"Тұрғын үйді және басқа да үй-жайларды, қоғамдық ғимараттарды күтіп-ұстауға және пайдалануға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 1 желтоқсандағы № 1431 Қаулысы

«Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Қазақстан Республикасының 2009 жылғы 18 қыркүйектегі Кодексінің 6-тармағының 2) тармақшасына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. Қоса беріліп отырылған «Тұрғын үйді және басқа да үй-жайларды, қоғамдық ғимараттарды күтіп-ұстауға және пайдалануға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық қағидалары бекітілсін.

2. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының 

Премьер-Министрі                           К. Мәсімов

1. «Тұрғын үй және басқа да үй-жайларды, қоғамдық ғимараттарды күтіп-ұстауға және пайдалануға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық қағидалары (бұдан әрі – Санитариялық қағидалар) тұрғын үй ғимараттарына, әкімшілік мақсаттағы ғимараттарға, мәдени-ойын-сауық және спорттық-дене шынықтыру мекемелеріне қойылатын талаптарды белгілейді.

2. Осы Санитариялық қағидаларда мынадай анықтамалар пайдаланылды:

1) тұрғын үй – негізінен тұрғын үй-жайлардан, сондай-ақ тұрғын емес үй-жайлардан және ортақ мүлік болып табылатын өзге де бөліктерден тұратын құрылыс;

2) тұрғын емес үй-жай – орта мүлік болып табылатын тұрғын үйдің (тұрғын ғимараттың) бөліктерін қоспағанда, тұрақты тұруға қарағанда өзге мақсат үшін пайдаланылатын жеке үй-жай (дүкен, дәмхана, шеберхана, кеңсе және сол сияқтылар);

3) жерүсті қабаты – үй-жайлардың еденін белгілеу кезінде жердің жоспарлы белгісінен төмен емес қабаты;

4) жертөле қабаты – үй-жайлардың еденін белгілеу кезінде биіктігі үй-жай биіктігінің жартысынан астамы жердің жобаланған белгісінен төмен қабат;

5) цоколь қабаты – үй-жайлардың еденін белгілеу кезінде биіктігі үй-жай биіктігінің жартысынан кемі жердің жобаланған белгісінен төмен қабат;

6) шудың рұқсат етілген деңгейі – бұл шуға сезімтал, адамның айтарлықтай мазасыздануын және жүйелер мен анализаторлардың функционалдық жағдайы көрсеткіштерінің айтарлықтай өзгеруін болдырмайтын фактор деңгейі;

7) әкімшілік ғимарат – мемлекеттік, шаруашылық, қоғамдық ұйымдар мен мекемелердің, оның ішінде кеңселердің басқарушы аппаратының жұмысы үшін орта құрудың ортақ сәулеттік міндетімен біріктірілген құрылыстар;

8) мәдени-ойын-сауық мекемелері – конструкциясы мәдени-ойын-сауық іс-шараларын ұйымдастыру және жүргізу үшін бейімделген әртүрлі сәулеттік талғамдағы құрылыстар;

9) халықтың жаппай демалыс орындары – қалалар құрылысының бас жоспарларында, аудандық жоспарлау және қала маңындағы аймақты дамыту схемаларында, курорттарды, санаторийлерді, демалыс үйлерін, пансионаттарды, туризм базаларын, халықтың ұйымдастырылған демалыс орындарын орналастыру аймақтарында бөлінген аумақтар (қалалық жағажайлар, саябақтар, спорттық базалар және олардың ашық құрылыстары).

3. Тұрғын үй ғимаратына іргелес аумақ абаттандырылады, көгалдандырылады, жарықтандырылады және қоршалады, кіру жолдары мен жаяу жүретін жолдарының қатты жабыны болуы тиіс.

4. Қоқысты жинау үшін асфальтталған алаңға орнатылатын металл контейнерлер пайдаланылады.

5. Контейнерлер тұрғын үй ғимараттарынан 25 метрден (бұдан әрі - м) жақын емес және 100 м алыс емес қашықтықта орналастырылады. Мұндай контейнерлерге арналған алаң үш жағынан биіктігі 1,5 м қоршаумен қоршалады.

6. Жақын жерде орналасқан объектілер мен құрылыстарда санитариялық-қорғаныш аймағы көзделеді.

7. Тұрғын үй ғимараттарын жобалау және салу осы санитариялық қағидалардың талаптарын есепке ала отырып жүзеге асырылады.

8. Құрылыс және әрлеу материалдарына Қазақстан Республикасында қолдануға рұқсат етілген болуы тиіс.

9. Тұрғын үй ғимараттарында пандустар көзделеді.

10. Тұрғын үй ғимараттарында шаруашылық-ауыз су, өртке қарсы және ыстық сумен жабдықтау, сондай-ақ кәріздеу және суағарлар көзделеді.

11. Баспалдаққа көтерілу жолы мен алаңында тұтқалары бар қоршаулары, тұрғын үй ғимараттарында қарт және мүгедек адамдар үшін қосымша қабырғалық тұтқалар болады.

12. Баспалдақ торлары мен лифт холлдары кез келген мақсаттағы басқа үй-жайлардан және қабатаралық дәліздерден есіктермен бөлектенеді, лифт шахталарын шахталардың сыртқы және ішкі қоршау конструкцияларының дыбыс оқшаулағышы болған жағдайда, тұрғын бөлмелермен аралас орналастыруға жол беріледі.

13. Кіреберістерге кіру есігінің алдындағы едендерде және баспалдақ алаңдарда төменге ойықтар, тайғақ болмауы тиіс.

14. Тұрғын үй ғимаратының цоколь қабатында мектепке дейінгі жастағы балалардың аз уақыт болатын топтарына арналған үй-жайларды орналастыруға тыйым салынады.

15. Мыналарға:

1) тұрғын үй-жайларды цоколь және/немесе жертөле қабаттарда орналастыруға;

2) гипсокартондарды пәтераралық қалқалар ретінде орнатуға; мектепке дейінгі жастағы балалардың аз уақыт болатын топтарына арналған үй-жайларды орналастыруға тыйым салынады.

16. Тұрғын үй ғимараттарының бірінші, екінші қабаттарында:

1) жалпы ауданы 700 шаршы метрден (бұдан әрі – м2 ) астам байланыс бөлімшелерін;

2) жалпы ауданы 150 м2 астам дене шынықтыру-сауықтыру сабақтарына арналған объектілерді;

3) орын саны 50-ден астам (жатақханадан басқа) қоғамдық тамақтану объектілерін және күніне 500-ден астам түскі ас дайындайтын ас үйлерді;

4) ыдыс-аяқты қабылдау пункттерін, сондай-ақ жалпы сауда ауданы 1000 м2  астам болатын дүкендерді;

5) пайдалануы тұрғын құрылыс аумағы мен ауасының ластануына әкеп соқтыратын мамандандырылған дүкендерді, құрылыс, химиялық және басқа да тауарларды, оларда жарылғыш заттар мен материалдары болатын дүкендерді, мамандандырылған балық және көкөніс дүкендерін;

6) тез тұтанатын заттар қолданылатын тұрмыстық қызмет көрсету объектілерін (ауданы 250 м2 дейінгі шаштараздарды, нормаланатын ауданы 100 м2 дейінгі сағат жөндеу шеберханаларын қоспағанда);

7) нормаланатын ауданы 100 м2 астам тұрмыстық машиналар мен құралдарды жөндеу, аяқ киім жөндеу шеберханаларын;

8) моншаларды, сауналарды (инфрақызыл кабиналардан басқа), бассейндерді, кәдеге жарату-шикізаттарын қабылдау пункттерін, кір жуу мен химиялық тазарту орындарын (қабылдау пункттерінен және ауысымда 75 килограмм киім-кешекке дейін өздігінен қызмет көрсететін кір жуу орындарынан басқа);

9) жалпы ауданы 100 м2  астам болатын тұрғын үй ғимараттарына телефон жүргізуге арналған автоматты телефон станцияларын;

10) қоғамдық дәретханаларды;

11) жерлеу бюросын (кеңселерді), жерлеуге қызмет көрсететін бюро-дүкендерді орналастыруға тыйым салынады.

17. Жоғарғы қабаттарда суретшілер мен сәулетшілердің шығармашылық шеберханаларын орналастыруға жол беріледі, бұл ретте баспалдақ торының қабатпен қабысуы тамбур арқылы көзделуі тиіс.

18. Жертөле үй-жайлары таза ұсталады, құрғақ және жарық болуы тиіс.

19. Тұрғын үй ғимараттарының үй-жайларындағы ауаның есептік параметрлері және ауа алмасу жиілігі осы Санитариялық қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес көрсеткіштерді қамтамасыз етеді.

20. Жылыту радиаторлары жинау үшін жеңіл қолжетімді болуы тиіс.

21. Үй-жайлар фрамугалар, терезе желдеткіштері немесе басқа да құрылғылар арқылы желдетумен қамтамасыз етіледі.

22. Тұрғын үй ғимараттарының ішіне салынған қоғамдық мақсаттағы үй-жайларда жылыту және желдету көзделеді.

23. Қатты отынмен жанатын қайнату және жылыту пештерін (плиталар) биіктігі екі қабаттан аспайтын пәтерлік тұрғын үй ғимараттарында, жатақханаларда (цоколь қабаты жоқ) орнатуға жол беріледі.

24. Тұрғын үй ғимараттарының ішіне салынған қоғамдық мақсаттағы үй-жайлардың, тұрғын бөлмелердің, асүйлердің табиғи жарығы болуы тиіс.

25. Тұрғын үй және қоғамдық ғимараттардың үй-жайларында және тұрғын үй құрылысының аумағында инфрадыбыстың және төменгі жиіліктегі шудың рұқсат етілген деңгейі осы Санитариялық қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес көрсеткіштерге сәйкес болуы тиіс.

26. Ауыспалы токтың электр берілуінің ауа желісінен және басқа да объектілерден берілетін тұрғын үй құрылысы аумағындағы өндірістік жиілігі 50 Гц электрлік өрісінің кернеуі жер бетінен 1,8 м биіктікте 1 кВт/м аспауы тиіс.

27. Селолық елді мекендерде орталықтанған сумен жабдықтау болмаған жағдайда, орталықтанбаған сумен жабдықтау көзделеді.

28. Ауыз сумен және ыстық сумен жабдықтау жүйелерінде Қазақстан Республикасында қолдануға рұқсат етілген материалдардан жасалған сумен жанасатын құбырлар және өзге де жабдық қолданылады.

29. Ауыз су құбыры желілерін ауыз су емес сападағы суға келіп түсетін су құбыры желісімен қосуға жол берілмейді.

30. Орталықтанған сумен жабдықтауы және кәрізі жоқ аудандарда бір, екі қабатты тұрғын үй ғимараттарын ауладағы дәретханасымен және қазылған шұңқырларымен жобалауға және салуға жол беріледі.

31. Әкімшілік ғимараттар елді мекеннің аумағындағы құрылыс жоспарына сәйкес орналастырылады.

32. Әкімшілік ғимараттарда арбалармен қозғалатын адамдарға арналған пандустар көзделеді.

33. Әкімшілік ғимаратқа кіреберісте аяқ киімді тазартуға арналған торлар және қоқысқа арналған урналар орнатылады.

34. Тұрмыстық қалдықтарды жинау үшін ғимаратқа 25 метрден (бұдан әрі – м) жақын емес және 100 м алыс емес қашықтықта контейнер алаңы көзделеді.

35. Әкімшілік ғимараттар жылумен жабдықтау, электрмен жабдықтау, сумен жабдықтау, су бұру, желдету және ауа баптау жүйелерімен қамтамасыз етіледі. Ыстық және салқын сумен жабдықтаудың резервтік немесе дербес жүйелері көзделеді.

36. Кәріз жүргізілмеген аудандарда ғимаратқа 25 м жақын емес қашықтықта су өтпейтін шұңқыры бар аулалық дәретхана көзделеді.

37. Желдеткіш құрылғылары мен электр қозғалтқыштар шу-дірілден қорғаныш талаптары мен есептеулері ескеріле отырып, орнатылады.

38. Жылумен жабдықтау жүйелері қосымша шуды болдырмауы тиіс және ағымдық жөндеу және қызмет көрсету үшін қолжетімді болуы тиіс.

39. Әкімшілік ғимараттарда фрамугалар, терезе желдеткіштері көзделеді.

40. Әкімшілік ғимараттарда жинау мүкаммалын, жуу және дезинфекциялау құралдарын сақтау үшін арнайы үй-жайлар бөлінеді.

Жұмыскерлер үшін, жеке және арнайы киімді сақтау үшін демалу және тамақ ішу бөлмелері (орындар), себезгі, дәретхана бөлінеді.

41. Инженерлік және технологиялық жабдықты пайдалану кезінде шу деңгейін шекті рұқсат етілген нормалардан арттыруға жол берілмейді.

42. Әкімшілік ғимараттардың үй-жайларында (кеңселерінде) жұмыс орнын ұйымдастыру кезінде жұмыс орнының ауданы, үй-жайды желдету және жарықтандыру жағдайлары есептеледі.

43. Үй-жайлардың ауданы бір жұмыскерге 6 м2, кресло-арбаларды пайдаланып жұмыс істейтін мүгедектер үшін тиісінше 5,65 және 7,65 м2 есебімен қабылданады.

Сұйық кристаллдық және плазмалық мониторы бар компьютерлерді пайдаланушылардың бір жұмыс орнының ауданы кемінде 4,5 м2, электрондық-сәулелік түтік базасындағы мониторымен – кемінде 6 м2  болуы тиіс.

Мониторлары бар жұмыс үстелдердің арасындағы қашықтық (бір монитордың артқы беті мен екіншісінің экраны бағытында) кемінде 2 м болуы тиіс, мониторлардың бүйір беттері арасындағы қашықтығы – кемінде 1,2 м.

44. Жұмыс орындарын ірі көлемдегі құрал жабдықпен жарақтандыру және ұжымдық пайдалану жабдықтарын жұмыс үй-жайларында орналастыру кезінде (электронды есептегіш машиналар терминалдарын, микрофильмдер көру аспаптарын және тағы басқалар) үй-жайлардың ауданы жабдықты пайдалануға арналған техникалық құжаттамаға сәйкес кеңейтіледі.

45. Мәдени-ойын-сауық мекемелерінің көп салалы ғимараттарын төменгі жерүсті және жерасты деңгейлерінде жобалау кезінде келушілердің автотұрақтарын орналастыруға арналған орын көзделеді.

46. Үй-жайлардың (кеңселердің) және әкімшілік ғимараттардың аудандарының есептелген нормативтері осы Санитариялық қағидаларға 3-қосымшаға сәйкес қабылданады.

47. Спорттық-сауықтыру мекемелері жеке тұрған, тұрғын үй ғимараттарының ішіне салынған және жапсарлас салынған үй-жайларға орналастырылады.

48. Спорттық-сауықтыру мекемелерінде жеңіл ылғалды өңделетін, шаңнан жеңіл тазартылатын спорт мүкаммалы пайдаланылады.

Былғарыдан жасалғаннан басқа маттардың материалдан тігілген тысы болуы тиіс, олар ластануына байланысты, бірақ аптасына кемінде бір рет жуылуы тиіс.

Жаттығу қапшықтары, тұлып және тасымалданатын спорттық мүкаммал күніне кемінде 1-2 рет ылғал шүберекпен, ал спорттық мүкаммалдың металл бөліктері құрғақ шүберекпен сүртілуі тиіс.

49. Жыл бойы жұмыс істейтін спорттық-сауықтыру мекемелерінде тұрғын бөлмелердегі ауа температурасының плюс (бұдан әрі – +) 18-20 градусынан Цельсий (бұдан әрі – 0 С) төмен болмауы, вестибюльде, фойеде, холлдарда +16-+18 0 С-тан төмен болмауы қамтамасыз етіледі.

 
Р/с 
 № 
 
Үй-жай 
 
Жылдың салқын мезгіліндегі ауаның есептік температурасы, 0 С 
 
Ауа алмасу жиілігі немесе үй-жайдан шығарылатын ауаның көлемі 
 
 
Үру 
 
Сору 
 
 
1 
 
2 
 
3 
 
4 
 
5 
 
 
1 
 
Пәтердегі немесе жатақханадағы тұрғын бөлме 
 
20 
 
Тұрғын үй-жайлардың 1 шаршы метріне (бұдан әрі - м 2 ) сағатына 3 текше метр (бұдан әрі - м 3 /сағ) 
 

 
 
 
2 
 
Пәтер және жатақхана ас үйлері, текше электрлі плиталарымен 
 
16 
 
- 
 
2-конфоралық плиталарда кемінде 60 м 3 /сағ 
 
 
3 
 
газ плиталарымен 
 
16 
 

 
 
"75" болғанда кемінде 60 м 3 /сағ 3-конфоралық плиталар " " 90 " " 4-конфоралық плиталар 
 
 
4 
 
Пәтерлердегі киім және аяқ киім кептіретін шкаф 
 
- 
 
- 
 
30 м 3 /сағ 
 
 
5 
 
Ванна 
 
25 
 
- 
 
25 " 
 
 
6 
 
Жеке дәретхана 
 
18 
 
- 
 
25 " 
 
 
7 
 
Дәретхана мен жуынатын бөлме біріктірілген үй-жай 
 
25 
 
- 
 
50 " 
 
 
8 
 
Жатақханадағы киім тазартатын және үтіктейтін киім ілгіш бөлме, қол жуатын орын 
 
18 
 
- 
 
1.5 
 
 
9 
 
Пәтерлік тұрғын үй ғимаратындағы немесе жатақханадағы баспалдақтың торлары, вестибюль, ортақ дәліз, алдыңғы бөлігі 
 
16 
 
- 
 
- 
 
 
10 
 
Кір жуатын орын 
 
15 
 
Есеп бойынша, бірақ кемінде 4 
 
7 
 
 
11 
 
Жатақханалардағы киім үтіктейтін және кептіретін орын 
 
15 
 
Есеп бойынша, бірақ кемінде 2 
 
3 
 
 
12 
 
Жатақханалардағы жеке заттарды, спорттық құрал- жабдықтарды сақтайтын және шаруашылық, киім-кешек сақтайтын қоймалар 
 
12 
 
- 
 
0.5 
 
 
13 
 
Лифтілердегі машина үй-жайы 
 
5 
 
- 
 
Есеп бойынша, бірақ кемінде 0,5 
 
 
14 
 
Қоқыс жинағыш камера 
 
5 
 
- 
 
1 (қоқыс салғыш діңгегі арқылы) 
 
 

Ескертпе:

1. Пәтерлердің және жатақханалардың бұрыштық үй-жайларында ауаның есептік температурасы көрсетілген кестеден 20 С жоғары қабылдануы тиіс.

2. Жылы мезгілде лифтілердің машина үй-жайының ауа температурасы 40 0 С аспауы тиіс.

Салыстырмалы ылғалдылық параметрлері және ауа қозғалысының жылдамдығы

 
Р/с 
 № 
 
Жыл мезгілі 
 
Үй-жайлар атауы 
 
Салыстырмалы ылғалдылық % 
 
Ауаның қозғалыс жылдамдығы, секундына метр 
 
 
Қолайлы 
 
Рұқсат етілген артық емес 
 
Қолайлы артық емес 
 
Рұқсат етілген артық емес 
 
 
1 
 
2 
 
3 
 
4 
 
5 
 
6 
 
7 
 
 
1 
 
Суық 
 
Тұрғын бөлме 
 
45-30 
 
60 
 
0,15 
 
0,2 
 
 
Дем алуға және оқу ғимараттарына арналған үй жайлар 
 
45-30 
 
60 
 
0,15 
 
0,2 
 
 
Пәтераралық дәліз 
 
45-30 
 
60 
 
0,15 
 
0,2 
 
 
Дәретхана 
 

 
 

 
 
0,15 
 
0,2 
 
 
Жуыну бөлмесі 
 

 
 

 
 
0,15 
 
0,2 
 
 
2 
 
Жылы 
 
Тұрғын бөлме 
 
60-30 
 
65 
 
0,2 
 
0,3 
 
 

 
Р/с 
 № 
 
Үй-жайлардың немесе аумақтардың қолданылу мақсаты 
 
Тәулік мерзімі 
 
Дыбыс қысымының деңгейі, дБ 
 Орташа геометриялық жиілікпен октавалық белдеуде, герц (Гц) 
 
«лин» сипаттамасындағы дыбыстық қысымның жиілік бойынша түзетілген деңгейі L, дБ 
 
 
2 
 
4 
 
8 
 
16 
 
31,5 
 
63 
 
 
1 
 
2 
 
3 
 
4 
 
5 
 
6 
 
7 
 
8 
 
9 
 
10 
 
 
1. 
 
Ауруханалардың және санаторийлердің палаталары, ауруханалардың операциялық бөлмесі 
 
Тәулік бойы 
 
86 
 
81 
 
76 
 
71 
 
66 
 
51 
 
51 
 
 
2. 
 
Пәтерлердің тұрғын бөлмелері, демалыс үйлерінің, пансионаттардың, қарттар мен мүгедектерге арналған интернат-үйлерінің тұрғын үй-жайлары, мектепке дейінгі балалар ұйымдарында және мектеп- интернаттардағы жатын бөлмелер 
 
Тәулік бойы 
 
90 
 
85 
 
80 
 
75 
 
70 
 
55 
 
70 
 
 
3. 
 
Ауруханалар мен санаторийлердің ғимараттарына тікелей іргелес аумақтар 
 
Тәулік бойы 
 
90 
 
85 
 
80 
 
75 
 
70 
 
55 
 
70 
 
 
4. 
 
Ауруханалар мен санаторийлердің аумағындағы алаңдар 
 
Сағат 7-ден 23-ке дейін 
 
94 
 
89 
 
84 
 
79 
 
74 
 
59 
 
74 
 
 
5. 
 
Тұрғын үйлерге, демалу үйлеріне, пансионаттарға, қарттар мен мүгедектерге арналған интернат-үйлеріне, демалу үйлеріне, емханаларға, амбулаторияларға, диспансерлерге, мектепке дейінгі ұйымдарға, мектептерге және басқа оқу ұйымдарына, кітапханаларға тікелей іргелес аумақтар 
 
Тәулік бойы 
 
96 
 
89 
 
86 
 
79 
 
74 
 
59 
 
74 
 
 
6. 
 
Шағын аудан және тұрғын үйлер топтарының, демалу үйлерінің, пансионаттардың, қарттар мен мүгедектерге арналған интернат-үйлерінің демалыс алаңдары, мектепке дейінгі ұйымдардың және басқа емдеу мекемелерінің алаңдары 
 
Сағат 7-ден 23-ке дейін 
 
102 
 
97 
 
92 
 
87 
 
82 
 
67 
 
82 
 
 

 
Р/с 
 
Бұйымдардың атауы 
 
Дыбыстың рұқсат етілген деңгейі L A , дБА 
 
Жұмыс режимі 
 
 
1 
 
2 
 
3 
 
4 
 
 
1 
 
Хирургиялық аппаратура, өкпені, наркоздық-тыныс алуды жасанды желдету аппаратурасы 
 
45 
 
Үздіксіз 
 
 
2 
 
Зертханалық жабдық (клиникалық, биохимиялық, бактериологиялық және басқа да зерттеулер үшін) 
 
50 
 
Үздіксіз 
 
 
3 
 
Стерильдеу-дезинфекциялау жабдығы 
 
55 
 
Үздіксіз 
 
 
4 
 
Физиотерапевтикалық, рентгенологиялық жабдық, функционалдық диагностикалауға арналған аспап, осыған ұқсас жабдық 
 
50 
 
қайталама 
 қысқа уақыт 
 
 
5 
 
Стоматологиялық және зертханалық жабдық (центрифуга, термостаттар, осыған ұқсас құрал-жабдық) 
 
55 
 
қайталама 
 қысқа уақыт 
 
 
6 
 
Жуғыш жабдық 
 
60 
 
қайталама 
 қысқа уақыт 
 
 

 
Р/с 
 № 
 
Үй-жайлардың қолданылу мақсаты 
 
Мекемедегі қызметшілер санына байланысты аудан көлемі, м 2 , адам саны 
 
 
100-300 
 
300-600 
 
600-1000 
 
1000-нан жоғары 
 
 
1 
 
2 
 
3 
 
4 
 
5 
 
6 
 
 
1 
 
Мекеме басшысының кабинеті 
 
27-36 
 
36-45 
 
45-54 
 
54 
 
 
2 
 
Басшының бірінші орынбасарының кабинеті 
 
18-24 
 
24-36 
 
24-36 
 
36-45 
 
 
3 
 
Басшының орынбасарының кабинеті 
 
12-18 
 
18-24 
 
18-24 
 
18-36 
 
 
4 
 
Басшының көмекшісінің кабинеті (референт) 
 
12 
 
12 
 
12 
 
12-18 
 
 
5 
 
Мекеме басшысының қабылдау бөлмесі 
 
12 
 
18 
 
24 
 
36 
 
 
6 
 
Басшы орынбасарының қабылдау бөлімі 
 
12 
 
12 
 
18 
 
24 
 
 
Ескертпе: басшының және оның орынбасарының кабинеттерінің жанында ортақ қабылдау бөлімін орналастыруға жол беріледі 
 
 

 
Р/с 
 № 
 
Үй-жайлардың қолданылу мақсаты 
 
Қызметшілер саны 1 адам болғандағы аудан, м 2 
 
 

 
 

 
 

 
 

 
 
 
1 
 
2 
 
3 
 
4 
 
5 
 
6 
 
 
1 
 
Басқарма бастығы 
 
18 (24) 
 
24(36) 
 
36(54) 
 
Жақша ішінде жұмысшылар саны 500 адамнан жоғары болған кездегі ғимараттар мен мекемелердегі кабинеттер ауданы 
 
 
2 
 
Бастық орынбасары 
 
12(18) 
 
18(24) 
 
24(36) 
 
 
3 
 
Қабылдау бөлмесі 
 
12(18) 
 
12(18) 
 
18(24) 
 
 
4 
 

 
 
Қызметшілер саны, адам 
 
Бөлімдегі қызметшілер саны 5-ке дейін болған жағдайда бастықтың жұмыс орны бөлім үй-жайында орналастырылады 
 
 
5-10 
 
10-20 
 
20-дан жоғары 
 
 
5 
 
Бөлім, зертхана, есептік орталық бастығы және т.б. 
 
9 
 
12 
 
18 
 
 

 
Р/с 
 № 
 
Ү й-жайларды ң қолданылу ма қ саты 
 
Есептік бірлік немесе ауданды есептеу принципі 
 
Есептік бірлікке аудан, м 2 
 
Ескертпе 
 
 
1 
 
2 
 
3 
 
4 
 
5 
 
 
Ж ұ мыс ү й-жайлары ж ә не жиналыстар ғ а арнал ғ ан ү й-жайлар 
 
 
1 
 
Құ рылымды қ бөлімшелерді ң жұмыс ү й-жайлары 
 
Бір ж ұ мыс орнына: 
 

 
 
Арнайы ү стелдерді қ ажет ететін техникалы қ бұйымдармен ж ұ мыс орындарын жабды қ тау кезінде, оларды ң ауданыны ң нормативтері оны ң іске қ осу техникалық шарттарына сәйкес жо ғ арылайды 
 
 
б ө лім басшысы, бас маман, бас бухгалтер 
 
9,0 
 

 
 
 
 
2 
 

 
 
б ө лім басшысының орынбасары (бас бухгалтер), бас инспектор ж ә не т.б. 
 
7,5 
 

 
 
 
 
3 
 

 
 
инженер, экономист, бухгалтер, инспектор 
 
6,5 
 

 
 
 
 
4 
 

 
 
машинисткалар, іс қ а ғ аздарын жүргізушілер 
 
5,0 
 

 
 
 
 
5 
 

 
 
келушілерді жеке қ абылдау жүргізетін қызметкер (заңгерлер, әкімшілер, әлеуметтік қорғау органдарыны ң жұмыскерлері және т.б.) 
 
9,0 (12,0) 
 
Жа қ шаны ң ішінде ә р қызметкерді ң жеке бөлмесіні ң ауданы көрсетілген. Құ жаттарды жұмыс б ө лмелерінде сақтаған жа ғ дайда бір қызметкерге 0,3 м 2 есебінен жапсарлас шкафтар құ ру ғ а жол беріледі 
 
 
6 
 
Макет шеберханасы 
 
Бір макетшіге 
 
12 
 
Жобалау институттарында тапсырма ғ а с ә йкес 
 
 
7 
 
Жиналыс залы 
 
Залда ғ ы бір орын 
 
0,9 
 
Инженер-техникалы қ жұмыскерлер 300 адамнан жо ғ ары бол ғ анда зал жұмыскерлерді ң 30 %-не есептеледі 
 
 
8 
 
Жиналыс залы жанында ғ ы кулуарлар 
 
Залда ғ ы бір орын 
 
0,3 
 
Кулуарлар ауданына жиналыс залына жапсарлас д ә лізді ң ауданы қосылады 
 
 
9 
 
Жиналыстар ғ а арнал ғ ан ү й-жай (басшылар кабинеттеріні ң бірі) 
 
Бір орын 
 
0,8 
 
Инженер-техникалы қ жұмысшылар 300-ге дейінгі мекемелерде 
 
 
10 
 
М ә жіліс залы (эстрадасыз) 
 
Пюпитрмен бір орын 
 
0,8 
 
Қ ызметкерлер саны 200 адамнан жо ғ ары бол ғ анда қ арастырылады 
 
 
Сондай, пюпитрсіз 
 
0,7 
 
Орын саны - қызметкерлерді ң 50 %, біра қ 800-ден арты қ емес 
 
 
11 
 
М ә жіліс залы жанында ғ ы кулуарлар немесе фойе 
 
М ә жіліс залындағы бір орын 
 
0,3 
 

 
 
 
 
0,6 
 
 
12 
 
М ә жіліс залы жанында ғ ы кино аппарат жайы 
 
Жобалау ғ а тапсырыс бойынша 
 

 
 
 

 
 
 
 
13 
 
Президиум ғ а арналған ү й жай 
 
350 орын ғ а дейінгі зал ғ а 
 
12 
 

 
 
 
 
сондай 350 орыннан жо ғ ары 
 
18 
 
 
14 
 
Жи һ аз ғ а ж ә не құрал-жабды қ тар ғ а арнал ғ ан ү й-жай 
 
М ә жіліс залындағы бір орын 
 
0,03 
 
кемінде 8 м 2 
 
 
15 
 
Темекі шегетін 
 
Сондай 
 
0,06 
 
500 орыннан жо ғ ары залдар ү шін 
 
 
16 
 
М ә жіліс зал эстрадасы 
 
Тере ң дік, м, залда ғ ы орын саны: 
 

 
 
 

 
 
 
17 
 

 
 
350-ге дейін 
 
5 
 

 
 
 
18 
 

 
 
350-ден-500-ге дейін 
 
7 
 

 
 
 
19 
 

 
 
500-ден жо ғ ары 
 
9 
 

 
 
 
А қ паратты қ -техникалы қ ма қ сатта ғ ы ү й-жайлар 
 
 
20 
 
Барлы қ а қ парат қағазда орналасқан техникалы қ кітапхана, оны ң ішінде 
 

 
 

 
 

 
 
 
21 
 
О қ у залы 
 
Бір орын 
 
2,7(3) 
 
Жа қ шада Ғ ЗИ- ғ а арнал ғ ан нормативтер келтірілген 
 
 
22 
 
Кітап қ оймасы 
 
са қ тау 1000 бірлігі 
 
2,5(2,7) 
 

 
 
 
 
23 
 
Қ ызмет б ө лмесі 
 
Бір ж ұ мыс орны 
 
4 
 

 
 
 
 
24 
 
Ә дебиеттерді қабылдау ж ә не беру айма ғ ы 
 
Б ұ л да 
 
5 
 
Техникалы қ кітапхана жалпы ауданы 90 м 2 ас қ ан жа ғ дайда к ө рсетілген бөлмелер ж ә не жоспарлы айма қ тар бір б ө лмеге бірігеді 
 
 
Каталог ж ә не жа ң а т ү сірілімдер көрмесі айма ғ ы 
 
са қ тау 1000 бірлігі 
 
0,6 
 
 
25 
 
М ұ ра ғ ат, соның ішінде 
 

 
 
 

 
 
 
Жа қ шада ғ ылыми зерттеу институтына арнал ғ ан нормативтер келтірілген 
 
 
26 
 
О қ у залы 
 
Бір орын 
 
2,7(3) 
 

 
 
 
 
27 
 
Ж ұ мыс ү й-жайы 
 
Бір ж ұ мыс орны 
 
4(6) 
 
Егер жобалау ғ а тапсырыс бойынша ө згеше қарастырылмаса, ауданы 54 м 2 аспайтын м ұ ра ғ ат бір б ө лмеде орналасады. 
 
 
28 
 
Есептеуіш техника б ө лімшелері ү й- жайлары, оны ң ішінде: 
 
Жобалау ғ а тапсырыс бойынша 
 

 
 
 

 
 
 
29 
 
Ө ндірістік –диспетчерлік бюро 
 
Ж ұ мыс орны 
 
4,5 
 

 
 
 
30 
 
Ба ғ дарламау бюросы 
 
Ж ұ мыс орны 
 
4,5 
 

 
 
 
31 
 
ЕО басшысыны ң үй-жайы 
 
ЕО-да ғ ы жұмысшылар саны: 20 адам ғ а дейін 
 
12 
 

 
 
 
32 
 

 
 
20 адамнан артық 
 
18 
 

 
 
 
33 
 
Экспедиция 
 
Бір ж ұ мыс орны 
 
6 
 
12 м 2 кемінде Бас қ арма мекемелерінде құ жат айналымы жылына 30 мы ң құ жаттан к ө п бол ғ анда, жобалау- құ рылыс мекемелерінде қызметкерлер саны 1000 адамнан жо ғ ары бол ғ ан жағдайда - 24 м 2  кем емес 
 
 
34 
 
К ө шірме–көбейткіш қ ызмет, сонымен қ атар: 
 тапсырыстарды қабылдайтын ж ә не беретін ү й-жай 
 
Бір ж ұ мыс орны 
 
6 
 

 
 
 
35 
 
АТС, радиоторап 
 
Жобалау ғ а тапсырыс бойынша 
 

 
 

 
 
 
36 
 
Телетайп ү й-жайы 
 
Ж ұ мыс орны 
 
4,5 
 

 
 
 
Ү й-жайларды ң кіреберіс тобы 
 
 
37 
 
Вестибюль 
 
Бір қ ызметкерге 
 
0,2 
 
Сырт киім шешетін орынды есепке алма ғ анда кемінде 18м 2 
 
 
38 
 

 
 

 
 
 
0,25 
 
Солт ү стік құ рылыс- климатты қ айма қ та 
 
 
39 
 
Вестибюль жанындағы сырт киім шешетін орын 
 
Киім ілгішті ң бір ілмегіне 
 
0,1 
 
Бас қ армалар ғимараттарында ілмектер саны мынадай есеп бойынша құ рылады: қызметкерлер саны плюс 10-20 %-келіп кетушілер ү шін, қ осу 80 % м ә жіліс залында ғ ы орындар саны, егер жанында арнайы сырт киім шешетін арнайы орын болмаса. Егер ж ұ мыс бөлмелерінде сырт киімге арнал ғ ан арнайы жи һ аз болса, ілмектер саны тек келушілерге ғ ана есептеледі 
 
 
40 
 
М ә жіліс залы жанында ғ ы сырт киім шешетін орын 
 
Б ұ л да 
 
0,1 
 
Ілмек саны залда ғ ы орын санына те ң 
 
 
41 
 
Аванвестибюль 
 
12 м 2  ж ә не 0,05 м 2 ә рбір қызметшіге қ осымша 
 
Ө ткізу т ә ртібі кезінде 
 
 
42 
 
К ү зет бекеті 
 
Бір к ү зетші орнына 
 
3 
 

 
 
 
 
43 
 
Ө ткізу бюросы 
 
Бір ж ұ мыс орнына 
 
4,5 
 
Ө ткізу т ә ртібі кезінде 
 
 
44 
 
Ө ткізу бюросы жанында ғ ы к ү ту үй-жайы немесе айма ғ ы 
 
Бір терезеге 
 
6 
 
Терезелер саны (ж ұ мыс орны) жобалау ғ а тапсырма бойынша аны қ талады 
 
 
45 
 
Қ ауіпсіздік ж ә не к ү зет қ ызметі ү й жайы 
 
Жеке техникалы қ тапсырмамен белгіленеді 
 

 
 
 
 
46 
 
Аны қ тама- ақпаратты қ қ ызмет ү й-жайы 
 
Бір ү й жай 
 
12 
 
Вестибюль жанында 
 
 
47 
 
Келушілерді ң к ү ту ү й-жайы 
 
Бір адам ғ а 
 
1,5 м 2 келіп кетушілер 20 адам ғ а дейін болса ж ә не 1 м 2 қ ал ғ ан ә р келіп кетушіге 
 
К ү ту б ө лмелерін қ абылдау ж ү ріп жат қ ан б ө лмелермен жанас қ ан холлдармен ж ә не д ә ліздермен біріктіруге болады 
 
 
Санитариялы қ -т ұ рмысты қ ү й-жайлар 
 
 
48 
 
Тама қ танатын үй-жай 
 
бір қ ызметкер 
 
0,8 - 1 
 
Қ ызметкерлер саны 50-ге дейін ж ә не 10-нан аз болғанда - ж ұ мыс бөлмесінде 6 м 2 қ осымша аудан 
 
 
49 
 
Буфет 
 
Қ о ғ амды қ тама қ тандыру орындарын жобалау нормативтік- ә дістемелік құжаттарына с ә йкес 
 
Қ ызметкерлер саны 50-250 адам бол ғ анда 
 
 
50 
 
Асхана 
 
Б ұ л да 
 
Қ ызметкерлер саны 250 адамнан жо ғ ары бол ғ анда 
 
 
51 
 
Қ ызмет к ө рсететін ж ә не іске қ осатын қ ызметшілерді ң ү й ж ә не ж ұ мыс киімі т ұ ратын ү й-жай 
 
1 адам 
 
1,4 
 

 
 
 
 
52 
 
Қ ызмет к ө рсететін ж ә не іске қ осатын қ ызметкерлерді ң демалу ү й-жайы 
 
1 адам 
 
0,3 
 
9 м 2  кем емес 
 
 
53 
 
Медициналы қ пункт 
 
Санды қ тізім бойынша: 50 – 150 
 
12 
 

 
 
 
 
151-300 
 
18 
 
 
54 
 
Д ә рігерлік денсаулы қ пункті 
 
Жобалау ғ а тапсырма бойынша 
 
Қ ызметкерлер саны 300 адамнан арты қ болма ғ ан жа ғ дайда 
 
 
55 
 
Қ ызметкерлер дәретханасы 
 
45 ер адам ғ а ж ә не 30 ә йелге 1 унитаз 
 45 ер адам ғ а 1 писсуар 
 40 ер адам ғ а ж ә не 27 ә йелге 1 қ ол жу ғ ыш 
 

 
 
 
 
56 
 
Ә йелдерді ң жеке бас гигиенасы ү й- жайы 
 
75 ә йелге 1 қ ондыр ғ ы 
 
Д ә ретханаларда орналастыр ғ ан жа ғ дайда 
 
 
57 
 
Темекі шегетін 
 
1 қ ызметкер 
 
0,02 
 
Кемінде 8 м 2 . Қызметкерлер саны 200 адамнан арты қ бол ғ ан жағдайда құ рылады 
 
 
58 
 
Жуып-жинау құрал-жабды қ тар үй жайы 
 
100 м 2 қ абат қ а немесе 1000 м 2  ғ имарат ауданына 
 
0,8 
 
Қ абат ауданы 400 м 2  кем болма ғ ан жа ғ дайда - екі шектес қ абат қ а бір ү й жай 
 
 
59 
 
Сауна 
 
Жобалау ғ а тапсырма бойынша 
 
Атал ғ ан құ жатты ң 6-шы бөліміні ң талаптарын ескере отырып 
 
 
60 
 
Психологиялы қ демалу немесе демалу ү й-жайы 
 
Б ұ л да 
 

 
 

 
 
 
61 
 
Белсенді демалыс, оны ң ішінде спортқа арнал ғ ан ү й-жайлар 
 

 
 

 
 

 
 
 

 
Р/с 
 № 
 
Атауы 
 
Аудан, м 2  қ ызметкерлер санына байланысты 
 
Ескертпе 
 
 
100-ге дейін 
 
100 – 200 
 
200 - 500 
 
500 –ден астам 
 
 
1 
 
2 
 
3 
 
4 
 
5 
 
6 
 
7 
 
 
1 
 
Ж ө ндеу шеберханасы 
 
- 
 
- 
 
36 
 
54 
 
Бас қ арма мекемелерінде, әкімшілік ғимараттарда 
 
 
2 
 
Механикалы қ шеберхана 
 
- 
 
- 
 
- 
 
54 
 
Жобалау- құ рылыс мекемелерінде 
 
 
3 
 
Балташы шеберханасы 
 
- 
 
- 
 
- 
 
Жобалау ғ а тапсырма бойынша 
 

 
 
 
 
4 
 
Ке ң се б ұ йымдарыны ң қ оймасы 
 
12 
 
12 
 
18 
 
24 
 
Қ ызметкерлер саны 100 адамнан т ө мен бол ғ анда қ оймалар бір б ө лмеде орналасады 
 
 
5 
 
Құ рал-жабды қ тар мен м ү каммалды са қ тау қ оймасы 
 
12 
 
12 
 
18 
 
24 
 
 
6 
 
Макулатураларды орау ж ә не өң деу ү й-жайы 
 
- 
 
- 
 
- 
 
24 
 
Бас қ арма мекемелерінде 
 
 
7 
 
Жобалау объектілері бойынша к ө рнекі материалдарды, модельдерді ж ә не м ү сіндерді са қ тау қоймасы 
 
Жобалау ғ а тапсырма бойынша, біра қ 6-дан кем емес 
 
Жобалау- құ рылыс мекемелерінде, сәулет шеберханаларында 
 
 

 
Р/с 
 № 
 
Үй-жайлар атауы 
 
Жайлық деңгейінде көру залындағы 1 орынға бөлме ауданы 
 
Ескертпе 
 
 
1 
 
2 
 
3 
 
 
1 
 
2 
 
3 
 
4 
 
5 
 
6 
 
 
1 
 
Кассалық вестибюль 
 
0,06 
 
0,05 
 
0,05 
 
Рұқсат етілген бірігу 
 
 
2 
 
Кіру вестибюлі 
 
0,15 
 
0,10 
 
0,10 
 

 
 
 
3 
 
Үлестіру вестибюлі 
 
0,35 
 
0,30 
 
0,25 
 

 
 
 
4 
 
Киім ілетін орын 
 
0,12 
 
0,10 
 
0,10 
 

 
 
 
5 
 
Сөмкелер мен портфельдерді сақтайтын жүк сақтау камерасы 2 
 
0,06 
 
0,05 
 
0,04 
 
Киім ілетін орынмен қатар орналасады 
 
 
6 
 
Қызмет көрсету бюросы 
 
0,03 
 
0,03 
 
- 
 
Кіру немесе үлестіру вестибюльдерімен қатар орналастыру ұсынылады 
 
 
7 
 
Санитариялық тораптар 
 
0,20 
 
0,15 
 
0,10 
 

 
 
 

 
Р/с 
 № 
 
Ү й-жайлар атауы 
 
Жайлы қ де ң гейінде к ө ру залында ғ ы 1 орын ғ а ү й-жай ауданы 
 
Ескертпелер 
 
 
1 
 
2 
 
3 
 
 
1 
 
2 
 
3 
 
4 
 
5 
 
6 
 
 
1 
 
Фойе, кулуарлар, қ она қ жайлар 
 
1,50 
 
1,00 
 
0,80 
 
Кулуарлар ені 2,4 м кем емес Еден ылдиы 1:12 кем емес 
 
 
2 
 
Темекі шегетін 
 
0,10 
 
0,08 
 
0,06 
 

 
 
 
 
3 
 
Фойедегі қ ойма 
 
0,03 
 
0,03 
 
0,03 
 

 
 
 
 
4 
 
Буфет 
 
0,50 
 
0,40 
 
0,30 
 

 
 
 
 

 
Р/с 
 № 
 
Үй-жайлардың атауы: 
 
Аудан (шаршы м) 
 
 
1 
 
2 
 
3 
 
 
1 
 
Дәрігер бөлмесі* 
 
14-16 
 
 
2 
 
Күту бөлмесі 
 
9-12 
 
 
3 
 
Ем-шара бөлмесі* 
 
12 
 
 
4 
 
Электросәулемен емдеу бөлмесі* 
 
7-8 бір кереуетке 
 
 
5 
 
Төсеніштерді өңдеу бөлмесі 
 
8 
 
 
6 
 
Рефлексотерапия бөлмесі* 
 
7-8 бір ем-шара орнына 
 
 
7 
 
Механотерапия бөлмесі* 
 
56 
 
 
8 
 
Физикалық жүктемемен тест өткізу 
 
20 
 
 
9 
 
Аз топтық және жеке сабақтарға арналған емдік дене шынықтыру бөлмесі* 
 
36-56 
 
 

 
 
- құрал-жабдықтар қоймасымен 
 
6-9 
 
 
10 
 
Психологиялық демалу бөлмесі* 
 
18-25 
 
 
11 
 
Себезгі залы: 
 

 
 
 

 
 
5 себезгі қондырғысына мінбе* 
 
25-30 
 
 

 
 
залдағы киіп-шешіну орны* 
 
12-14 
 
 

 
 
мінбе сорғысы 
 
18 
 
 
12 
 
Су асты уқалау себезгісі: 
 

 
 
 

 
 
жуыну бөлмесі* 
 
20-22 бір ем-шара орнына 
 
 

 
 
киіп шешіну кабинасы* 
 
4,0 бір ем-шара орнына 
 
 
13 
 
Дәретханалар: 
 

 
 
 

 
 
Кәдімгі 
 
6 
 
 

 
 
таянатын мүгедіктерге арналған біріктірілген* 
 
4-5 
 
 
14 
 
Қызмет көрсетуші персонал бөлмесі 
 
12-15 
 
 
15 
 
Лас киім-кешекке және жинау мүкаммалына арналған бөлме 
 
4 
 
 
* Үй-жайлардың алаңы арбамен қозғалатын мүгедектердің пайдалануын ескере отырып беріледі. 
 Ескертпе: электросәулемен емдеу кабинетіндегі кереует саны, рефлексотерапия, су асты себезгісі, сылау кабинеттеріндегі ем шара орны жобалауға тапсырма берілген кезде айқындалады.