Қазақстан Республикасының мемлекеттік басқару деңгейлері арасында өкілеттіктердің аражігін ажырату жөніндегі шаралар туралы
Қазақстан Республикасы Президентінің 2014 жылғы 25 тамыздағы № 898 Жарлығы
Қазақстан Республикасы Конституциясының 44-бабының 3) тармақшасына, «Қазақстан Республикасының Президенті туралы» 1995 жылғы 26 желтоқсандағы Қазақстан Республикасы Конституциялық заңының 10-бабының 14) тармақшасына сәйкес Қазақстан Республикасының жинақы және тиімді атқарушы билігін құруға, мемлекеттік басқару жүйесін реттеу мен оның тиімділігін арттыруға бағытталған мемлекеттік басқару деңгейлері арасындағы өкілеттіктердің аражігін ажырату мақсатында және біртұтас мемлекеттік құрылыс қағидаттарына негіздей отырып қаулы етемін:
1. Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік басқару деңгейлері арасындағы функциялар мен өкілеттіктердің аражігін ажыратуға, орталық және жергілікті атқарушы органдардың дербестігі мен жауапкершілігін арттыруға негізделген мемлекеттік басқарудың мынадай қағидаттары айқындалсын:
1) атқарушы органдар жүйесін басқаратын және олардың қызметіне басшылық етуді жүзеге асыратын орган ретінде Қазақстан Республикасының Үкіметіне мынадай негізгі бағыттар бойынша:
мемлекеттің әлеуметтік-экономикалық саясатының, оның қорғаныс қабілетінің, қауіпсіздігінің, қоғамдық тәртіпті қамтамасыз етуінің негізгі бағыттарын әзірлеу және олардың жүзеге асырылуын ұйымдастыру;
мемлекеттік меншікті басқаруды ұйымдастыру;
мемлекеттің сыртқы саясатын жүргізу жөніндегі шараларды тұжырымдау;
мемлекеттік валюталық, қаржылық және материалдық ресурстарды құру мен пайдалану кезінде заңдылықтың сақталуын бақылауды қамтамасыз ету;
еңбекақы төлеу, азаматтардың «әлеуметтік қорғалуы, мемлекеттік әлеуметтік қамсыздандыру және әлеуметтік сақтандыру жүйесі мен шарттарын қалыптастыру;
құқықтық саясаттың іске асырылуын қамтамасыз ету; азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын сақтау және қорғау, заңдылық пен құқықтық тәртіпті, Қазақстан Республикасының кауіпсіздігі мен қорғаныс қабілеттілігін, Қазақстан Республикасы мемлекеттік шекараларының аумақтық біртұтастығы мен қорғалуын қамтамасыз ету шараларын әзірлеу және іске асыру;
Қазақстан Республикасының Үкіметіне Қазақстан Республикасының Конституциясымен, заңдарымен және Президентінің актілерімен жүктелген өзге де функциялар мен бағыттарды жүзеге асыру бойынша функциялар жүктелсін;
2) орталық атқарушы органдарға:
өздерінің құзыреті шегінде стратегиялық, реттеу, іске асыру және бақылау-қадағалау функцияларын жүзеге асыру;
басқарудың тиісті саласында мемлекеттік саясатты қалыптастыру және іске асыру;
тиісті салада (аяда) мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі нормативтік құқықтық актілерді бекіту;
орталық және жергілікті атқарушы органдардың тиісті салада (аяда) мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі кызметін үйлестіруді жүзеге асыру;
құзыреті шегінде жеке және заңды тұлғалардың қызметін бақылауды және қадағалауды жүзеге асыру;
министрліктердің өкілеттіктеріне жататын мәселелер бойынша орталық және жергілікті атқарушы органдардың кызметін бақылау және қадағалау функцияларын жүзеге асыру;
нормативтік құқықтық актілерді, стратегиялық және бағдарламалық құжаттарды орындау, тиісті саладағы (аядағы) мақсаттар мен міндеттерге қол жеткізу;
жеке кәсіпкерлік субъектілерінің орындауы үшін міндетті талаптарды белгілеу және бекіту;
мемлекеттік көрсетілетін кызметтердің стандарттары мен регламенттерін әзірлеу және бекіту;
мемлекеттік қызметтер көрсету;
орталық атқарушы органдарға Қазақстан Республикасының Конституциясымен, заңдарымен, Президенті мен Үкіметінің актілерімен жүктелген өзге де функциялар мен бағыттарды жүзеге асыру жүктелсін;
3) орталық атқарушы органдардың құрамына кіретін ведомстволарға:
ведомствоның құзыреті шегінде реттеу, іске асыру және бақылау-қадағалау функцияларын жүзеге асыру және ведомствоның құзыреті шегінде орталық атқарушы органның стратегиялық функцияларын орындауға қатысу;
адам мен азаматтың құқықтары мен бостандықтарын қозғайтын нормативтік құқықтық актілерді қоспағанда, ведомствоның құзыретіне кіретін мәселелер бойынша және министрліктердің актілерінде оларды бекіту бойынша тікелей құзыреті болған кезде нормативтік құқықтық актілерді бекіту;
құзыреті шегінде жеке және заңды тұлғалардың қызметін бақылауды және қағадалауды жүзеге асыру;
ведомствоның өкілеттіктеріне жататын мәселелер бойынша жергілікті атқарушы органдардың кызметін бақылау және қадағалау функцияларын жүзеге асыру;
ведомствоға Қазақстан Республикасының заңнамасымен жүктелген өзге де функциялар мен бағыттарды жүзеге асыру жүктелуі мүмкін;
4) жергілікті атқарушы органдарға:
тиісті әкімшілік-аумақтық бірлік шегінде жергілікті маңызы бар міндеттердің шешілуін қамтамасыз ететін реттеу, іске асыру және бақылау-қадағалау функцияларын жүзеге асыру;
атқарушы биліктің жалпымемлекеттік саясат жүргізуін тиісті аумақтың мүдделерімен және даму қажеттіліктерімен үйлесімде қамтамасыз ету;
жергілікті маңызы бар міндеттердің шешілуін және тиісті аумақта мемлекеттік саясаттың іске асырылуын қамтамасыз ететін нормативтік құқықтық актілерді кабылдау;
коммуналдық меншікті басқару;
аумақтарды дамытудың жоспарларын, экономикалық және әлеуметтік бағдарламаларын, жергілікті бюджетті әзірлеу және олардың орындалуын қамтамасыз ету;
тиісті аумақ шегінде жеке және заңды тұлғалардың қызметін бақылауды және қағадалауды жүзеге асыру;
тиісті аумақта қоғамдық тәртіпті сақтау мен қауіпсіздік жөніндегі қызметті қамтамасыз етуге қатысу;
жергілікті маңызы бар мемлекеттік қызметтер көрсету; жергілікті атқарушы органдарға Қазақстан Республикасының заңнамасымен жүктелетін өзге де өкілеттіктер жүктелсін.
2. Осы Жарлыққа 1-қосымшаға сәйкес функциялар осы Жарлықтың 1-тармағында белгіленген өкілеттіктердің аражігін ажырату қағидаттарына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметінен орталық атқарушы органдардың қарамағына, сондай-ақ жергілікті атқарушы органдардың қарамағына берілсін.
3. Осы Жарлыққа 2-қосымшаға сәйкес функциялар орталық атқарушы органдардан тиісті орталық атқарушы органдардың қарамағына берілсін.
4. Осы Жарлыққа 3-қосымшаға сәйкес функциялар орталық атқарушы органдардан жергілікті атқарушы органдардың қарамағына берілсін.
5. Осы Жарлыққа 4-қосымшаға сәйкес функциялар облыстардың, Астана, Алматы қалаларының жергілікті атқарушы органдарынан аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) жергілікті атқарушы органдарының қарамағына берілсін.
6. Осы Жарлыққа 5-қосымшаға сәйкес мемлекеттік функциялар мемлекеттік емес сектор саласына берілсін, сондай-ақ мемлекеттік органдардың жекелеген функциялары алып тасталсын.
7. Қазақстан Республикасының Үкіметі:
1) басқару тиімділігі және жеделдігін қамтамасыз ету мақсатында министрліктер мен жергілікті атқарушы органдар арасындағы материалдық-техникалық қамтамасыз етуді, штат санын беру және республикалық мемлекеттік кәсіпорындарды оңтайландыру мәселелері бойынша қажетті шаралар қабылдасын;
2) Қазақстан Республикасы Президентінің Әкімшілігімен келісім бойынша орталық атқарушы органдар мен ведомстволар арасында олардың салалық ерекшеліктеріне сәйкес функциялар мен міндеттердің бөлінуін қамтамасыз етсін;
3) осы Жарлықта айқындалған өкілеттіктердің аражігін ажырату қағидаттарына сәйкес қажет болған жағдайда, Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде көзделген және осы Жарлыққа қосымшаларда көрсетілмеген өзге де функциялардың қайта бөлінуін қамтамасыз етсін;
4) 2014 жылғы 1 қыркүйекке дейін осы Жарлықты іске асыруға бағытталған заң жобасын Қазақстан Республикасының Парламенті Мәжілісінің қарауына енгізсін;
5) осы Жарлықты іске асыру бойынша өзге де шаралар қабылдасын.
8. «Қазақстан Республикасының мемлекеттік басқару жүйесін одан әрі жетілдіру жөніндегі шаралар туралы» Қазақстан Республикасы Президентінің 2004 жылғы 29 қыркүйектегі № 1449 Жарлығына (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2004 ж., № 36, 474-құжат) мынадай өзгеріс енгізілсін: