасын Қазақстан Республикасы Парламентінің, мәслихаттардың депутаттарын, жергілікті өзін-өзі басқару органдарының, мемлекеттік органдардың, тұтынушылар мен олардың қоғамдық бірлестіктерінің өкілдерін, тәуелсіз сарапшыларды, бұқаралық ақпарат құралдарын және табиғи монополиялар субъектілерін шақыра отырып талқылау рәсімі;
3-тармақша өзгертілді ҚР 05.05.2015 жылғы № 312-V Заңымен (29.12.2014 ж. редакцияны қараңыз) (алғашқы ресми жарияланғаннан кейін күнтізбелік 10 (он) күн өткен соң қолданысқа енгізілуі тиіс) 07.05.2015 жылы № 87 (28543) „Егемен Қазақстан„ Республикалық газетінде жарияланды
3-тармақша өзгертілді ҚР 29.10.2015 жылғы № 376-V Заңымен (27.10.2015 ж. редакцияны қараңыз) (өзгерту қолданысқа енгізіледі 01.01.2017 жылдан бастап)
4) инвестициялық бағдарлама - бір немесе бірнеше инвестициялық жобаларды қамтитын, техникалық-экономикалық нәтиже алу мақсатында қысқа мерзімді, орта мерзімді немесе ұзақ мерзімді кезеңдерге арналған, табиғи монополия субъектісінің энергия үнемдеуді және энергия тиімділігін арттыруды қамтамасыз етуге, қолда бар активтерін кеңейтуге, қалпына келтіруге, жаңартуға, қолдауға, негізгі құралдарын реконструкциялауға, техникалық қайта жарақтандыруға, жаңа активтерін жасауға бағытталған қаражатты салу және қайтару бағдарламасы;
4-тармақша өзгертілді ҚР 04.07.2012 жылғы № 25-V Заңымен ( 22.06.2012 ж. редакцияны қараңыз)(алғашқы ресми жарияланғаннан кейін күнтізбелік 10 (он)  күн өткен соң қолданысқа енгізіледі)10.07.2012 жылғы „Егемен Қазақстан„ Республикалық газетінде жарияланды
4-тармақша өзгертілді ҚР 05.05.2015 жылғы № 312-V Заңымен (29.12.2014 ж. редакцияны қараңыз) (алғашқы ресми жарияланғаннан кейін күнтізбелік 10 (он) күн өткен соң қолданысқа енгізілуі тиіс) 07.05.2015 жылы № 87 (28543) „Егемен Қазақстан„ Республикалық газетінде жарияланды
4-тармақша өзгертілді ҚР 17.11.2015 жылғы № 407-V Заңымен (12.11.2015 ж. редакцияны қараңыз) (алғашқы ресми жарияланғаннан кейін күнтізбелік 10 (он) күн өткен соң қолданысқа енгізілуі тиіс) 20.11.2015 жылы № 223 (28701) „Егемен Қазақстан„ Республикалық газетінде жарияланды
5) инвестициялық жоба - жаңа өндірістерді салуға, қолданыстағыларын кеңейтуге және жаңартуға инвестицияларды көздейтін іс-шаралар кешені;
6) инвестициялық тариф (баға, алым ставкасы) - жаңадан құрылған объектілерде көрсетілетін табиғи монополия субъектісінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне (тауарларына, жұмыстарына) уәкілетті орган бір инвестициялық жобаның шеңберінде бекіткен, салынған инвестициялар толық өтелгенге дейін қолданылатын тариф (баға, алым ставкасы) немесе оның шекті деңгейі;
7) тармақша алынып тасталды (ескертуді қараңыз)
7-тармақша өзгертілді ҚР 15.03.2010 жылғы № 255-IV Заңымен ( 17.07.2009 ж. редакцияны қараңыз)(алғашқы ресми жарияланғаннан кейін күнтізбелік 10 (он)  күн өткен соң қолданысқа енгізіледі)20.03.2010 жылғы „Егемен Қазақстан„ Республикалық газетінде жарияланды
7-тармақша алынып тасталды ҚР 05.05.2015 жылғы № 312-V Заңымен (29.12.2014 ж. редакцияны қараңыз) (алғашқы ресми жарияланғаннан кейін күнтізбелік 10 (он) күн өткен соң қолданысқа енгізілуі тиіс) 07.05.2015 жылы № 87 (28543) „Егемен Қазақстан„ Республикалық газетінде жарияланды
8) қуаттылығы аз табиғи монополия субъектісі - мынадай:
8-тармақша өзгертілді ҚР 06.03.2013 жылғы № 81-V Заңымен (10.07.2012 ж. редакцияны қараңыз) (алғашқы ресми жарияланған күннен бастап күтізбелік 10 (он) күн өткен соң қолданысқа енгізіледі)14.03.2013 жылғы „Егемен Қазақстан„ Республикалық газетінде жарияланды
8-тармақша өзгертілді ҚР 05.05.2015 жылғы № 312-V Заңымен (29.12.2014 ж. редакцияны қараңыз) (алғашқы ресми жарияланғаннан кейін күнтізбелік 10 (он) күн өткен соң қолданысқа енгізілуі тиіс) 07.05.2015 жылы № 87 (28543) „Егемен Қазақстан„ Республикалық газетінде жарияланды
жалпы белгіленген қуаттылығы жиырма Гкал/сағатты қоса алғанға дейінгі жылыту қазандықтарынан жылу энергиясын өндіру, беру, тарату және (немесе) онымен жабдықтау жөніндегі;
көлемi жылына бес жүз мың текше метрге дейiн сумен жабдықтау және (немесе) су бұру;
көлемі жылына отыз миллион текше метрге дейiн суғару үшін су беру жөніндегі;
саны жылына үш жүз мың адамнан аз жолаушыларға қызмет көрсететін әуежайлар бойынша;
8-тармақшаның бірінші бөлігі бесінші абзацпен толықтырылды ҚР 10.05.2017 жылғы № 64-VI Заңына сәйкес (алғашқы ресми жарияланғаннан кейін күнтізбелік 10 (он) күн өткен соң қолданысқа енгізілуі тиіс) 12.05.2017 жылы № 88 (28468) „Егемен Қазақстан„ Республикалық газетінде жарияланды
көлемі елу мың вагон/км-ге, вагон/сағатқа дейін болатын кірме жолдар саласындағы;
көлемі жылына жиырма бес миллион кВт. сағатқа дейін электр энергиясын беру жөніндегі көрсетілетін қызметтерді өткізуді жүзеге асыратын табиғи монополия субъектiсi.
8-тармақшаның жетінші абзацы жаңа редакцияда жазылды ҚР 11.07.2017 жылғы № 89-VI Заңына сәйкес (10.05.2017 ж. редакцияны қараңыз) (алғашқы ресми жарияланғаннан кейін күнтізбелік 10 (он) күн өткен соң қолданысқа енгізілуі тиіс) 13.07.2017 жылы № 132 (28511) „Егемен Қазақстан„ Республикалық газетінде жарияланды
Қуаттылығы аз табиғи монополия субъектісіне кірісі күнтізбелік бір жыл ішінде табиғи монополия субъектісінің барлық реттеліп көрсетілетін қызметінен түсетін кірістің бес пайызынан аспайтын реттеліп көрсетілетін қызмет бойынша табиғи монополия субъектісі де жатады. Бұл ретте қалған реттеліп көрсетілетін қызметтер бойынша табиғи монополия субъектісі қуаттылығы аз табиғи монополия субъектісіне жатпайды;
9) қысқа мерзімді кезең - бір жылға дейінгі уақытты қоса алғанда уақыт аралығы;
10) орташа мерзімді кезең – бір жылдан асатын төрт жылды қоса алғанға дейінгі уақыт аралығы;
10-тармақша өзгертілді ҚР 12.06.2014 жылғы № 209-V Заңымен (16.05.2014 ж. редакцияны қараңыз) (алғашқы ресми жарияланғаннан кейін күнтізбелік 10 (он) күн өткен соң қолданысқа енгізілуі тиіс) 13.06.2014 жылы „Егемен Қазақстан„ Республикалық газетінде жарияланды
11) тармақша алынып тасталды (ескертуді қараңыз)
11-тармақша алынып тасталды ҚР 29.10.2015 жылғы № 376-V Заңымен (27.10.2015 ж. редакцияны қараңыз) (өзгерту қолданысқа енгізіледі 01.01.2017 жылдан бастап)
12) реттелетін нарық субъектісі – реттелетін нарықтарда Үстем немесе монополиялық жағдайға ие нарық субъектілерінің мемлекеттік тізіліміне енгізілген дара кәсіпкер немесе заңды тұлға (табиғи, мемлекеттік монополия субъектілерін және энергия өндіруші ұйымдарды қоспағанда);
12-тармақша өзгертілді ҚР 15.03.2010 жылғы № 255-IV Заңымен ( 17.07.2009 ж. редакцияны қараңыз)(алғашқы ресми жарияланғаннан кейін күнтізбелік 10 (он)  күн өткен соң қолданысқа енгізіледі)20.03.2010 жылғы „Егемен Қазақстан„ Республикалық газетінде жарияланды
12-тармақша жаңа редакцияда жазылды ҚР 29.10.2015 жылғы № 376-V Заңына сәйкес (27.10.2015 ж. редакцияны қараңыз) (өзгерту қолданысқа енгізіледі 01.01.2016 жылдан бастап)
12-тармақша 01.01.2017 жылға дейін қолданыста болады осы Заңның 23-бабына сәйкес
12-1) тармақша алынып тасталды (ескертуді қараңыз)
12-1-тармақшамен толықтырылды ҚР 15.03.2010 жылғы № 255-IV Заңына сәйкес(алғашқы ресми жарияланғаннан кейін күнтізбелік 10 (он) күн өткен соң қолданысқа енгізіледі)20.03.2010 жылғы „Егемен Қазақстан„ Республикалық газетінде жарияланды
12-1-тармақша алынып тасталды ҚР 05.05.2015 жылғы № 312-V Заңымен (29.12.2014 ж. редакцияны қараңыз) (өзгерту қолданысқа енгізіледі 01.01.2016 жылдан бастап)
12-2) сараланған тариф - табиғи монополия субъектісінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне арналған, уәкілетті орган тұтынушылардың топтары және (немесе) тұтыну көлемдері бойынша саралап бекіткен тариф;
12-2-тармақшамен толықтырылды ҚР 15.03.2010 жылғы № 255-IV Заңына сәйкес(алғашқы ресми жарияланғаннан кейін күнтізбелік 10 (он)  күн өткен соң қолданысқа енгізіледі)20.03.2010 жылғы „Егемен Қазақстан„ Республикалық газетінде жарияланды.