Кеме қатынайтын гидротехникалық құрылыстарды (шлюздерді) техникалық пайдалану, тексеру және жөндеу қағидаларын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2014 жылғы 17 ақпандағы № 95 қаулысы

«Ішкі су көлігі туралы» 2004 жылғы 6 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңы 8-бабының 28-1) тармақшасына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ :

1. Қоса беріліп отырған Кеме қатынайтын гидротехникалық құрылыстарды (шлюздерді) техникалық пайдалану, тексеру және жөндеу қағидалары бекітілсін.

2. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Премьер-Министрі С. Ахметов

1. Осы Кеме қатынайтын гидротехникалық құрылыстарды (шлюздерді) техникалық пайдалану, тексеру және жөндеу қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) «Ішкі су көлігі туралы» Қазақстан Республикасының Заңы 8-бабының 28-1) тармақшасына сәйкес әзірленді және кеме қатынайтын гидротехникалық құрылыстарды (шлюздерді) техникалық пайдалану, тексеру және жөндеу тәртібін айқындайды.

2. Осы Қағидаларда мынадай айқындамалар пайдаланылады:

1) авария – технологиялық процестің бұзылуы, тетіктердің, жабдықтар мен құрылыстардың зақымдануы;

2) бақыланатын көрсеткіштер – техникалық құралдардың көмегімен өлшенген немесе құрылыс өлшемдері негізінде есептелген гидротехникалық құрылыстардың жай-күйінің сандық және сапалық параметрлері;

3) гидротехникалық құрылыстың қауіпсіздігі – кеме қатынасының қауіпсіздігін және адамдардың өмірін, денсаулығын, қоршаған ортаны және шаруашылық объектілерін қорғауды қамтамасыз етуге мүмкіндік беретін гидротехникалық құрылыстың (шлюздің) қасиеті;

4) гидротехникалық құрылыс (шлюз) қауіпсіздігінің критерийлері – гидротехникалық құрылысты (шлюзді) пайдаланудың, техникалық қызмет көрсету мен жөндеудің, оны пайдалануға беру мен пайдаланудан шығарудың әртүрлі режимдері мен жағдайлары кезінде оның қауіпсіздігін сипаттайтын бақыланатын диагностикалық көрсеткіштердің шекті мәндері;

5) диагностикалық көрсеткіштер – «құрылыс – негіз – су қоймасы» гидротехникалық құрылыс жүйесінің тұтастай алғанда немесе оның жекелеген бөліктерінің қауіпсіздігіне баға беруге мүмкіндік беретін гидротехникалық құрылыстың (шлюздің) жай-күйін диагностикалау мен бағалау үшін неғұрлым маңызды бақыланатын көрсеткіштер;

6) жоғарғы және төменгі бьеф – гидротехникалық құрылыстан (шлюзден) тиісінше жоғары және төмен орналасқан өзен (арна) учаскесі;

7) жөндеу – гидротехникалық құрылыстың (шлюздің) жарамды күйін қалпына келтіру жөніндегі жұмыстар кешені;

8) К1  – диагностикалық көрсеткіштер мәндерінің ескерту деңгейі, оған қол жеткізілген кезде гидротехникалық құрылыстың (шлюздің) және оның негізінің тұрақтылығы, механикалық және сүзгіштік беріктігі, сондай-ақ су төгу және су жіберу құрылыстарының өткізу қабілеті әлі де болса қалыпты пайдалану жағдайларына сәйкес келеді;

9) К2  – диагностикалық көрсеткіштер мәндерінің шекті деңгейі, одан асып кеткен кезде гидротехникалық құрылысты (шлюзді) жобалық режимдерде пайдалануға жол берілмейді;

10) кеме қатынайтын гидротехникалық құрылыстың (шлюздің) бастығы – кеме қатынайтын гидротехникалық құрылыстың (шлюздің) барлық персоналына басшылық ететін және құрылыстың үздіксіз жұмысын қамтамасыз ететін лауазымды тұлға;

11) Көзг  – гидротехникалық құрылыстың (шлюздің) техникалық жай-күйін мониторингілеу процесінде өлшенген бақыланатын диагностикалық көрсеткіштердің мәні;

12) техникалық қызмет көрсету – гидротехникалық құрылысты қауіпсіз пайдалануды және жарамды күйде ұстауды қамтамасыз етуге бағытталған іс-шаралар кешені;

13) уәкiлеттi орган – iшкi су көлiгi саласындағы басшылықты, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген шекте салааралық үйлестіруді жүзеге асыратын орталық атқарушы орган;

14) уәкiлеттi органның кәсiпорны – негiзгi мiндетi қызмет көрсетілетін шекаралар шегінде кемелердiң қауiпсiз жүзуiн қамтамасыз ету мақсатында iшкi су жолдарын және кеме қатынайтын гидротехникалық құрылыстарды тиісінше күтiп-ұстау мен дамыту үшiн өндiрiстiк қызметтi жүзеге асыру болып табылатын iшкi су көлiгiнiң мемлекеттік кәсіпорны.

Осы Қағидаларда пайдаланылатын өзге де айқындамалар мен терминдер Қазақстан Республикасының ішкі су көлігі туралы заңнамасына сәйкес қолданылады.

3. Кеме қатынайтын гидротехникалық құрылыстарды (шлюздерді) (бұдан әрі – гидротехникалық құрылыстар) пайдалану:

1) гидротехникалық құрылыстарды жарамды күйде күтіп-ұстау және гидротехникалық құрылыстарды Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасында белгіленген өрт қауіпсіздігі талаптарына, сондай-ақ қауіпсіздік және еңбекті қорғау талаптарына сәйкес пайдалану режимін сақтау;

2) гидротехникалық құрылыстардың гидротехникалық және құрылыс бөліктерін, конструкциялары мен жабдықтарын, аумағы мен акваториясын техникалық пайдалану;

3) жоспарлы жұмыстарды уақтылы жүргізу;

4) гидротехникалық құрылыстардың құрылысы мен реконструкциясын ескере отырып, олардың реконструкциясы мен жаңғыртылуын перспективалық түрде жоспарлау;

5) осы Қағидаларды, Құрылыс нормалары мен қағидаларын және гидротехникалық құрылыстарды қауіпсіз пайдалануды қамтамасыз ететін басқа да құжаттарды сақтау арқылы қамтамасыз етіледі.

4. Уәкілетті органның кәсіпорны гидротехникалық құрылысты және оның жабдығын бекітілген жобалық және атқарушылық құжаттамаға және техникалық шарттарға толық сәйкестікте пайдалануды қамтамасыз етеді.

5. Уәкілетті органның кәсіпорны әрбір гидротехникалық құрылыста:

1) электрондық және қағаз жеткізгіштегі техникалық паспорттың;

2) құрамына гидротехникалық құрылыс кіретін гидротораптың қағаз жеткізгіштегі бас жоспарының;

3) осы гидротехникалық құрылыстың және оның жабдығының барлық сызбалары мен схемаларының, оның ішінде онда бақылау-өлшеу аппаратурасын орналастыру жөніндегі сызбалар көшірмелерінің толық жиынтығының;

4) уәкiлеттi органның кәсіпорны бекіткен тетіктерді және жабдықтарды пайдалану жөніндегі жедел нұсқаулықтар мен басқа да ғылыми-техникалық құжаттаманың (гидротехникалық құрылыста және гидротехникалық құрылыс үшін орындалған байқаулар, тексерулер, зерттеулер материалдарының) болуын қамтамасыз етеді.

6. Гидротехникалық құрылыстың орталық басқару пультінде басқарудың, сигнал беру мен қорғаудың қағидаттық және монтаждық схемалары көшірмелерінің жиынтығы орналастырылады.

7. Гидротехникалық құрылыстардағы қауіпсіздікті және еңбекті қорғауды уәкілетті органның кәсіпорны Қазақстан Республикасының қолданыстағы еңбек заңнамасына сәйкес ұйымдастырады.

8. Уәкілетті органның кәсіпорны әрбір гидротехникалық құрылысты құрылыстың жобасына және өртке қарсы нормаларға сәйкес жарамды қорғану, құтқару және өртке қарсы құралдармен жабдықтайды.

9. Гидротехникалық құрылыстардың гидротехникалық және құрылыс бөліктерінің конструкциялары мен жабдықтарын, аумағы мен акваториясын техникалық пайдалану осы Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес іс-шаралардың міндетті түрде сақталуын қамтиды.

10. Гидротехникалық құрылыстар мен жабдықтарды тексеру профилактикалық, инспекторлық, кезектен тыс және арнайы болып бөлінеді.

11. Тексеруді құрамын уәкілетті органның кәсіпорны тағайындайтын комиссия жүргізеді.

12. Тексерудің нәтижелері гидротехникалық құрылыстарды тексеру актісімен ресімделеді, онда гидротехникалық құрылыстың техникалық жай-күйін бағалау көрсетіледі.

13. Профилактикалық тексерулер кезінде құрылыстар мен жабдықтар жұмысының нақты параметрлері өлшенеді, олардың техникалық жай-күйі айқындалады және нормадан ауытқуды туындататын себептер анықталады, жоспарлы жөндеу үшін жөндеу жұмыстарының көлемі анықталады. Профилактикалық тексерулердің кестелерін уәкілетті органның кәсіпорны жасайды.

14. Гидротехникалық құрылысты инспекторлық тексерулер гидротехникалық құрылыста навигацияның ашылуы мен жабылуы кезінде жылына екі рет жүргізіледі.

15. Кезектен тыс тексерулер құрылыстар бөліктерінің зақымдануын немесе бұзылуын туындатқан дүлей апаттар мен авариялардан кейін, сондай-ақ жабдықтар жұмысындағы жиі істен шығулар мен пайдалану шарттарын басқа да бұзушылықтар кезінде жүргізіледі.

16. Гидротехникалық құрылысты арнайы тексерулер жобалау және ғылыми-зерттеу ұйымдарының мамандарын тарта отырып, кемінде 5 жылда 1 рет ұйымдастырылады. Арнайы тексеру кезінде гидротехникалық құрылыстың және оның жабдығының жарамды және қауіпсіз жұмысын қамтамасыз ету жөніндегі іс-шаралардың орындалуы, жүргізілетін жөндеулердің уақтылығы мен толықтығы тексеріледі.