Көлік құралдарын жүргізушілерді даярлау қағидаларын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 12 наурыздағы № 321 Қаулысы

«Жол жүрісі қауіпсіздігі туралы» Қазақстан Республикасының 1996 жылғы 15 шілдедегі Заңының 6-бабына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ: 

1. Қоса беріліп отырған Көлік құралдарын жүргізушілерді даярлау қағидалары бекітілсін.

2. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Премьер-Министрі                           К. Мәсімов

1. Осы Көлік құралдарын жүргізушілерді даярлау қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) «Жол жүрісі қауіпсіздігі туралы» Қазақстан Республикасының 1996 жылғы 15 шілдедегі Заңына сәйкес әзірленген және көлік құралдарын жүргізушілерді даярлау тәртібін айқындайды.

2. Көлік құралдарын жүргізушілерді даярлау осы Қағидалардың  1-қосымшасына орай «А», «В», «С», «Д», «Е» санаттарындағы көлік құралдарын жүргізушілерді даярлаудың үлгілік бағдарламасына сәйкес жүзеге асырылады.

3. «А», «В», «С», «Д», «Е» санаттарындағы көлік құралдарын жүргізушілерді даярлау медициналық куәландырудан өткен және көлік құралдарын басқару тыйым салынатын медициналық қарсы көрсетілімдері жоқ адамдар арасынан жүзеге асырылады.

4. Білім беру процесін ұйымдастыру оқу ұйымы дербес әзірлейтін және бекітетін әрбір пән бойынша оқу жоспарымен және бағдарламалармен, сондай-ақ көлік құралдарын жүргізушілерді даярлаудың кесте-жоспарымен, сабақ кестелерімен және жүргізуді үйрету кезектілігінің кестесімен регламенттеледі.

5. Оқыту ұйымы:

1) өз құзыретіне жатқызылған функциялардың орындалуын;

2) көлік құралын жүргізушілерді даярлаудың оқу жоспарына және жоспар-кестесіне сәйкес оқу бағдарламаларының толық көлемде іске асырылуын;

3) оқитындарды даярлаудың жоғары сапасын;

4) білім беру процесі кезінде оқитындардың, оқытушылардың, өндірістік оқыту шеберлерінің және жүргізуді үйрету шеберлерінің өмірі мен денсаулығын сақтауды;

5) оқитындардың, оқытушылардың, өндірістік оқыту шеберлерінің және жүргізуді үйрету шеберлерінің құқықтары мен бостандықтарын сақтауды;

6) көлік құралдарының техникалық жарамды күйде ұсталуын және жүргізуді үйрету шеберлерін рейс алдындағы медициналық тексерудің ұйымдастырылуын қамтамасыз етеді.

6. Автомобильдердің техникалық жай-күйін тексеру және рейс алдындағы медициналық тексеруден өткізу жол парағында осы Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес көрсетіледі, ол меншік нысанына қарамастан, оқыту процесінде пайдаланылатын барлық үйрету көлік құралдарына күн сайын жазылады.

7. Оқыту ұйымдары Қазақстан Республикасының заңнамасын бұзғаны үшін Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауапты болады.

8. Оқитындарды қабылдау осы Қағидаларға 4-қосымшаға сәйкес белгіленген нысандағы өтініш және білім беру қызметін көрсету туралы шарттың негізінде осы Қағидаларға 3-қосымшаға сәйкес оқыту ұйымы бойынша бұйрықпен жүзеге асырылады.

9. Адамдарды оқуға қабылдау мынадай құжаттарды ұсынғаннан кейін жүргізіледі:

1) өтініш;

2) тиісті көлік құралын жүргізуге жарамдылығы туралы медициналық анықтама;

3) 3,5 х 4,5 өлшемдегі екі фотосурет;

4) жеке басын куәландыратын құжаттың көшірмесі;

5) жүргізуші куәлігінің көшірмесі (жүргізушінің жұмыс өтілін растау, қосымша санатты көлік құралын басқару құқығын алу қажеттілігі кезінде ұсынылады).

10. Оқитындарды даярлап шығару осы Қағидаларға 5-қосымшаға сәйкес оқыту ұйымының бұйрығымен ресімделеді.

11. Көлік құралын жүргізушілерді даярлау және қайта даярлау жөніндегі оқу топтары 15-тен 30-ға дейін адамнан тұрады.

12. Оқу жоспарлары мен оқыту бағдарламаларының орындалуын бақылауды ұйымдастыру мақсатында сабақ басталғаннан кейін 10 жұмыс күнінен кешіктірмей оқыту ұйымы оқитындардың тізімін осы Қағидаларға 6-қосымшаға сәйкес белгіленген нысанда ұсына отырып, әрбір оқу тобын ішкі істер органдары жол полициясының тіркеу-емтихан бөлімшесінде тіркейді.

13. Біліктілік емтихандарын қабылдауды ретке келтіру және оқитындарды көлік құралдарын жүргізу құқығынан айырылған жүргізушілердің деректер базалары бойынша алдын ала тексеру мақсатында оқыту ұйымдары оқу аяқталуға дейін кемінде 30 жұмыс күні бұрын ішкі істер органдары жол полициясының тіркеу-емтихан бөлімшесіне әрбір оқу тобындағы оқитындар тізімін және оқу аяқталатын күнді көрсете отырып, біліктілік емтихандарын қабылдау туралы өтінім жібереді.

14. Теориялық, зертханалық-практикалық, практикалық және бақылау сабақтары оқытудың негізгі нысандары болып табылады.

Әрбір пән бойынша теориялық сабақтар, әдетте, күніне екі сағаттан, ал зертханалық-практикалық сабақтар 6 сағаттан аспайтындай етіп жоспарлануы тиіс. Бір күн ішінде автомобиль жүргізуді бір үйренушіге автотренажерда - бір сағаттан аспайтын, «Колоннада жүру» жаттығуын, сондай-ақ төрт сағат ішінде пысықталатын жүк тасымалдаумен байланысты жаттығуларды қоспағанда, үйрету автомобилінде екі сағаттан аспайтын уақыт пысықтап, үйретуге рұқсат етіледі.

15. Теориялық және зертханалық-практикалық оқу сабағының ұзақтығы – 45 минут, міндеттерді белгілеу, қорытынды шығару, құжаттама ресімдеу және оқитындарды ауыстыру уақытын қоса алғанда, автомобиль жүргізу жөніндегі практикалық сабақтардың ұзақтығы – 60 минут. 90 минут ішінде үзіліссіз зертханалық-практикалық сабақ өткізуге жол беріледі. Оқу уақытының ұзақтығы жұмыс күндері 4 сағаттан, демалыс алдындағы және демалыс күндері - 6 сағаттан аспауы тиіс.

16. Теориялық сабақтарды оқытушы, ал автомобиль құрылғылары мен оған техникалық қызмет көрсету бойынша зертханалық-практикалық сабақтарды оқытушы өндірістік үйрету шеберімен бірлесіп өткізеді, автомобильді жүргізу бойынша практикалық сабақтарды көлік жүргізуге үйрету шебері оқитын әрі адаммен жеке жүргізеді. Автомобиль құрылғылары мен оған техникалық қызмет көрсету және жол-көлік оқиғасында зардап шеккендерге алғашқы көмек көрсету бойынша зертханалық-практикалық сабақтар бір немесе бірнеше тақырып бойынша тиісті теориялық материалды оқып үйренгеннен кейін жүргізіледі.

17. Теориялық сабақтар оқу тобының құрамында арнайы жабдықталған сыныптарда (кабинеттерде) жүргізіледі.

18. Зертханалық-практикалық сабақтар автомобиль құрылғылары мен оған техникалық қызмет көрсету жөніндегі зертханаларда өткізіледі.

19. Практикалық жүргізу сабақтары әрбір оқитынмен жеке автотренажерларда, автодромдарда (жүргізіп үйренуге арналған алаңдарда) және осы аумаққа қызмет көрсететін ішкі істер органдарының жол полициясы бөлімшесімен келісілген (кемінде 3 жылда 1 рет) үйрету бағыттарында өткізіледі.

20. Жол қозғалысы ережелері бойынша сабақтар өткізуді автомобильді практикалық жүргізу басталғанға дейін жоспарлау қажет.

21. Сабақ өткізу үшін сабақ өткізу жоспары болуға тиіс, онда тақырыптың атауы, мақсаттары, оқу сұрақтары, оқу уақытының есебі, оқу-көрнекі құралдары мен оқытудың техникалық құралдарын пайдаланудың тәртібі, оқытушының, өндірістік үйрету шеберінің, жүргізуді үйрету шеберінің және оқитын адамдардың іс-әрекеттері, өзіндік даярлану тапсырмалары көзделеді.

22. Жүргізуге үйрету шеберінің сабақ өткізу кезінде жүргізуші куәлігі, көлік құралын тіркеу туралы куәлігі, жол парағы, жүргізу кезегінің кестесі, жаттығу бағыттарының схемасы, осы Қағидаларға 7-қосымшаға сәйкес оқитынды жүргізуге үйретуді есепке алудың жеке кітапшасы болуы тиіс.

23. Өткен материалды білуін тексеруді сабақ өткізу барысында сабақты есепке алу журналына, автокөлік құралдарын жүргізуге үйретуді есепке алудың жеке кітапшасына баға қою арқылы оқытушы, өндірістік үйрету шебері жүзеге асырады. Теориялық сабақтар өткізу кезінде кемінде 4 адамнан сабақ сұралуға тиіс, ал зертханалық-практикалық сабақтар барысында әрбір оқитынға баға қойылады.

24. Оқытушының, өндірістік үйрету шеберінің және жүргізуді үйрету шеберінің сабақтарды өткізуінің сапасын бақылауды оқыту ұйымының басшысы сабақтарды есеп алу журналындағы жазбалар арқылы жүзеге асырады.

25. Оқу материалын меңгеру сапасын анықтау және оқитындардың білімін бағалау үшін қорытынды сабақтар өткізіледі. Қорытынды сабақтардың нәтижелері бойынша әрбір оқитынның және жалпы оқу тобының қорытынды аттестацияға дайындығы айқындалады. Барлық оқу пәндері бойынша оң баға алған оқитындар қорытынды аттестацияға жіберіледі.

26. Қорытынды аттестация оқу мерзімі өткеннен кейін оқитындардың білім деңгейінің оқу бағдарламаларының талаптарына сәйкестігін анықтау үшін өткізіледі.

27. Қорытынды аттестация:

автомобиль құрылғылары мен оған техникалық қызмет көрсету;

Жол қозғалысы ережелері, қозғалыс қауіпсіздігі мен жол-көлік оқиғасында зардап шеккендерге алғашқы медициналық көмек көрсету негіздері;