Toggle Dropdown
Мұнай операцияларын жүргізген кезде ілеспе және (немесе) табиғи газды жағудың нормативтері мен көлемдерін есептеу әдістемесін бекіту туралы
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 8 желтоқсандағы № 1319 Қаулысы
Toggle Dropdown
«Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы» Қазақстан Республикасының 2010 жылғы 24 маусымдағы Заңының 16-бабы 38) тармақшасына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
Toggle Dropdown
1. Қоса беріліп отырған Мұнай операцияларын жүргізген кезде ілеспе және (немесе) табиғи газды жағудың нормативтері мен көлемдерін есептеу әдістемесі бекітілсін.
Toggle Dropdown
2. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн еткен соң қолданысқа енгізіледі.
Toggle Dropdown
Қазақстан Республикасының
Toggle Dropdown
Премьер-Министрі К. Мәсімов
Toggle Dropdown
1
Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2010 жылғы 3 желтоқсандағы
№ 1319 қаулысымен
бекітілген
Toggle Dropdown
Мұнай операцияларын жүргізген кезде ілеспе және (немесе) табиғи газды жағудың нормативтері мен көлемдерін есептеу әдістемесі 1. Жалпы ережелер
Toggle Dropdown
1. Осы Әдістеме «Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы» Қазақстан Республикасының 2010 жылғы 24 маусымдағы Заңының (бұдан әрі - Заң) 85-бабының 3-тармағына сәйкес әзірленді және мұнай операцияларын жүргізген кезде:
Toggle Dropdown
1) ұңғыма объектілерін сынау кезінде;
Toggle Dropdown
2) кен орнын сынамалық пайдалану кезінде;
Toggle Dropdown
3) газды технологиялық тұрғыдан болмай қоймайтын жағу кезінде: технологиялық жабдықтарды іске қосу-реттеу, технологиялық жабдықтарды пайдалану, технологиялық жабдықтарға техникалық қызмет көрсету және жөндеу жұмыстары кезінде ілеспе және (немесе) табиғи газды жағу нормативтері мен көлемдерін есептеу әдістемесін анықтайды.
Toggle Dropdown
2. Осы Әдістеменің мақсаттары үшін мынадай ұғымдар пайдаланылады:
Toggle Dropdown
газ жағу нормативтері - өндірілетін газ көлемі мен газ факторын ескере отырып, осы Әдістемеде белгіленген формулалар негізінде есептеу жолымен анықталатын өлшем;
Toggle Dropdown
кен орнын сынамалы пайдалану - өнеркәсіптік игерудің технологиялық схемасы мен жобасын жасау үшін қабаттардың және кен шоғырларының геологиялық-кәсіпшілік сипаттамалары туралы қолда бар ақпаратты нақтылау мен қосымша ақпарат алу, ұңғымаларды кешенді геологиялық-геофизикалық және гидродинамикалық зерттеу мақсатында көмірсутек шикізатының кен орындарында жүргізілетін операциялар. Сынамалы пайдалану барлау ұңғымаларын уақытша пайдалануды көздейді;
Toggle Dropdown
сондай-ақ Заңда белгіленген мағынада өзге де ұғымдар қолданылады.
Toggle Dropdown
3. Ілеспе газды өндіру және жағу көлемдерін анықтауды жер қойнауын пайдаланушы жобалау құжаттамасына және қолданылатын технологияға сәйкес:
Toggle Dropdown
топтық өлшеу қондырғыларында;
Toggle Dropdown
орталық мұнай дайындау пунктінде;
Toggle Dropdown
газды кешенді дайындау қондырғысының немесе газды қайта өңдейтін зауыттың кіреберісі мен шығаберісінде ілеспе газ көлеміне есеп жүргізу торабында;
Toggle Dropdown
газтурбиналық қондырғының, пештердің, қазандықтардың, газпоршеньді қондырғының, қабатқа қайта айдау компрессорының және ілеспе газды пайдаланатын басқа қондырғылардың кіреберісінде;
Toggle Dropdown
алау қондырғылардың кіреберісінде бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен газ көлемін өлшеуге есеп жүргізу жүйесін пайдалану арқылы жүзеге асырады.
Toggle Dropdown
4. Осы Әдістемеде анықталған жағылатын газдың есептелген нормативтері мен көлемдері газды есептеу аспаптарының деректерімен расталады.
Toggle Dropdown
5. Газ жағудың іс жүзіндегі көлемдері осы Әдістемеге сәйкес есептелген көлемдерден аспауға тиіс.
Toggle Dropdown
2. Өндірілген және жағылған газдың көлемін есептеу
Toggle Dropdown
6. Өндірілген газдың жалпы көлемін есептеу мынадай формула бойынша жүргізіледі:
Toggle Dropdown
VІ = Q M * Гф мұндағы:
Toggle Dropdown
VІ - өндірілген газ көлемі;
Toggle Dropdown
Q м — мұнайды тоннамен жылдық, айлық немесе тәуліктік өндіру;
Toggle Dropdown
Гф - газ факторы (алынған газ көлемінің м3 /м3, м3 /т-да шығарылған мұнайдың көлеміне қатынасы).
Toggle Dropdown
7. Өндірілген газдың жалпы көлемі жағылатын газдың және (немесе) өзіндік өндірістік қажеттіліктерге пайдаланылған газдың шекті жол берілетін көлемдерін белгілеу мақсатында анықталады және:
Toggle Dropdown
1) кейіннен мәлімделген көлемдерді мұнай және газ саласындағы уәкілетті орган ведомствосының тексеруімен өздігімен бақылау-өлшеу аспаптары арқылы газ көлемдерін өлшеуге есеп жүргізу жүйесін пайдалана отырып, есептеу жолымен жер қойнауын пайдаланушы;
Toggle Dropdown
2) есептеу жолымен мұнай және газ саласындағы уәкілетті орган жүзеге асырады.
Toggle Dropdown
8. Осы Әдістеме негізінде есептелген өзіндік өндірістік қажеттіліктерге пайдаланылған газ көлемдеріне, сондай-ақ жер қойнауын пайдаланушылар көмірсутек шикізаты кен орындарын өңдеу кезінде өзге технологиялық үдерістерде пайдаланылған және кіріс алуды көздемейтін мақсаттарға бағытталмаған газ көлемдері кіреді.
Toggle Dropdown
9. Жағылатын газдың есептік көлемі өндірілген ілеспе газдың жалпы көлемі мен кәдеге жаратылатын оның ішінде қайта өңделетін газ көлемі арасындағы айырма ретінде мынадай формуламен анықталады:
Toggle Dropdown
VІІ = VІ - (VІ + V2 + Vі + V4 + V5 ) мұндағы:
Toggle Dropdown
VІІ - жағылатын газдың есептік көлемі;
Toggle Dropdown
VІ - осы Әдістеменің 6-тармағына сәйкес есептелген өндірілген газ көлемі;
Toggle Dropdown
VІ - технологиялық өз қажеттіліктеріне пайдаланатын газ көлемі (сағалық жылытқыштарда, жылыту пештерінде, қазандық және өзге газды пайланатын қондырғыларда пайдаланылатын газ көлемі). Технологиялық өз қажеттіліктеріне пайдаланылатын есептелген газ көлемі қондырғының техникалық сипаттамасына және оны пайдалану ұзақтығына сүйене отырып анықталады;
Toggle Dropdown
V2 - технологиялық шығындағы (газ жинау, дайындау және тасымалдау технологиялық үдерістері кезіндегі шығын) газ көлемі қолданылатын қондырғының техникалық сипаттамаларымен және жобалық шешімдермен анықталады;
Toggle Dropdown
V3 - электр энергиясын шығару үшін пайдаланылатын газ көлемі қолданылатын қондырғының паспорттық деректеріне сәйкес электр энергия бірлігіне шығарылған электр энергия мөлшерінен және меншікті газ шығынына сүйене отырып анықталады;
Toggle Dropdown
V4 - қабатқа қайта айдау көлемі, қондырғының техникалық сипаттамаларын және қондырғының іске асырылуы жалғасуын ескере отырып анықталады;
Toggle Dropdown
V5 - тауарлық және сұйытылған газ өндіру үшін немесе зауытта газ өңдеу қондырғысында өңдеу көлемін өткізілген тауарлық газ көлемін және өңдеу кезіндегі шығын, магистральдық газ құбырына дейін тасымалдаумен анықталады.
Toggle Dropdown
3. Ұңғымалар объектілерін сынау кезінде жағу көлемдерін есептеу
Toggle Dropdown
10. Ұңғыманың әрбір объектісін сынау кезінде газ жағу көлемдері жер қойнауын пайдаланушы бекіткен ұңғыманы сынау жоспарына сәйкес анықталады.
Toggle Dropdown
11. Ұңғымалардың объектілерін сынау кезіндегі жану көлемдері мынадай формула бойынша анықталады:
Toggle Dropdown
VІІІ = Д * ГФ * К, м3, мұндағы:
Toggle Dropdown
VІІІ - ұңғымаларды сынау кезіндегі жағу көлемі, м3;
Toggle Dropdown
Д - ұңғымалардың орташа күтілетін дебиті (ұңғыманың дебиті - бір тәулік ішінде өндірілген мұнай көлемі, т/тәул.);
Toggle Dropdown
Гф - газ факторы, м3 /т (алынған газ көлемінің өндірілген мұнай мөлшеріне қатынасы, м3 /м3, м3 /т.);
Toggle Dropdown
К - сынау күндерінің саны.
Toggle Dropdown
4. Сынамалық пайдалану кезіндегі жағу көлемдерін есептеу
Toggle Dropdown
12. Мұнай-газ кен орындарын өңдеу жөніндегі орталық комиссия мақұлдаған жобалық деректер негізінде анықталған сынамалық пайдалану кезеңінде газды жағу көлемі әрбір қолданылатын ұңғыма бойынша жағылатын газ көлемдерінің сомасын ескере отырып, мынадай формула бойынша есептеледі:
Toggle Dropdown
VІV = VІ + V2 + V3 + Vn мұндағы:
Toggle Dropdown
VIV - сынамалық пайдалану кезінде газ жағудың жалпы көлемі;
Toggle Dropdown
VІ,2,3...n - сынамалық пайдаланудағы ұңғымалар.
Toggle Dropdown
13. Әрбір ұңғыма бойынша жағу көлемі мына формула бойынша есептеледі:
Toggle Dropdown
VІ,2,3...n = Д * Гф * Т, м 3, мұндағы:
Toggle Dropdown
VІ,2,3...n - бір ұңғыманың сынамалық пайдалану кезінде газды жағу көлемі;
Toggle Dropdown
Д - ұңғымалардың орташа күтілетін дебиті, т/күн. (ұңғыма дебиті - бір тәулікте өндірілген мұнай көлемі, т/тәул.);
Toggle Dropdown
Гф — газ факторы, м3 /т (алынған газ көлемінің өндірілген мұнай мөлшеріне қатынасы, м3 /м3, м3 /т.);
Toggle Dropdown
Т — сынамалық пайдалану кезеңі (күн саны).
Toggle Dropdown
5. Газды технологиялық тұрғыдан болмай қоймайтын жағу кезіндегі көлемдерді есептеу
Toggle Dropdown
14. Технологиялық тұрғыдан болмай қоймайтын жағу көлемі мынадай формула бойынша анықталады:
Toggle Dropdown
VV = V6 + V7 + V8 мұндағы:
Toggle Dropdown
VV - технологиялық тұрғыдан болмай қоймайтын жағу;
Toggle Dropdown
V6 - технологиялық жабдықты іске қосу-реттеу кезінде жағылатын газ көлемі (жабдықтың паспорттық, техникалық сипаттамаларымен және іске қосу-реттеу жұмыс жоспарымен анықталады);
Toggle Dropdown
V7 - технологиялық жабдықты пайдалану кезінде жағылатын газ көлемі (пайдалану режимі бойынша техникалық регламенттермен, жабдықтың паспорттық сипаттамасымен анықталады);
Toggle Dropdown
V8 - технологиялық жабдыққа техникалық қызмет көрсету және жөндеу жұмыстары кезінде жағылатын газ көлемі (жабдықты пайдалану кезіндегі техникалық регламенттермен және ағымдағы, толық жөндеу кестесімен анықталады).
Toggle Dropdown
6. Ұңғымалар объектілерін сынау кезінде жағу нормативтерін есептеу
Toggle Dropdown
15. Ұңғымаларды сынау кезінде жану нормативтерін есептеу мына формула бойынша анықталады:
Toggle Dropdown
Qұңғ.сын = Д * Гф * К, м3, мұндағы:
Toggle Dropdown
Qұңғ.сын — ұңғымаларды сынау кезіндегі жағу көлемі, м3;
Toggle Dropdown
Д - ұңғымалардың орташа күтілетін дебиті, т/тәул. (ұңғыманың дебиті - бір тәулік ішінде өндірілген мұнай көлемі, т/тәул.);
Toggle Dropdown
Гф - газ факторы, м3 /т (алынған газ көлемінің өндірілген мұнай мөлшеріне қатынасы, м3 /м3, м3 /т.);
Toggle Dropdown
К - сынау күндерінің саны.
Toggle Dropdown
VІІІ = Qұңғ.сын
Toggle Dropdown
Жалпы ұңғыма объектілерін сынау кезінде газ жағу көлемі - VІІІ ұңғыма объектілерін сынау кезінде газды жағу есептік нормативтік көлемінен - Qұңғ.сын аспауға тиіс.
Toggle Dropdown
7. Сынамалық пайдалану кезінде жағу нормативтерін есептеу
Toggle Dropdown
16. Сынамалық пайдалану кезінде газ жағу нормативтерін есептеу жағылатын газ көлемінің сомасынан әрбір қолданылатын ұңғыма үшін мына формула арқылы жүргізіледі:
Toggle Dropdown
Qсын.пайдалану = QІ + Q2 + Q3 +......Qn мұндағы:
Toggle Dropdown
Qсын.пайдалану - сынамалық пайдалану кезінде газ жағудың жалпы көлемі;
Toggle Dropdown
Q1 , 2 , 3 ... n - сынамалық пайдаланылатын ұңғымалар.
Toggle Dropdown
Әрбір ұңғыма бойынша жағу көлемі мына формула бойынша есептеледі:
Toggle Dropdown
Q1 , 2 , 3 ... n = Д * Гф * Т, м3, мұндағы:
Toggle Dropdown
Q1 , 2 , 3 ... n - бір ұңғыманың сынамалық пайдалану кезінде газды жағу көлемі;
Toggle Dropdown
Д - ұңғымалардың орташа күтілетін дебиті, т/тәул. (ұңғыманың дебиті - бір тәулік ішінде өндірілген мұнай көлемі, т/тәул.);
Toggle Dropdown
Гф - газ факторы, м3 /т (алынған газ көлемінің өндірілген мұнай мөлшеріне қатынасы, м3 /м3, м3 /т.);
Toggle Dropdown
Т - сынамалық пайдалану кезеңі (күн саны).
Toggle Dropdown
VIV = Qсын.пайдалану
Toggle Dropdown
Жалпы сынамалық пайдалану кезінде газ жағу көлемі - VIV сынамалық пайдалану кезінде газ жағудың есептік нормативтік көлемінен - Qсын.пайдалану аспауға тиіс.
Toggle Dropdown
8. Газдың технологиялық тұрғыдан болмай қоймайтын жағу нормативтерін есептеу немесе V6 , V7 , V8 газдың жағу көлемін анықтау
Toggle Dropdown
17. Газдың V6; V7; V8 жағу көлемінің есептеу нормативтерін анықтау үшін технологиялық тұрғыдан болмай қоймайтын жағу оның санының бағасы қажеттілігі технологиялық тұрғыдан болмай қоймайтын жағуды қамтамасыз ету магистралдық газ құбыры учаскісінде, алаң арасындағы қосатын газ құбыры және қондырғы, газды дайындау кешендік қондырғы, орталық мұнай дайындау пункті, өндіріс ішіндегі және өндіріс аралық газ жинағыш қондырғысы, топтық қондырғы, тұтынушыларға дейінгі газ тасымалдау және дайындау, технологиялық жүйе объектілердегі жинағыш жүйесі бар.
Toggle Dropdown
18. Газды технологиялық тұрғыдан болмай қоймайтын жағу көлемі әрбір кен орны үшін жеке болып табылады және газ құбырының әр түрлі бағыттағы (диаметрі, ұзындығы) нақты технологиялық және геометриялық параметріне, паспорттық, техникалық сипаттамалары негізінде жабдықтың және қондырғының технологиялық жұмыс режиміне, жер қойнауын пайдаланушылар газ шығынын есептеу аспабымен анықталатын технологиялық жабдықты пайдалану кезінде өндіру, тасымалдау, дайындау, өңдеу және газды жағу технологиялық үдерісінің барлық кезеңінде қолданатын жабдыққа байланысты.
Toggle Dropdown
19. Технологиялық тұрғыдан болмай қоймайтын есепті орындау үшін, жер қойнауын пайдаланушыларда аспап жоқ болған жағдайда, жер қойнауын пайдаланушылар технологиялық өндіру үдерісінің барлық кезеңінде қолданатын немесе технологиялық жабдықты жүзеге асыруда газды жағу және өңдеу, тасымалдау, дайындау жабдықтың паспорттық, техникалық сипаттамалары негізінде нақты параметрі, ұстау көзі, дайын тауарды тасымалдау, дайындау, жинау жүйесіне талдау жүргізу қажет.
Toggle Dropdown
Газдың технологиялық тұрғыдан болмай қоймайтын жағу нормативтерін есептеу кезінде, іске қосуды жүргізген кезде газдың технологиялық тұрғыдан болмай қоймайтын жағу, жөндеу жұмысы және жабдыққа технологиялық қызмет көрсету жатады.
Toggle Dropdown
20. Газдың технологиялық тұрғыдан болмай қоймайтын жағу нормативтері есептеу кезінде, іске қосуды жүргізген кезде газды технологиялық тұрғыдан болмай қоймайтын жағу, жөндеу жұмысы және жабдыққа технологиялық қызмет көрсету мынадай формула бойынша анықталады:
Toggle Dropdown
Qн.е.ж. = Vг.к * К, мың м3, мұндағы:
Toggle Dropdown
Qн.е.ж. - газ жағудың нормативтік есептеу саны, жеке газ құбыры учаскесі және технологиялық жабдық үшін паспорттық деректерімен және техникалық сипаттамалары негізінде қабылданатын жабдық және газ жағу көлемін бөлек анықтау кезінде есептеледі (V6, V7, V8, м3 ) технологиялық тұрғыдан болмай қоймайтын жағудың әрбір түрі үшін жеке анықталады.
Toggle Dropdown
Vг.к - газ құбыры учаскесіндегі технологиялық жабдықтың жеке ыдыстарының геометриялық көлемі, м3;
Toggle Dropdown
К - газ құбыры учаскесінде Р - қысымнан газ көлеміне тәуелділігін ескеретін жалпылама коэффициент, Тор - орташа газ температурасы, Z - газ қысымының коэффициенті және өту түрі (бұл көрсеткіштер химия-физикалық газ құрамын жүзеге асыру мұнай-газ кен орындарын өңдеу бойынша анықтама әдебиетінен алынған) және мынадай формула бойынша анықталады:
Toggle Dropdown
К = Р/Тор * Z
Toggle Dropdown
21. Тұтас алғанда кен орны объектісінде технологиялық тұрғыдан болмай қоймайтын газ жағу нормативтерін есептеудің жиынтық саны мынадай формула бойынша анықталады:
Toggle Dropdown
мұндағы:
Toggle Dropdown
Qт.н.с. - технологиялық тұрғыдан болмай қоймайтын газ жағудың нормативтік саны;
Toggle Dropdown
n - жабдық саны.
Toggle Dropdown
22. Жалпы технологиялық тұрғыдан болмай қоймайтын жағу көлемі - VV есептік нормативтік технологиялық тұрғыдан болмай қоймайтын жағудың жалпы мөлшерінен — Qт.н.с. аспауға тиіс.