Мемлекеттік саяси қызметшілерге тәртіптік жаза қолдану қағидаларын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Президентінің 1999 жылғы 29 желтоқсандағы N 317 Жарлығы

"Мемлекеттік қызмет туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес қаулы етемін:

1. Қоса беріліп отырған Мемлекеттік саяси қызметшілерге тәртіптік жаза қолдану қағидалары бекітілсін.

1-тармақ өзгертілді ҚР Президентінің 28.12.2007 № 501 Жарлығымен (27.11.2007 жылғы редакцияны қараңыз) (01.01.2008 бастап күшіне енеді)
1-тармақ өзгертілді ҚР Президентінің 07.03.2013 жылғы № 523 Жарлығымен (05.10.2012 ж. редакцияны қараңыз) (өзгерту қолданысқа енгізіледі  26.03.2013 жылдан бастап)

2. Осы Жарлық 2000 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді.

Қазақстан Республикасының
Президенті

1. Мемлекеттік саяси қызметшілердің (бұдан әрі - қызметшілер) тәртіптік жауапкершілігі - олардың қызметтік міндеттерін орындау кезінде тәртіптік теріс қылықтар жасағаны үшін қызметшілерге қолданылатын заңдық жауапкершіліктің түрі.

2. Тәртіптік теріс қылық (бұдан әрі - теріс қылық) - құқыққа қайшы, қызметшілердің өзіне жүктелген міндеттерді орындамау кінәсі не тиісінше орындамауы, лауазымдық өкілеттіктерін асыра пайдалануы, мемлекеттік және еңбек тәртібін бұзуы, Қазақстан Республикасы мемлекеттік қызметшiлерiнiң ар-намыс кодексiн (Мемлекеттiк қызметшiлер қызмет этикасының қағидаларын) бұзуы (бұдан әрi - Ар-намыс кодексi), тәртіптік ретпен жазаланатын сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық жасауы, сол сияқты «Мемлекеттік қызмет туралы» Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген, мемлекеттік қызметте болуға байланысты шектеулерді және (немесе) мемлекеттік қызметшілердің міндеттерін сақтамауы болып табылады.

2-тармақ өзгертілді ҚР Президентінің 21.06.2002 № 895, 30.06.2005 № 1598 жарлықтарымен (13.11.2001 жылғы редакцияны қараңыз) (01.07.2005 бастап қолданысқа енгізіледі)
2-тармақ өзгертілді ҚР Президентінің 16.08.2013 жылғы № 616 Жарлығымен (07.03.2013 ж. редакцияны қараңыз) (алғашқы ресми жарияланғаннан күннен бастап қолданысқа енгізілуі тиіс) 24.08.2013 жылғы "Егемен Қазақстан" Республикалық газетінде жарияланды

3. Тәртіптік жаза (бұдан әрі - жаза) - мемлекеттік қызметшіге теріс қылық жасағаны үшін жоғары тұрған лауазымды адам немесе мемлекеттік орган қолдануы мүмкін тәртіптік жауапкершілік шарасы.

4. Сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық жасауды қоспағанда, «Мемлекеттік қызмет туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 28-бабына сәйкес қызметшілерге тәртіптік теріс қылық жасағаны үшін жазаның мынадай түрлері қолданылуы мүмкін:

4-тармақ өзгертілді ҚР Президентінің 21.06.2002 № 895 Жарлығымен (13.11.2001 жылғы редакцияны қараңыз)
4-тармақ өзгертілді ҚР Президентінің 16.08.2013 жылғы № 616 Жарлығымен (07.03.2013 ж. редакцияны қараңыз)  (алғашқы ресми жарияланғаннан күннен бастап қолданысқа енгізілуі тиіс) 24.08.2013 жылғы "Егемен Қазақстан" Республикалық газетінде жарияланды

1) ескерту;

2) сөгіс;

3) қатаң сөгіс;

4) қызметке толық сәйкес еместігі туралы ескерту;

5) лауазымын төмендету;

6) атқаратын лауазымынан босату.

Тәртіптік жауаптылыққа әкеп соғатын сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық жасағаны үшін мемлекеттік қызметшіге мынадай тәртiптiк жазаның түрлері қолданылады:

1) қызметке толық сәйкес еместігі туралы ескерту;

2) лауазымын төмендету;

3) атқаратын лауазымынан босату.

Қызметіне толық сәйкес еместігі туралы ескерту түріндегі тәртіптік жаза лауазымын төмендету түрінде тәртіптік жаза қолдану мүмкін болмаған кезде қолданылады.

Лауазымын төмендету түріндегі тәртіптік жаза төмен тұрған бос мемлекеттік лауазым болған және мемлекеттік қызметші осы лауазымға белгіленген біліктілік талаптарына сәйкес келген кезде қолданылады.

Атқаратын лауазымынан босату түріндегі тәртіптік жаза Қазақстан Республикасының сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы заңнамасында көзделген негіздер бойынша қолданылады.

5. Жасалғаны үшін заңда көзделген өзгедей жауаптылыққа әкеп соғатын әрекет үшін жаза қолданылмайды.

6. Жазалар туралы мәліметтер мемлекеттік органдардың персоналды басқару қызметтері (кадр қызметтері) мемлекеттік саяси қызметшілердің жеке ісіне енгізу арқылы есепке алуға тиіс.

6-тармақ өзгертілді ҚР Президентінің 16.08.2013 жылғы № 616 Жарлығымен (07.03.2013 ж. редакцияны қараңыз)  (алғашқы ресми жарияланғаннан күннен бастап қолданысқа енгізілуі тиіс) 24.08.2013 жылғы "Егемен Қазақстан" Республикалық газетінде жарияланды

7. Жаза кінәлі адамның кінәсінің нысаны мен дәрежесіне, жасалған теріс қылықтың ауырлығына сәйкес келуге тиіс.

8. Тәртіптік жазаның түрін анықтау кезінде: 

1) теріс қылықтың мазмұны мен сипаты; 

2) теріс қылық жасалған кездегі жағдай; 

3) жасалған теріс қылық әкеп соққан немесе соғуы мүмкін   келеңсіз зардаптар; 

4) оны жасаған адамның бұрынғы мінез-құлқы; 

5) мемлекеттік қызмет өтілі (стажы); 

6) қызметшінің жеке басын сипаттайтын басқа да жағдайлар   есепке алынады.

9. Жаза теріс қылықты бірнеше қызметшілер бірлесіп жасаған   жағдайда әрбір қызметшіге жеке қолданылады.

10. Жасалған теріс қылық үшін тек бір ғана жаза қолданылады.

11. Қызметшілерге жазаны заңдарда көзделген өкілеттіктеріне сәйкес жаза қолдануға құқығы бар жоғары тұрған лауазымды адамдар немесе мемлекеттік органдар қолданады.

12. Жазаны:

12-тармақ өзгертілді ҚР Президентінің 02.05.2011 № 67 Жарлығымен (18.02.2011 жылғы редакцияны қараңыз) (қолданысқа енгізілу тәртібін 8-т. қараңыз)

1) Мемлекет басшысы тағайындаған қызметшілерге ол өз бастамашылығымен немесе осы қызметшілердің тікелей басшыларының, Мемлекет басшысы уәкілеттік берген өзге мемлекеттік органдардың немесе лауазымды адамдардың ұсынысы бойынша қолданады; 

2) Әкімшілік басшысы тағайындаған Президент Әкімшілігінің қызметшілеріне - Әкімшілік басшысы өз бастамашылығымен немесе Президент Әкімшілігінің құрылымдық бөлімшелері басшыларының ұсыныстары бойынша қолданады; 

3) Премьер-Министр Кеңсесі мен орталық атқарушы органдардың қызметшілеріне - Үкімет немесе Премьер-Министр өз бастамашылығымен не тиісінше Кеңсе басшысының, Үкіметтің өзге мүшелерінің, Үкімет құрамына кірмейтін орталық атқарушы органдар басшыларының ұсыныстары бойынша қолданады; 

4) Парламент Палаталары аппараттарының қызметшілеріне - осы Палаталардың Бюролары Палаталар Төрағаларының ұсыныстары бойынша қолданады; 

5) жергілікті атқарушы органдардың қызметшілеріне - осы атқарушы органдардың жоғары тұрған басшылары қолданады;

5-1) Тармақша алынып тасталды (ескертуді қараңыз)

5-1-тармақша алынып тасталды ҚР Президентінің 16.08.2013 жылғы № 616 Жарлығымен (07.03.2013 ж. редакцияны қараңыз)  (алғашқы ресми жарияланғаннан күннен бастап қолданысқа енгізілуі тиіс) 24.08.2013 жылғы "Егемен Қазақстан" Республикалық газетінде жарияланды

6) өзге мемлекеттік саяси қызметшілерге - өз бастамашылығымен немесе осы қызметшілердің тікелей басшыларының ұсыныстары бойынша мемлекеттік органдардың басшылары қолданады.

13. Тәртіптік жаза қолдануға дейін қызметтік тексеру жүргізілуі мүмкін. Кінәліден теріс қылық жасағаны туралы жазбаша түсініктеме талап етіліп алынуға тиіс.

14. Кінәлінің түсініктеме беруден бас тартуы жаза қолдану үшін кедергі бола алмайды.

15. Жаза қолданылған адамды тиісті мемлекеттік органның персоналды басқару қызметі (кадр қызметі) қолданылған жаза туралы қолын қойдырып хабардар етеді.

15-тармақ өзгертілді ҚР Президентінің 16.08.2013 жылғы № 616 Жарлығымен (07.03.2013 ж. редакцияны қараңыз)  (алғашқы ресми жарияланғаннан күннен бастап қолданысқа енгізілуі тиіс) 24.08.2013 жылғы "Егемен Қазақстан" Республикалық газетінде жарияланды

Тәртіптік жаза қолдану туралы актімен жаза қолданылған адамды таныстыру мүмкін болмаған жағдайда, персоналды басқару қызметі (кадр қызметі) оған актінің көшірмесін хабарламалы хатпен жолдайды.

Жаза қолданылған адам тәртіптік жаза қолдану туралы актімен танысудан бас тартқан жағдайда, персоналды басқару қызметі (кадр қызметі) тиісті акт жасайды.

16. Жаза қызметшіге тиісті мемлекеттік органның, оның алқасының отырысында немесе тізбесін осы жазаны қолданған лауазымды адам айқындаған қызметшілердің қатысуымен жариялануы мүмкін.

16-1. Тәртiптiк жауаптылыққа әкеп соғатын, Қазақстан Республикасының сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңнамасын бұзуға байланысты терiс қылықтарды, сондай-ақ Қазақстан Республикасының Президенті тағайындайтын мемлекеттік саяси қызметшілер және олардың орынбасарлары жол берген Ар-намыс кодексiнің бұзылуын Қазақстан Республикасы Президентiнiң жанындағы Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес мәселелерi жөнiндегi комиссия (бұдан әрi - Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес мәселелерi жөнiндегi комиссия) қарайды, ол қызметтiк тексеру жүргiзу туралы ұсынымды, сондай-ақ лауазымды адамдарды лауазымынан босатуға дейiнгі тәртiптiк жауаптылығы туралы ұсыныс енгiзуге құқылы.

16-1-тармақпен толықтырылды ҚР Президентінің 21.06.2002 № 895 Жарлығымен, өзгертілді ҚР 30.06.2005 № 1598,  (13.11.2001 жылғы редакцияны қараңыз) 18.02.2011 № 1157 Жарлықтарымен (01.07.2005 бастап қолданысқа енгізілуі тиіс)
16-1-тармақ өзгертілді ҚР Президентінің 16.08.2013 жылғы № 616 Жарлығымен (07.03.2013 ж. редакцияны қараңыз)  (алғашқы ресми жарияланғаннан күннен бастап қолданысқа енгізілуі тиіс) 24.08.2013 жылғы "Егемен Қазақстан" Республикалық газетінде жарияланды
16-1-тармақ өзгертілді ҚР Президентінің 29.08.2014 жылғы № 900 Жарлығымен (16.08.2013 ж. редакцияны қараңыз)

Тәртіптік жауаптылыққа әкеп соғатын, Қазақстан Республикасының сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңнамасын бұзуға байланысты теріс қылықтарды, сондай-ақ облыстардың әкімшілік орталығы болып табылатын қалалардың әкімдері жол берген қызметтік этиканың және Ар-намыс кодексінің бұзылуын Қазақстан Республикасының Мемлекеттік қызмет істері және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігінің Астана және Алматы қалаларындағы, облыстардағы тәртіптік кеңестері қарайды, олар қызметтік тексеру жүргізу туралы ұсынымдар, сондай-ақ лауазымды адамдарды лауазымынан босатуға дейінгі тәртіптік жауаптылығы туралы ұсыныстар енгізуге құқылы.

Қызметтік тексеру тәртіптік жаза қолдануға уәкiлеттi адамның тапсырмасы бойынша жүргiзiледi.

17. Жазаны қолдану туралы шешімге шағымдану оның орындалуын тоқтата тұрмайды.

18. Тәртіптік жаза теріс қылық анықталған күннен бастап бір айдан кешіктірмей қолданылады және оны теріс қылық жасалған күннен бастап алты айдан кешіктіріп қолдануға болмайды.

18-тармақ өзгертілді ҚР Президентінің 16.08.2013 жылғы № 616 Жарлығымен (07.03.2013 ж. редакцияны қараңыз)  (алғашқы ресми жарияланғаннан күннен бастап қолданысқа енгізілуі тиіс) 24.08.2013 жылғы "Егемен Қазақстан" Республикалық газетінде жарияланды

Сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтарды не сыбайлас жемқорлыққа жағдай туғызатын құқық бұзушылықтарды жасағаны үшiн тәртiптік жаза терiс қылық анықталған күннен бастап үш айдан кешiктiрiлмей қолданылады және жазаны терiс қылық жасалған күннен бастап бiр жылдан кешiктiрiп қолдануға болмайды.

Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасын бұзғаны үшін тәртіптік жаза терiс қылық анықталған күннен бастап үш айдан кешiктiрiлмей қолданылады және жазаны терiс қылық жасалған күннен бастап бiр жылдан кешiктiрiп қолдануға болмайды.

Қылмыстық iс қозғаудан бас тартқан не қылмыстық iстi қысқартқан жағдайда, бiрақ адамның әрекеттерiнде сыбайлас жемқорлық тәртiптiк терiс қылық белгiлерi болған кезде, тәртiптiк жаза қылмыстық iс қозғаудан бас тарту не оны қысқарту туралы шешiм қабылданған күннен бастап үш айдан кешiктiрiлмей, бiрақ терiс қылық жасалған күннен бастап бiр жылдан кешiктірiлмей қолданылуы мүмкiн.

18-1. Қылмыстық іс қозғаудан бас тартылған не қылмыстық iс тоқтатылған, бiрақ қызметшiнiң iс-әрекетiнде тәртiптiк терiс қылық болған жағдайда жаза қылмыстық iс қозғаудан бас тартылғаны не   қылмыстық iс тоқтатылғаны туралы шешiм қабылданған күннен бастап бiр айдан кешiктiрiлмей қолданылуы мүмкiн.

19. Жаза мынадай актілер шығару жолымен қолданылады: 

1) Республика Президентінің Жарлығы немесе өкімі; 

2) Республика Үкіметінің қаулысы; 

3) Республика Премьер-Министрінің өкімі; 

4) орталық және жергілікті атқарушы органдардың және өзге уәкілетті лауазымды адамдардың бұйрықтары немесе заңдарда көзделген өзге актілер.

20. Жаза қолдану туралы актіде, жасалғаны үшін жаза қолданылып отырған теріс қылық, жазаның түрі және ол қолданылатын адам көрсетіледі.

20-1. Жаза қолдану туралы мәлiметтер мен актілерді мемлекеттiк органның персоналды басқару қызметi (кадр қызметі) қызметшiнiң қызметтік тiзiмiне енгiзу арқылы есепке алуы тиіс.

20-1-тармақпен толықтырылды ҚР Президентінің 21.06.2002 № 895 Жарлығымен
20-1-тармақ өзгертілді ҚР Президентінің 16.08.2013 жылғы № 616 Жарлығымен (07.03.2013 ж. редакцияны қараңыз)  (алғашқы ресми жарияланғаннан күннен бастап қолданысқа енгізілуі тиіс) 24.08.2013 жылғы "Егемен Қазақстан" Республикалық газетінде жарияланды

Тәртiптiк жауаптылыққа әкеп соғатын, сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылығын жасаған қызметшiлерге мемлекеттiк орган басшысы қолданған жазалар туралы мәлiметтердi құқықтық статистика және арнайы есепке алу жөнiндегi уәкілеттi органға персоналды басқару қызметi (кадр қызметі) мiндеттi түрде табыс етуi тиiс.

21. Егер жаза қолданылған күннен бастап бір жыл ішінде қызметшіге жаңа жаза қолданылмаса, онда оған тәртіптік жаза қолданылмаған болып есептеледі.

22. Қызметшіге бірнеше жаза қолданылған жағдайда мерзімі бойынша соңғы жаза қолданылған күннен бастап ол бір жыл өткенге дейін жазалы болып есептеледі.

23. Егер қызметші жаңа теріс қылық жасамаса және сонымен қатар өзін адал қызметкер ретінде көрсетсе, жаза бір жыл өткенге дейін алынуы мүмкін.

24. Мемлекеттік саяси қызметшінің лауазымды міндеттері тоқтатылған күнге дейін алынбаған жаза осы міндеттер тоқтатылған күннен бастап алынған болып есептеледі.

25. Жазаны мерзімінен бұрын алып тастауды: 

1) оны қолданған лауазымды адам (мемлекеттік орган) немесе жоғары тұрған лауазымды адам (мемлекеттік орган) жүргізеді; 

2) ол тиісті актімен жүргізіледі, бұл туралы қызметшіге тиісті мемлекеттік органның персоналды басқару қызметі (кадр қызметі) жариялайды.

2-тармақша өзгертілді ҚР Президентінің 16.08.2013 жылғы № 616 Жарлығымен (07.03.2013 ж. редакцияны қараңыз)  (алғашқы ресми жарияланғаннан күннен бастап қолданысқа енгізілуі тиіс) 24.08.2013 жылғы "Егемен Қазақстан" Республикалық газетінде жарияланды

26. Жазаны мерзімінен бұрын алып тастау үшін жаза қолданылған қызметшінің тікелей басшысы инстанция бойынша тиісті өтініш жолдайды.

26-1. Тәртiптiк жауапкершiлiкке әкеп соғатын, сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылығын жасағаны үшiн жазаны мерзiмiнен бұрын алып тастау, егер ол Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес мәселелерi жөнiндегi комиссияның ұсынымымен қолданылған болса, тек оның келiсiмiмен ғана жүргiзiледi.

26-1-тармақпен толықтырылды ҚР Президентінің 21.06.2002 № 895 Жарлығымен

27. Мемлекеттік саяси қызметші өзін тәртіптік жауапкершілікке тартуға байланысты құжаттармен танысуға, заңдарда белгіленген тәртіппен өзіне қолданылған жаза туралы жоғары мемлекеттік органға, жоғары тұрған лауазымды адамға не сотқа шағым жасауға хақылы.

28. Осы кепілдіктер Қазақстан Республикасының Президенті қызметке тағайындайтын және қызметтен босататын мемлекеттік қызметшілерді тәртіптік жауапкершілікке тарту туралы оның шешімдеріне қолданылмайды.