Документ на казахском языке

Еңбекке уақытша жарамсыздыққа сараптама жүргізу, еңбекке уақытша жарамсыздық парағын және анықтамасын беру қағидаларын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 31 қазандағы № 1241 Қаулысы

Редакция 30.05.2013 жылы берілген өзгерістер мен толықтырулармен

«Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Қазақстан Республикасының 2009 жылғы 18 қыркүйектегі Кодексінің 59-бабының 2-тармағына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. Қоса беріліп отырған Еңбекке уақытша жарамсыздыққа сараптама жүргізу, еңбекке уақытша жарамсыздық парағын және анықтамасын беруқағидалары бекітілсін.

2. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының

Премьер-Министрі К. Мәсімов

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 31 қазандағы № 1241 қаулысымен бекітілген

Еңбекке уақытша жарамсыздыққа сараптама жүргізу және еңбекке уақытша жарамсыздық парағын және анықтамасын беру қағидалары

1. Жалпы ережелер

1. Осы Қағидалар Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 15 мамырдағы Еңбек кодексіне және «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Қазақстан Республикасының 2009 жылғы 18 қыркүйектегі Кодексіне сәйкес әзірленді және медициналық ұйымдардың еңбекке уақытша жарамсыздыққа сараптама жүргізуінің, еңбекке уақытша жарамсыздықты куәландыратын құжаттар беруінің тәртібін айқындайды.

2. Осы Қағидаларда мынадай ұғымдар пайдаланылады:

1) еңбекке уақытша жарамсыздық – адам организмінің сырқаттанумен немесе жарақаттанумен негізделетін жай-күйі, мұндай кезде функциялардың бұзылуы еңбекке жарамдылығын қалпына келтіру немесе мүгедектікті белгілеу үшін қажетті уақыт бойы кәсіптік еңбекті орындауды мүмкін болмауымен ілесе жүреді;

2) еңбекке уақытша жарамсыздық сараптамасы – мақсаты жеке адамның еңбекке жарамсыздығын және оның сырқаттану кезеңінде еңбек міндеттерін орындаудан уақытша босатылуын ресми тану болып табылатын денсаулық саласындағы сараптаманың түрі;

3) медициналық-әлеуметтік сараптама (бұдан әрі – МӘС) – оңалтуды қоса алғанда, организм функциясының тұрақты бұзылуынан туындаған тіршілік-тынысының шектелуін бағалау негізінде куәландырылатын адамның әлеуметтік қорғау шараларына қажеттіліктерін айқындау;

4) дәрігерлік-консультациялық комиссия (бұдан әрі – ДКК) – медициналық ұйым ұйымдастыратын комиссия;

5) еңбекке уақытша жарамсыздық парағы – еңбекке уақытша жарамсыздықты куәландыратын және жұмыстан уақытша босатуға және еңбекке уақытша жарамсыздығы бойынша жәрдемақы алуға құқығын растайтын құжат;

6) еңбекке уақытша жарамсыздық анықтамасы – жәрдемақы алмай жұмыстан (оқудан) босату үшін негіз болып табылатын, денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті орган бекіткен нысандар бойынша еңбекке жарамсыздық фактісін куәландыратын құжат.

3. Еңбекке уақытша жарамсыздық парағы:

1) жіті немесе созылмалы аурулар асқынған;

2) еңбекке жарамдылығын уақытша жоғалтуға байланысты жарақаттанған және уланған;

3) жүктілікті жасанды үзген;

4) науқас балаға күтім жасаған;

5) жүкті болған және босанған;

6) жаңа туған ұл/қыз баланы асырап алған;

7) санаторийлік-курорттық ұйымдарда толық емделген;

8) карантин;

9) протездеген кезде беріледі.

4. Еңбекке уақытша жарамсыздық анықтамасы:

1) ауырған, жарақаттанған және уланған;

2) алкогольге немесе есірткіге мас күйінде жарақаттанған, сондай-ақ алкогольге немесе есірткіге жіті уыттанған;

3) өзге бұзылулармен және аурулармен асқынбаған созылмалы алкоголизмді, нашақорлықты емдеген;

4) науқас балаға күтім жасаған;

5) инвазивтік тексеру әдістерін жүргізу кезеңінде консультациялық-диагностикалық ұйымдарда зерттеп-қараудан өткен;

6) жүктілікті жасанды үзген;

7) жүкті болған және босанған;

8) жаңа туған ұл/қыз баланы асырап алған;

9) санаторийлік-курорттық ұйымдарда толық емделген;

10) карантин;

11) протездеген кезде береді;

12) ауысымның соңына дейін еңбекке жарамсыз болған кезде кәсіпорындардың және ұйымдардың медициналық пункттерінің медицина қызметкерлері береді.

5. Еңбекке уақытша жарамсыздық парағын және анықтамасын:

1) мемлекеттік және жеке меншік нысанындағы медициналық ұйымдардың, сондай-ақ жеке медициналық практикамен айналысатын дәрігерлер (бұдан әрі – денсаулық сақтау субъектілері) өздерінде еңбекке уақытша жарамсыздықты сараптау жүргізуді қамтитын медициналық қызметтің түрін жүзеге асыруға лицензиясы болған жағдайда береді;

2) ауылдық жерде дәрігер болмаған жағдайда еңбекке уақытша жарамсыздық парағы мен анықтамасын фельдшердің беруіне рұқсат беріледі.

6. Еңбекке уақытша жарамсыздық парағы:

1) еңбекке уақытша жарамсыздық белгілері анықталмаған жағдайда медициналық ұйымға медициналық көмек сұрап, өтініш білдірген;

2) әскери басқару органдарының жолдамасы бойынша медициналық куәландырудан, медициналық тексеруден өтетін немесе емделетін;

3) қамаудағы немесе әкімшілік қамаудағы;

4) амбулаториялық-емханалық жағдайларда әртүрлі ем-шаралар мен манипуляциялар қабылдайтын, тексеруден өтетін, асқынудан (нашарлаудан) тыс созылмалы аурулары бар адамдарға берілмейді.

Көрсетілген жағдайларда амбулаториялық (стационарлық) науқастың медициналық картасынан көшірме беріледі.

7. Мынадай медициналық ұйымдарда:

1) қан қызметі саласындағы қызметті жүзеге асыратын ұйымдарда;

2) сот медицинасы саласындағы қызметті жүзеге асыратын ұйымдарда;

3) травматологиялық пункттерде және стационарлық көмек көрсететін медициналық ұйымдардың қабылдау бөлімшелерінде;

4) санаторийлік-курорттық ұйымдарда;

5) апаттар медицинасы ұйымдарында;

6) саламатты өмір салтын қалыптастыру және құнарлы тамақтану саласындағы қызметті жүзеге асыратын ұйымдардың саласындағы қызметті жүзеге асыратын ұйымдарда;

7) дәрігерлік-дене шынықтыру диспансерлерінде;

8) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы қызметті жүзеге асыратын ұйымдарда;

9) жедел медициналық көмек ұйымдарында еңбекке уақытша жарамсыздық парағы берілмейді.

2. Еңбекке уақытша жарамсыздыққа сараптама жүргізу, еңбекке уақытша жарамсыздық парағын және анықтамасын беру тәртібі

8. Еңбекке уақытша жарамсыздық парағы және анықтамасы жеке басын куәландыратын құжатын, 16 жасқа дейінгі балалар туу туралы куәлігін ұсынған кезде беріледі.

9. Еңбекке уақытша жарамсыздық парағын және анықтамасын беруді және ұзартуды медицина қызметкері адамды тексеріп-қарағаннан және науқастың амбулаториялық (стационарлық) медициналық картасына оны жұмыстан уақытша босату қажеттігін негіздейтін денсаулық жағдайы туралы деректерді жазғаннан кейін жүзеге асырады.

10. Еңбекке уақытша жарамсыздық парағы мен анықтамасы еңбекке уақытша жарамсыздығы белгіленген күнінен бастап мереке және демалыс күндерін қоса алғанда, еңбекке жарамдылығын қалпына келтірудің бүкіл кезеңі бойына беріледі.

11. Осы Қағидалардың 21-тармағында көрсетілген жағдайларды қоспағанда, адамды медицина қызметкері тексермеген, өтіп кеткен күндер үшін еңбекке уақытша жарамсыздық парағын және анықтамасын беруге жол берілмейді.

12. Аурулар мен жарақаттар кезінде еңбекке уақытша жарамсыздық парағын және анықтамасын медицина қызметкері күнтізбелік үш күнге (халықтың тұмаумен қатты сырқаттанушылығы кезеңінде алты күнге дейін) және жалпы ұзақтығы күнтізбелік алты күннен аспайтын мерзімге жеке өзі және бір мезгілде береді.

Еңбекке уақытша жарамсыздық парағы мен анықтамасын алты күннен артық ұзарту медициналық ұйымның бөлімше меңгерушісімен бірлесіп, жалпы ұзақтығы күнтізбелік жиырма күннен аспайтын мерзімге жүргізіледі. Еңбекке уақытша жарамсыздық парағынан көрсетілген мерзімнен артық ұзарту ДКК-ның қорытындысы бойынша жүргізіледі.

Жеке медициналық практикамен айналысатын жеке тұлғалар еңбекке уақытша жарамсыздық парағын және анықтамасын күнтізбелік алты күннен аспайтын мерзімге береді.

13. Еңбекке уақытша жарамсыздық парағы жүктілікті және босануды, сондай-ақ «Екі айдан астам еңбекке уақытша жарамсыздық мерзімі белгіленуі мүмкін ауру түрлерінің тізбесін бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 жылғы 4 желтоқсандағы № 1171 қаулысымен айқындалған жағдайларды қоспағанда, екі айдан аспайтын мерзімге беріледі.

Егер ДКК-ның қорытындысы бойынша мүгедектікті белгілеу мақсатында МӘС-ға жіберу үшін негіз болмаса және адамдардың еңбек жағдайын аурудың клиникалық ағымы мен болжамын нашарлатса, ДКК-ның екі айдан алты айға дейінгі мерзімге неғұрлым жеңіл жұмысқа уақытша ауыстыру туралы қорытындысы беріледі. Мерзімді кәсібіне (мамандығына), аурудың ағымы мен асқынуларына қарай ДКК белгілейді.

14. Жұмыс (ауысым, оқу) уақыты аяқталғаннан кейін медициналық көмекке өтініш білдірген адамдарға еңбекке уақытша жарамсыздық парағында және анықтамасында келесі күннен бастап жұмыстан босату күні көрсетіледі.

15. Жедел медициналық жәрдем бригадасы қызмет көрсеткен және травматологиялық пунктте еңбекке уақытша жарамсыз деп танылған адамдарға медициналық картаға оның денсаулық жағдайы туралы жазыла отырып, еңбекке уақытша жарамсыздық анықтамасы беріледі.

Еңбекке жарамсыздық парағы мен анықтамасы олардың травматологиялық пунктке және жедел медициналық жәрдемге өтініш білдіргенін растайтын анықтаманың негізінде көрсетілген медициналық ұйымға өтініш білдірген күні есепке алына отырып, ол өтініш білдірген күні тіркелген жеріндегі емханада беріледі.

16. Ол жұмысқа жарамсыз болған жағдайда кәсіпорындар мен ұйымдардың медициналық пункттерінің медицина қызметкері кейіннен медициналық ұйымға жібере отырып, ауысымның аяғына дейін еңбекке уақытша жарамсыздық анықтамасын береді. Еңбекке уақытша жарамсыздық парағын және анықтамасын беруді кәсіпорынның медициналық пунктіне өтініш білдірген күнін есепке ала отырып, адам тіркелген медициналық ұйымның медицина қызметкері жүргізеді. Егер медицина қызметкері адамды еңбекке жарамды деп таныса, онда еңбекке уақытша жарамсыздық парағы берілмейді.

17. Туберкулез, психикалық, тері-венерологиялық, онкологиялық және адамның иммун тапшылығы вирусы/ жұқтырылған иммун тапшылығы синдромы (бұдан әрі - АИТВ/ЖИТС) аурулары кезінде еңбекке уақытша жарамсыздық парағын және анықтамасын мамандандырылған медициналық ұйымдардың (бөлімшелердің, кабинеттердің) тиісті медицина қызметкерлері береді. Осы аурулармен ауыратын адамдар жалпы бейінді медициналық ұйымдарға жүгінген кезде медицина қызметкері кейіннен міндетті түрде адамды мамандандырылған медициналық ұйымға (бөлімшеге), ондай болмаған жағдайда бейінді маманға жібере отырып, күнтізбелік үш күннен аспайтын мерзімге еңбекке уақытша жарамсыздық парағын және анықтамасын береді.

18. Адамды санаторийлік-курорттық ұйымға ауыстырған жағдайда, оны медициналық оңалту емдеудің ажырамас компоненті болып табылғанда еңбекке уақытша жарамсыздық парағын және анықтамасын ұзартуды ДКК қорытындысының негізінде еңбекке уақытша жарамсыздық парағын және анықтамасын ашқан медициналық ұйым жүргізеді.

19. Еңбекке уақытша жарамсыздық парағын және анықтамасын стационарлық емдеу кезінде (күндізгі стационарларды қоса алғанда) медицина қызметкері адамды шығарған күні стационарлық емдеудің бүкіл кезеңіне береді.

Егер стационардан шығару сәтіне адамның еңбекке жарамдылығы толық қалпына келтірілсе, еңбекке уақытша жарамсыздық парағы және анықтамасы шығарылған күнмен жабылады.

Еңбекке уақытша жарамсыздығы сақталып отырған адамдарға еңбекке уақытша жарамсыздық парағы және анықтамасы оның емхананың медицина қызметкеріне келуі немесе медицина қызметкерін үйге шақыруы (бір күннен аспайтын мерзімге) үшін қажетті уақыты ескеріле отырып, ұзартылады.

Тұрған өңірінен тыс ем қабылдаған адамдарға оның тұрақты мекенжайына келуі үшін қажетті уақыт (бірақ күнтізбелік төрт күннен аспайтын мерзімге) есептеледі.

Еңбекке уақытша жарамсыздық парағын және анықтамасын одан әрі ұзарту және жабу науқастың тұрғылықты жері бойынша іл және ДКК қорытындысынан кейін оны одан әрі бақылауды жүзеге асыратын медицина қызметкері немесе одан әрі емделу үшін науқас жіберілген медициналық ұйым жүргізеді.

20. Созылмалы алкоголизмді, нашақорлықты, уыттанушылықты емдеу кезінде еңбекке уақытша жарамсыздық еңбекке уақытша жарамсыздық анықтамасымен куәландырылады. Егер бұл кезеңде аурулар туындаса немесе жарақат алса еңбекке уақытша жарамсыздық парағы беріледі.

21. Психикалық аурулары бар адамдар медициналық ұйымға уақытында қаралмаған кезде еңбекке уақытша жарамсыздық парағы және анықтамасы психоневрологиялық диспансердің ДКК-ның немесе медициналық ұйымның басшысымен бірлесе отырып, медицина қызметкерінің (психиатр дәрігер) қорытындысы бойынша өткен күндері үшін беріледі.

Соттың шешімі бойынша еңбекке жарамсыз деп танылған сот-медициналық немесе сот-психиатриялық сараптамаға жіберілген адамдарға еңбекке уақытша жарамсыздық парағы және анықтамасы сараптамаға түскен күнінен бастап беріледі.

22. Оқуын жұмыспен қоса атқаратын адамға еңбекке уақытша жарамсыздық парағы тіркелген жеріндегі медициналық ұйымдар береді.

23. Егер адам бірнеше жұмыс берушіде жұмыс істейтін болса жұмыс берушінің атауы көрсетіле отырып, оған әрбір жұмыс орны бойынша еңбекке уақытша жарамсыздық парақтары беріледі.

24. Жүкті әйелдерге, бала (балаларды) туған әйелдерге, жаңа туған баланы (балаларды) асырап алған әйелдерге (ерлерге):

1) жүктілігі мен босануына, жаңа туған баланы (балаларды) асырап алуына байланысты табысынан айрылған жағдайларға Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорынан әлеуметтік төлемақыны жүзеге асыру үшін;

2) жүктілігі мен босануы, жаңа туған баланы (балаларды) асырап алуы жөніндегі демалыстар беру үшін еңбекке уақытша жарамсыздық парағы (парақтары) беріледі.

25. Еңбекке уақытша жарамсыздық парағы және анықтамасы олардың уақытша келген жерінде ресімделеді және тиісті медициналық ұйым басшысының келісімі бойынша беріледі.

Көрсетілген еңбекке уақытша жарамсыздық парағын және анықтамасын ұзарту еңбекке уақытша жарамсыздық парағын және анықтамасын ашқан медициналық ұйымның ДКК қорытындысы болған жағдайда тұрақты мекенжайы бойынша жүргізіледі.

26. Тұрақты мекенжайынан тыс, оның ішінде Қазақстан Республикасының шегінен тыс медициналық ұйымдарға жіберілген адамдарға еңбекке уақытша жарамсыздық парағын және анықтамасын жол жүруге қажетті күнтізбелік күндердің талап етілетін санына, бірақ күнтізбелік бес күннен аспайтын мерзімге ДКК қорытындысы бойынша жіберген медициналық ұйым береді.

Бұл еңбекке уақытша жарамсыздық парағын және анықтамасын ұзарту адам жіберілген медициналық ұйымда жүргізіледі. Егер адам Қазақстан Республикасынан тыс жіберілген болса, еңбекке уақытша жарамсыздық парағын және анықтамасын соңғы ресімдеуді ол қайтып келген кезде ДКК басқа елдегі консультация (емдеу) туралы құжаттардың негізінде жүргізеді.

27. Тұрақты мекенжайында, жұмыс істейтін және оқитын жерінде еңбекке уақытша жарамсыздық парағын және анықтамасын алған адамдарға оларды басқа медициналық ұйымда ұзарту медициналық ұйымның ДКК қорытындысы болған жағдайда ғана жүргізіледі.

28. Қазақстан Республикасы адамдарының шетелде болуы кезеңінде олардың ауру, жарақаттану фактілерін куәландыратын құжаттар оның тіркелген жеріндегі медициналық ұйымның ДКК қорытындысы бойынша еңбекке уақытша жарамсыздық парағын және анықтамасын беру үшін негіз болып табылады.

29. МӘС-ға:

1) еңбекке уақытша жарамсыздығы басталған күннен бастап төрт айдан кейін немесе қайталап ауруы (сол аурумен) кезінде соңғы он екі айдың ішінде еңбекке уақытша жарамсыздықтың бес айынан кешіктірмей;

2) туберкулезбен аурудың салдарынан еңбекке уақытша жарамсыздық басталған күннен бастап сегіз айдан кейін ұзақ ауыратын, жұмыс істейтін еңбекке уақытша жарамсыздық парақтары бар адамдар жіберіледі.

30. Жұмыс істейтін мүгедектер мүгедектікке әкелген аурулары бойынша денсаулығы нашарлаған кезде уақытша жұмысқа жарамсыздық күнінен бастап екі айдан кейін МӘС-ға жіберіледі.

31. Адамды МӘС-ға жіберуден бас тартқан жағдайда уақытша жұмысқа жарамсыздық парағы МӘС-ға жіберуден бас тартқан күнінен бастап ұзартылмайды, бұл туралы мәліметтер еңбекке уақытша жарамсыздық парағында және науқастың амбулаториялық (стационарлық) медициналық картасында көрсетіледі.

32. Еңбекке уақытша жарамсыздық парағының бланктері қатаң есептілік құжаттары болып табылады.

33. Еңбекке уақытша жарамсыздық парағы осы Қағидаларға қосымшаға сәйкес нысан бойынша беріледі.

34. Еңбекке уақытша жарамсыздық парағы мемлекеттік немесе орыс тілдерінде ресімделеді.

35. Еңбекке уақытша жарамсыздық парағын беретін денсаулық сақтау субъектілері оның беткі жағын толтырады. «Еңбекке уақытша жарамсыздық парағы» атауымен еңбекке уақытша жарамсыздық парағының беткі жағында тиісінше не «алғашқы» не «жалғасы» деген сөздердің асты сызылады. Одан кейін медициналық ұйымның атауы мен мекенжайы, парақты беру күні, пациенттің тегі, аты, әкесінің аты, лауазымы мен жұмыс орны көрсетіліп, медициналық ұйымның мөрі қойылады.

36. «Уақытша жұмысқа жарамсыздық түрі» бағанында парақты беру негізі көрсетіледі.

Егер еңбекке уақытша жарамсыздық парағы босануға байланысты берілсе - босану күні, ұл/қыз баланы асырап алуға байланысты-асырап алу күні, науқас балаға күтім жасау бойынша - баланың туған жылы мен күні көрсетіледі.

37. «Режим» деген жолда жазылған емдеу-сақтау режимінің (стационарлық, амбулаториялық, санаториялық) түрі көрсетіледі. Медицина қызметкері тағайындаған режимді адамның бұзу жағдайлары (алкогольді шамадан тыс пайдалану, тағайындаған зерттеп-қарауды немесе емдеуді орындамау, медицина қызметкерінің қабылдауына көрсетілген мерзімде келмеу, басқа жерге кетіп қалу және басқалар) міндетті түрде белгіленіп, медицина қызметкерінің қолы қойылады.

38. Тиісті кестелерде стационарлық емдеу мерзімдері туралы, МӘС-ға жолдау күні және олардың қорытындысы туралы белгілер жасалады.

39. «Жұмыстан босату» бөліміндегі «Қай күннен бастап» бағаны араб цифрларымен, ал «Қай күнді қоса алғанда» деген бағанда жазбаша жазылады. Бұл бөлімнің әрбір жолында медицина қызметкерінің лауазымы, тегі мен аты көрсетіліп,одан кейін қолы қойылады.

40. «Жұмысқа кірісу» деген жол адам тексеріліп-қаралғаннан және еңбекке жарамды деп танылғаннан кейін келесі күнмен (айы мен күні) жазбаша толтырылады. Еңбекке уақытша жарамсыздық сақталған жағдайда: «Әлі сырқаттануда» деп жазылады және басқа еңбекке жарамсыздық парағының нөмірі мен берілген күні көрсетіледі. Еңбекке жарамсыздық басқаша аяқталған жағдайда: «Мүгедектік белгіленді (күні)», «қайтыс болды» (қайтыс болған күні көрсетіледі) деген мәліметтер жазылады.

Еңбекке уақытша жарамсыздық парағын бергеннен немесе мерзімін ұзартқаннан кейін адам қабылдауға келмесе, ал кезекті қабылдауда еңбекке жарамды деп танылса, еңбекке жарамсыздық парағының «Жұмысқа кірісу» деген жолында: «Жұмысқа жарамды» (келген күні көрсетіле отырып), «Қай күннен бастап» және «Қай күнді қоса алғанда» деген бағандардағы бос жолдар «Z» белгісімен сызылады.

41. Еңбекке уақытша жарамсыздық парағы адамның өтініші бойынша немесе оның жұмысындағы әкімшіліктің талабы бойынша жабылмайды.

42. Науқастың амбулаториялық картасында (стационарлық сырқаттың медициналық картасында) еңбекке уақытша жарамсыздық парақтары бланкілерінің нөмірлері, олардың берілген күні, ұзартылған немесе жұмысқа шығарылған күні жазылады.

43. Еңбекке уақытша жарамсыздық парағының сыртқы бетін адамның жұмыс орны бойынша жұмыс беруші мөр басып, еңбекке уақытша жарамсыздық кезеңінде ақы төленетін жұмыс күндерін көрсетуді есепке ала отырып, толтырады.

44. Дұрыс жазылмағандарды сыза және үстіңгі жағына дұрыс жаза отырып, түзетулер енгізуге болады. Түзетулер денсаулық сақтау субъектісінің мөрімен куәландырылған медицина қызметкерінің қолымен ескертіледі.

45. Еңбекке уақытша жарамсыздық парағын ашқан кезде денсаулық сақтау субъектісінің мөрі парақтың бірінші бөлімінің үстінде оң жағына және жұмысқа шығарған кезде немесе жалғасын берген кезде төменгі жағына қойылады.

46. Барлық еңбекке уақытша жарамсыздық парақтары еңбекке уақытша жарамсыздарға еңбекке уақытша жарамсыздық парақтарының бланкілері бойынша есептілік үшін құжат болып табылатын түбіртектерге қол қойдыру арқылы беріледі.

47. Берілген еңбекке уақытша жарамсыздық парақтарының есебі еңбекке уақытша жарамсыздық парақтарын тіркеу кітабында жүргізіледі.

48. Бүлінген және алынбай қалған еңбекке уақытша жарамсыздық парақтарының бланкілерін оларды берген медицина қызметкерлері мынадай тәртіппен қайтарады: бланкіні иір сызықпен сызады және ірі әріптермен «бүлінген» немесе «қайтарылған» деп жазады.

Бланкілердің түбіртектері, бүлінген немесе алынбай қалған бланкілер медициналық ұйымда екі жыл бойы сақталады, содан кейін басшы бұйрығының негізінде жойылады. Бүлінген немесе алынбай қалған бланкілерді жою туралы акт бес жыл бойы сақталады.

49. Еңбекке уақытша жарамсыздық парағын жоғалтқан жағдайда, жұмыс орнынан жоғалған еңбекке уақытша жарамсыздық парағы бойынша жәрдем ақы төленбегендігі туралы анықтаманы ұсынған кезде еңбекке уақытша жарамсыздық парағын берген денсаулық сақтау субъектісі оның телнұсқасын береді. Телнұсқаның алдыңғы бетінің жоғарғы жағында «Телнұсқа» деген белгі қойылады.

50. Тағайындаған күні дәрігердің қабылдауына келмеген адамға еңбекке уақытша жарамсыздық парағы жүгінген күнінен бастап қана ұзартылады, ал келмеген күндеріне жүргізілмейді.

51. Еңбекке жарамсыздық жалғасқан жағдайда медицина қызметкері алғашқы еңбекке жарамсыздық парағының «Режимді бұзу туралы белгілер» деген бағанында бұзушылықты белгілеп, адамға еңбекке уақытша жарамсыздық парағының «жалғасын» береді.

52. Еңбекке уақытша жарамсыздық парағының бланкілері ұрланған немесе жоғалған жағдайда медициналық ұйым оны анықтаған күнінен бастап үш күнтізбелік күннен аспайтын мерзімнің ішінде көрсетілген фактілер туралы денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті органға хабарлайды.

2.1. Жүктілік пен босану бойынша уақытша еңбекке жарамсыздық парағын және анықтамасын беру

53. Жүктілік пен босану бойынша еңбекке уақытша жарамсыздық парағын және анықтамасын беру мынадай тәртіппен жүзеге асырылады:

1) жүктілік пен босану бойынша еңбекке уақытша жарамсыздық парағын және анықтамасын медицина қызметкері (акушер-гинеколог дәрігер), ал ол болмаған жағдайда – жүктіліктің отызыншы аптасынан бастап ұзақтығы күнтізбелік жүз жиырма алты күнге (босанғанға дейін күнтізбелік жетпіс күн және босанғаннан кейін күнтізбелік елу алты күн) ДКК қорытындысынан кейін бөлімше меңгерушісімен бірлесіп, дәрігер береді.

Ядролық сынақтардың әсеріне ұшыраған аумақтарда тұратын әйелдерге жүктілігі мен босануы бойынша еңбекке уақытша жарамсыздық парағы және анықтамасы қалыпты босанған жағдайда жиырма жеті аптадан бастап ұзақтығы күнтізбелік жүз жетпіс күнге және асқынулары бар босанулар немесе екі және одан да көп бала туған жағдайда күнтізбелік жүз сексен төрт күнге беріледі;

2) жүктілігі мен босануы бойынша тұрақты мекенжайынан уақытша кеткен әйелдерге еңбекке уақытша жарамсыздық парағы және анықтамасы босанған жеріндегі медициналық ұйымда немесе әйелдер консультациясында (кабинетінде) босандыру ұйымының шығару қағазына (ауыстыру картасына) сәйкес бақылау орны бойынша беріледі (ұзартылады);

3) асқынған босану, екі және одан да көп бала туған жағдайда еңбекке уақытша жарамсыздық парағы және анықтамасы босандыратын денсаулық сақтау ұйымының шығару қағазына сәйкес бақылаған жері бойынша әйелдер консультациясында (кабинетінде) қосымша күнтізбелік он төрт күнге ұзартылады. Мұндай жағдайда босанғанға дейінгі және босанғаннан кейінгі демалыстардың жалпы ұзақтығы күнтізбелік жүз қырық күнді құрайды;

4) дене салмағы бес жүз және одан артық грамм болған жиырма екі және жиырма тоғыз апталық тірі бала туған және ол жеті тәуліктен астам өмір сүрген жағдайда әйелге босану фактісі бойынша күнтізбелік жетпіс күнге еңбекке уақытша жарамсыздық парағы және анықтамасы беріледі.

Дене салмағы бес жүз және одан артық грамм болған жиырма екі және жиырма тоғыз апталық өлі бала туған немесе ол жеті тәулікке дейін тірі болып, өлген жағдайда әйелге босану фактісі бойынша күнтізбелік елу алты күнге еңбекке уақытша жарамсыздық парағы және анықтамасы беріледі;

5) ядролық сынақтардың әсеріне ұшыраған аумақтарда тұратын әйелдер үшін дене салмағы бес жүз және одан артық грамм болған жиырма екі және жиырма тоғыз апталық тірі бала туған немесе ол жеті тәуліктен астам өмір сүрген жағдайда әйелге тоқсан бір күнге еңбекке уақытша жарамсыздық парағы және анықтамасы беріледі. Өлі бала туған кезде немесе туған баласы жеті тәулікке дейін тірі болып, өлген жағдайда әйелге босану фактісі бойынша күнтізбелік жетпіс жеті күнге еңбекке уақытша жарамсыздық парағы және анықтамасы беріледі;

6) әйел төленетін жыл сайынғы еңбек демалысында немесе үш жасқа толғанша балаға күтім жасау бойынша жалақысы сақталмайтын қосымша демалыста болған кезеңде жүктілік басталған кезде еңбекке уақытша жарамсыздық парағы жүктілігі мен босануы бойынша демалыстың бүкіл күндеріне беріледі;

7) босанған кезде немесе босанғаннан кейінгі кезеңде анасы қайтыс болған жағдайда еңбекке уақытша жарамсыздық парағы және анықтамасы нәрестеге күтім жасауды жүзеге асыратын адамға беріледі;

8) жүктіліктің жасанды үзу операциясы кезінде еңбекке уақытша жарамсыздық парағын және анықтамасын операция жүргізілген стационарда және амбулаториялық-емханалық деңгейде болған кезде дәрігер бөлімше меңгерушісімен бірлесіп береді, ал асқынулар болған жағдайда - еңбекке уақытша жарамсыздығының бүкіл кезеңіне береді.

Түсік өздігінен түскен (түсік тастағанда) жағдайда еңбекке уақытша жарамсыздық парағы және анықтамасы еңбекке жарамсыздықтың бүкіл кезеңіне беріледі;

9) эмбрионды ауыстырып қондыру операциясын жүргізген кезде операция жасаған медициналық ұйым эмбрионды ауыстырып қондырған күнінен бастап жүктілікті белгілеу фактісіне дейін еңбекке уақытша жарамсыздық парағын және анықтамасын береді.

Ұл немесе қыз баланы асырап алған адамдарға, сондай-ақ биологиялық аналарға құрық ана болу кезінде ұл немесе қыз баланы асырап алған күнінен бастап және бала туған күнінен бастап күнтізбелік елу алты күн өткенге дейін тікелей перзентханадан еңбекке уақытша жарамсыздық парағы және анықтамасы беріледі;

10) медициналық ұйым еңбекке уақытша жарамсыздық парағымен және анықтамасымен бір уақытта жүктілігі мен босануына, жаңа туған нәрестені (баланы) асырап алуына байланысты жұмыс берушінің жүктілігі мен босануына, сондай-ақ жаңа туған ұл немесе қыз баланы (балаларды) асырап алуына байланысты демалысты ресімдеуі үшін еңбекке уақытша жарамсыздығын растайтын ДКК-ның анықтамасын береді.

2.2. Балаға күтім жасау бойынша еңбекке уақытша жарамсыздық парағын және анықтамасын беру

54. Науқас балаға күтім жасау бойынша еңбекке уақытша жарамсыздық парағын және анықтамасын медицина қызметкері тікелей күтім жасауды жүзеге асыратын отбасы мүшелерінің біреуіне (қамқоршысына) береді.

55. Науқас балаға күтім жасау бойынша еңбекке уақытша жарамсыздық парағы және анықтамасы ол күтім жасауды қажет еткен кезенің ішінде, бірақ күнтізбелік он күннен аспайтын мерзімге беріледі және ұзартылады. Анасымен немесе отбасының басқа бір мүшесімен болған бала тұрғылықты мекенжайынан тыс жерде ауырып қалған жағдайда еңбекке уақытша жарамсыздық парағы және анықтамасы басқа қалалық ретінде (медициналық ұйым басшысының қолы қойылып) беріледі.

56. Медицина қызметкерінің қорытындысы бойынша күтімді қажет ететін баланы стационарлық емдеу кезінде күтім жасау бойынша еңбекке уақытша жарамсыздық парағы және анықтамасы ата-ананың біреуіне немесе балаға күтім жасайтын адамға:

1) үш жасқа дейін баланың стационарда болған бүкіл кезеңінде;

2) ересек жастағы ауыр сырқаттанған балаларға;

3) медициналық ұйымның жолдамасымен олардың тұрақты мекенжайынан тыс, оның ішінде Қазақстан Республикасынан тыс жерге, барып-қайту жолақысын қоса алғанда, стационарда болған бүкіл кезеңіне езіріледі.

57. Егер бала стационардан шығарылғаннан кейін күтім жасауды қажет етсе, ал емдеуге жатқызғанға дейін күтім жасау үшін жұмыстан босату жүргізілмесе, еңбекке уақытша жарамсыздық парағын және анықтамасын тұрғылықты мекенжайы бойынша медициналық ұйым күнтізбелік он күнге дейінгі кезеңге береді. Егер стационарға жатқызғанға дейін бұл ауру бойынша еңбекке жарамсыздық парағы және анықтамасы берілген болса, ол қалған күндерге де (он күнге дейін) беріледі.

58. Күтім жасау бойынша босатылған кезеңде балада бұрынғы ауруға қатысы жоқ басқа ауру туындаған жағдайда анасына (әкесіне немесе отбасының басқа бір мүшесіне) басқа еңбекке уақытша жарамсыздық парағы және анықтамасы беріледі.

59. Егер бала Қазақстан Республикасынан тыс жерге жіберілсе, ол қайтып келген кезде басқа елдегі консультация (емдеу) туралы құжаттардың негізінде ДКК еңбекке уақытша жарамсыздық парағын және анықтамасын түпкілікті ресімдеуді жүргізеді.

60. Бір мезгілде екі және одан да көп бала ауырған жағдайда оларға күтім жасау бойынша еңбекке уақытша жарамсыздық парағының және анықтамасының біреуі беріледі.

61. Бала анасының (әкесінің) жұмыстан босауын (жыл сайынғы төленетін еңбек демалысы, жүктілігі және босануы бойынша демалыс, еңбекақысы сақталмайтын демалыс, демалыс немесе мереке күндері, сондай-ақ балада бұрынғы ауруына байланысты емес басқа ауру туындаған жағдайда) қажет етпейтін кезеңде ауырған кезде күтім жасау бойынша уақытша жұмысқа жарамсыздық парағы баланың сырқаттануы басталған күні есепке алынбай, ата-анасының жұмысқа кірісуі тиіс күнінен бастап беріледі.

62. Анасы (әкесі) балаға күтім жасауды жүзеге асыра алмай ауырып қалған жағдайда, еңбекке уақытша жарамсыздық парағын анасы (әкесі) ауырған кезде балаға күтім жасауды нақты жүзеге асыратын отбасы мүшесінің біреуіне олардың емделген жеріндегі медициналық ұйым береді.

63. Науқас балаға күтім жасау бойынша демалыста жүрген, толық емес жұмыс күні шартында немесе үйде жұмыс істейтін адам еңбекке уақытша жарамсыз болған жағдайда еңбекке уақытша жарамсыздық парағы беріледі.

64. Ремиссия кезеңінде созылмалы науқас балаларға күтім жасау бойынша еңбекке уақытша жарамсыздық парағы және анықтамасы берілмейді.

2.3. Карантин кезінде еңбекке уақытша жарамсыздық парағын және анықтамасын беру

65. Инфекциялық аурумен ауырған науқастармен қарым-қатынаста болған немесе бактерия тасушылық салдарынан уақытша жұмыстан шеттетілген адамдарға еңбекке уақытша жарамсыздық парағын және анықтамасын аумақтық санитариялық-эпидемиологиялық қадағалау органының эпидемиолог дәрігерінің ұсынысы бойынша медициналық ұйымның медицина қызметкері (инфекционист дәрігер) береді.

Бұл жағдайларда инфекциялық ауруды бастан өткерген және олармен қарым-қатынаста болған адамдарды жұмыстан шеттету ұзақтығы адамдарды оқшаулау мерзімімен анықталады.

66. Карантин кезінде мектепке дейінгі білім мекемесіне баратын жеті жасқа дейінгі балаға күтімі жасау бойынша еңбекке уақытша жарамсыздық парағын және анықтамасын аумақтық санитариялық эпидемиологиялық қадағалау органының эпидемиолог дәрігері ұсынымының негізінде карантиннің бүкіл кезеңінде жұмыс істейтін немесе оқитын отбасы мүшесінің біреуіне беріледі.

67. Қоғамдық тамақтану, сумен қамтамасыз ету ұйымдарында, медициналық ұйымдарда, балалар мекемелерінде жұмыс істейтін адамдарға оларда гельминтоз болған жағдайда еңбекке уақытша жарамсыздық парағы дегельминтизациялаудың бүкіл кезеңіне беріледі.

2.4. Протездеу кезінде еңбекке жарамсыздық парағын және анықтамасын беру

68. Протездеу кезінде еңбекке жарамсыздық парағы және анықтамасы адамды тек протездік-ортопедтік орталықтың стационарына емдеуге жатқызу кезінде, науқасты стационардан шығару кезінде стационарда болған бүкіл уақыты мен емделу орнына келу және қайту уақытына, бірақ күнтізбелік отыз күннен аспайтын мерзімге ғана стационардың медицина қызметкері медициналық басшысымен бірлесе отырып, береді.

Амбулаториялық-емханалық жағдайларда протезделуші адамдарға еңбекке уақытша жарамсыздық парағы және анықтамасы берілмейді.

2.5. Туберкулезбен ауыратын науқастарға еңбекке уақытша жарамсыздық парағын және анықтамасын беру

69. Туберкулезбен ауыратын науқастар жалпы бейіндегі медициналық ұйымға қаралған жағдайда еңбекке уақытша жарамсыздық парағын және анықтамасын беру осы Қағидалардың 17-тармағында көрсетілген тәртіппен жүргізіледі.

70. Мүгедек деп танылған адамға еңбекке уақытша жарамсыздық парағы және анықтамасы мүгедектік тобы белгіленген күнінен бастап жабылады.

71. Өзінің негізгі жұмысы бойынша және оның айналасындағы адамдарға жұқтыру қауіпі жоқ еңбекке уақытша жарамсыз адамға облыстық туберкулезге қарсы ұйымдардың жанынан құрылған орталықтандырылған дәрігерлік-консультациялық комиссия оны басқа (ыңғайлы) жұмысқа ауыстыру туралы қорытынды береді.

72. Еңбекке уақытша жарамсыздық кезінде адамның біліктілігі мен еңбек ақысы жоғалмайтын емделу курсы аяқтағаннан кейін оның жұмыс (оқу) орны сақталады.

73. Емдеудің басында бактерия бөлмейтін шектелген үдерістер кезінде, емдеудің тиімді курсы кезінде, оң клиникалық-рентгенологиялық серпін кезінде және емдеудің қарқынды сатысының аяқталуы бойынша еңбекке жарамдылығын қалпына келтірген кезде еңбекке уақытша жарамсыздық парағы және анықтамасы жабылады.

74. Алғаш анықталған туберкулез үдерісі, сондай-ақ қайталануы бар адам:

1) өкпесінде деструкциясыз туберкулез үдерісі, сондай-ақ шектелген деструкциялық үдерістері бар нысаны кезінде стационарлық, амбулаториялық (санаторийлік) емдеудің кемінде он ай кезеңіне еңбекке уақытша жарамсыз деп саналады.

Үдерістің күшеюіне, асқынулардың туындауына торпидтік ағым немесе үдеріс жағдайында қиындатушы факторлар болған кезде науқас МӘС-ға жіберіледі. Егер МӘС-тің қорытындысы бойынша науқасты мүгедек деп тануға негіз болмаса және оның еңбекке уақытша жарамсыздығы жалғасса, еңбекке уақытша жарамсыздық парағы және анықтамасы ОДКК арқылы он екі айға дейін ұзартылады;

2) туберкулездің таралған түрімен ауыратын адам жағымды кері серпіні бар үдерістің қатерсіз ағымы жағдайында он-он екі ай бойы, яғни еңбекке жарамдылықты қалпына келтіре отырып, емдеудің бүкіл кезеңдерін толық тиімді аяқтағанға дейін еңбекке уақытша жарамсыз болып табылады. Сегіз айға дейін емдеу әсері болмаған жағдайда науқас МӘС-ға жіберіледі;

3) созылмалы бацилла деструкциясының үрдісі барлар еңбекке уақытша жарамсыз деп саналады. Қайтымсыз күрт айқын патоморфологиялық және функциялық өзгерістері бар, сондай-ақ көптеген дәріге көнбеушілігі бар туберкулез үдерісінің ауырлығы сегіз айдан кейін МӘС-ға жіберумен шарттасады.

Еңбекке уақытша жарамсыздыққа сараптама жүргізу және еңбекке уақытша жарамсыздық парағын және анықтамасын беру қағидаларына қосымша

Сыртқы беті

(кәсіпорынның немесе мекеменің атауы/наименование предприятия или учреждения)

Бөлім/отдел __________ Қызметі/Должность ______________________ Таб/Таб № _________

Тұрақты, уақытша, маусымды жұмыс (тиістісінің асты сызылсын). Жұмыс істемеді 20__ ж. ___________ дан 20__ ж. ______ дейін

Работа постоянная, временная, сезонная (нужное подчеркнуть). Не работал с ___ 20__ г. по ___ 20__ г.

Еңбекке жарамсыз уақытындағы демалыс күндері __________________ Жұмысқа кірісті 20__ ж. ________ дейін

Выходные дни за период нетрудоспособности (күні/дата)

Мастердің немесе цех (бөлім) бастығының қолы __________________ Табельшінің қолы ______ Күні

Подпись мастера или начальника цеха (отдела) __________________

Мөр/Печать Дата

Должность, фамилия и подпись врача