"Мемлекеттiк мекемелерде бухгалтерлiк есеп жүргiзу ережесiн бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Қаржы Министрiнiң 2010 жылғы 3 тамыздағы № 393 бұйрығына өзгерістер мен толықтырулар енгізу және Қазақстан Республикасы Қаржы Министрінің кейбір бұйрықтарының күші жойылды деп тану туралы Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2015 жылғы 20 қарашадағы № 577 бұйрығы Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2015 жылы 22 желтоқсанда № 12455 болып тіркелді

1. «Мемлекеттiк мекемелерде бухгалтерлiк есеп жүргiзу ережесiн бекiту туралы» Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2010 жылғы 3 тамыздағы № 393 бұйрығына (Нормативтiк құқықтық актілерді мемлекеттік тiркеу тiзiлiмiнде № 6443 болып тіркелген, 2010 жылғы 14 қыркүйектегі № 370-371 (26214) «Егемен Қазақстан» газетінде жарияланған) мынадай өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:

тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:

«Мемлекеттік мекемелерде бухгалтерлік есепке алуды жүргізу қағидаларын бекіту туралы»;

1-тармақ мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:

«1. Қоса беріліп отырған Мемлекеттік мекемелерде бухгалтерлік есепке алуды жүргізу қағидалары бекітілсін.»;

көрсетілген бұйрықпен бекітілген Мемлекеттiк мекемелерде бухгалтерлiк есеп жүргiзу ережесiнде:

тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:

«Мемлекеттік мекемелерде бухгалтерлік есепке алуды жүргізу қағидаларын бекіту туралы»;

1-тармағы мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:

«1. Осы Мемлекеттiк мекемелерде бухгалтерлік есепке алуды жүргізу қағидалары (бұдан әрі – қағидала      р) Қазақстан Республикасының Бюджет кодексіне сәйкес әзірленді және республикалық және жергілікті бюджеттер есебінен ұсталатын мемлекеттік мекемелерде бухгалтерлік есепке алуды жүргізу тәртібін белгілейді.»;

2-тармағы мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:

«2. Мемлекеттік мекемелер бухгалтерлік есепке алуды жүргізу мен қаржылық есептілікті қалыптастыруды осы қағидаларда көзделген есептің нақты модельдерін анықтайтын есеп саясатына сәйкес жүзеге асырады.»;

3-тармақтың бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын орыс, тіліндегі мәтін өзгермейді:

«3. Осы қағидаларда мынадай ұғымдар пайдаланылады:»;

17-тармағы мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:

«17. Мемлекеттік мекеме осы қағидаларға сәйкес бухгалтерлік есептің мемориалды-ордерлік нысаны бойынша бухгалтерлік есепті жүзеге асырады.»;

46-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

«46. Мемлекеттік мекеменің қолма-қол ақшаны екінші деңгейлі банктер немесе банк операцияларының тиісті түрлеріне Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің лицензиясы бар ұйымдар (әрі қарай – банк) арқылы алу Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2014 жылғы 4 желтоқсандағы № 540 бұйрығымен бекітілген Бюджеттің атқарылуы және оған кассалық қызмет көрсету ережесінде анықталған тәртіппен жүргізіледі (бұдан әрі - Бюджеттің атқарылуы және оған кассалық қызмет көрсету ережесі) (Нормативтiк құқықтық актілерді мемлекеттік тiркеу тiзiлiмiнде № 9934 тіркелген).»;

56-тармақтың бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:

«56. 1050 «Шетелдік валютадағы шот» шотында осы қағидалардың «Валюта бағамдары өзгеруінің әсері» бөлімінің ережелеріне сәйкес мемлекеттік мекеменің бухгалтерлік есебінде көрсетілген валюталық операциялардың есебі жүргізіледі.»;

74-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

«74. Мемлекеттік мекеме басшысының бұйрығымен кассир тағайындалады, онымен өзі қабылдаған барлық құндылықтардың сақталуы үшін, сондай-ақ оның қасақана іс-әрекеттерінің нәтижесінде, өз міндеттеріне ұқыпты немесе адал қарамауы нәтижесінде мемлекеттік мекемеге келтірілген залал үшін оның толық материалдық жауапкершілігі туралы шарт жасалады.

Жұмыс істейтіндердің саны аз, штатта кассирі жоқ мемлекеттік мекемелерде кассирдің міндеттерін мемлекеттік мекеме басшысының жазбаша өкімі бойынша, онымен толық материалдық жауапкершілік туралы шарт жасаса отырып басқа қызметкер орындай алады.»;

мынадай мазмұндағы 74-1, 74-2, 74-3, 74-4, 74-5, 74-6, 74-7, 74-8, 74-9, 74-10, 74-11, 74-12, 74-13, 74-14, 74-15, 74-16-тармақтарымен толықтырылсын:

«74-1. Банкноттар мен монеталарды қабылдау кезінде кассир Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2003 жылғы 26 желтоқсандағы № 477 қаулысымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 2689 болып тіркелген) бекітілген Қазақстан Республикасы ұлттық валютасының банкноттары мен монеталарының төлемділігін айқындау қағидаларын басшылыққа алады. 

Қолма-қол ақшаны банктен чек бойынша алу үшін кассир банктен чек кітапшасын сатып алады. Чектерді пайдалану туралы шарт жасасу тәртібі және оның міндетті талаптары Қазақстан Республикасының банк заңнамасымен белгіленеді. Чек кітапшасы Нысандар альбомының 448-нысаны бойынша қатаң есептілік бланкілерін есепке алу жөніндегі кіріс-шығыс кітабында тіркеледі. Мемлекеттік мекемелердің чектерді пайдалануы чек бланкілері нөмірлерінің реттілігін сақтай отырып қамтамасыз етіледі, бұл ретте чек кітапшасы мемлекеттік мекеменің кассасынан тыс шығарылмайды.

Бас бухгалтер немесе оны алмастырушы тұлға қол қойған кіріс ордерінің нөмірі мен күні көрсетіле отырып, чек кітапшасы түбіртегінің арғы бетінде қолма-қол ақшаның кассаға кіріске алынғаны туралы жазба жасалады

74-2. Кассир өзіне жүктелген жұмысты орындауды басқа тұлғаларға сенiп тапсырмайды.

Кассирді уақытша ауыстыру қажет болған жағдайда міндеттерін атқару мемлекеттік мекеме басшысының бұйрығы негізінде толық материалдық жауапкершiлiк туралы шарт жасаса отырып, басқа қызметкерге жүктеледі.

Кассир кенеттен жұмыста болмай қалған жағдайда (сырқаттанып қалуы және басқа да себептер) оның есебiнде тұрған қолма-қол ақшаны олар өзiне табыс етiлетiн тұлға мемлекеттiк мекеменің басшысы тағайындаған тұлғалардан тұратын комиссияның қатысуымен дереу санайды. Құндылықтарды қайта санау және табыстау нәтижелері туралы көрсетілген тұлғалардың қолы қойылған акт жасалады.

Басшылар, бас бухгалтерлер және кассалық құжаттарға қол қою құқығын пайдаланатын басқа да қызметкерлер кассирдің мiндеттерiн атқара алмайды.

74-3. Егер мемлекеттік мекемеде бюджеттік шот бойынша, ақылы қызметтер ҚБШ бойынша, демеушілік, қайырымдылық көмек ҚБШ бойынша, ақшаны уақытша орналастыру ҚБШ бойынша, жергілікті өзін өзі басқару ҚБШ бойынша, нысаналы қаржыландыру ҚБШ бойынша ақшалай операциялар болса, мемлекеттік мекемелерде кассалық операцияларды есепке алу кассалық кітапта Нысандар альбомының КО-4 нысаны бойынша немесе 440 нысаны бойынша жүргізіледі. 

Банктен алынған қолма-қол ақша сол күні Нысандар альбомының № КО-1 нысаны бойынша кіріс кассалық ордері бойынша мемлекеттік мекеменің кассасына кіріс ретінде тіркеледі. Кіріс және шығыс кассалық ордерлерін кассаға жіберілгенге дейін Нысандар альбомының № КО-3а нысаны бойынша бухгалтерия кіріс және шығыс кассалық ордерлерін тіркеу журналында тіркейді.

Мемлекеттік мекемелердің кассалары қолма-қол ақшаны қабылдауды бас бухгалтер немесе ол уәкілеттік берген тұлға қол қойған кіріс кассалық ордерлері бойынша, соңғылары мен кассирдің қолы қойылған, кассир мөрімен (мөртабанымен) расталған түбіртек беру арқылы жүргізеді.

74-4. Мемлекеттік мекемелер кассаларында банктен чек бойынша және корпоративтік төлем карточкасын пайдалану арқылы алынған қолма-қол ақшаны қызмет көрсететін банктен ақша алған күнді қоспағанда, үш жұмыс күннен артық емес сақтайды.

Мемлекеттік мекеме кассаға қабылдаған қолма-қол ақша қабылданған күннен бастап үш жұмыс күнінен кешіктірмей қолма-қол ақшаны тиісті бақылау шоттарына есептеу үшін банкке тапсырады.

Ақшаны, оларды алдын ала тиiстi қолма-қол ақшаны бақылау шоттарына тапсырмастан, пайдалануға рұқсат етiлмейдi.

74-5. Мемлекеттiк мекеменiң кассасынан қолма-қол ақша беру кассалық шығыс ордерлерi (Альбомдағы КО-2 нысаны) немесе төлем тізімдемесі 49 нысаны төлем (есептесу-төлеу) және Альбомның 389 нысаны (бұдан әрі- тізімдемесі) бойынша жүргiзiледi, бұл құжаттарға мөртабан басылып, кассалық шығыс ордерiнің деректемелерi толтырылуы керек.

Мемлекеттiк мекемелерге қызмет көрсететiн орталықтандырылған бухгалтерияда берiлген жалақының жалпы сомасына бiр кассалық шығыс ордерi толтырылады, оның күнi мен нөмiрi әрбiр тiзiмдемесiне қойылады.

Жекелеген тұлғаға кассалық шығыс ордерi немесе тізімдеме бойынша кассир ақша беру кезінде алушының жеке басын куәландыратын құжат ұсынуды талап етедi, құжаттың атауы мен нөмiрiн, оны кiм және қашан бергенiн жазып алады.

Қолма-қол ақшаны алушы ақшаны алғанына қол қояды, қолхат алынған сомасын жазумен көрсете отырып, тек шариктi қаламсаптың пастасымен өз қолымен жазылады. Қолма-қол ақшаны тiзiмдеме бойынша алған кезде жазумен сомасы көрсетiлмейдi.

74-6. Мемлекеттiк мекеменiң штаттық санында жоқ тұлғаларға қолма-қол ақша әр тұлғаға жеке-жеке жазылатын кассалық шығыс ордерi бойынша немесе жасалған шарттар негiзiнде жеке тізімдеме бойынша берiледi.

Қолма-қол ақшаны кассир тек кассалық шығыс ордерiнде немесе тізімдемеде көрсетiлген тұлғаға ғана бередi. Егер ақша сенiмхат бойынша берiлетiн болса, онда ордердiң мәтiнiнде ақша алушының тегiнен, аты-жөнiнен кейiн ақша алуға сенiм бiлдiрілген тұлғаның тегiн, аты-жөнiн көрсетедi. Егер ақша тiзiмдеме бойынша берiлетiн болса, онда кассир ақша алу жөнiндегi қолхаттың алдына «Сенiмхат бойынша» деген жазу жазады. Сенiмхат кассирде қалады және кассалық шығыс ордерiне немесе тiзiмдемеге тiркеледi.

Тiзiмдеменің титул (басты) парағында қолма-қол ақшалай қаражатты беру туралы рұқсат етiлген жазу жазылып, мемлекеттік мекеменің басшысы мен бас бухгалтерiнің немесе оларды алмастырушы тұлғалардың қолы қойылып, қолма-қол ақшаның берiлген күнi және жазбаша сомасы көрсетiледi.

74-7. Жекелеген тұлғаларға жалақы үшiн қолма-қол ақшаны бiр жолғы беру, кассалық шығыс ордерi бойынша жүргiзiледi.

Әрбір кассалық ордер бойынша ақшаны алғаннан не бергеннен кейін, кассир дереу касса кітабына жазбалар жүргізеді. 

Күн сайын, жұмыс күнінің аяғында кассир бір күндегі операциялардың қорытындысын санайды, келесі күнге қалған кассадағы ақшаның қалдығын шығарады және бухгалтерияға кассир есебі ретінде екінші жыртпалы бетті (бір күндегі касса кітабындағы жазбалардың көшірмесін) кіріс және шығыс құжаттарымен бірге, касса кітабындағы қолхат арқылы тапсырады. Кассир бір мезгілде кассадағы қолма-қол ақшаның қалдығын кассада нақты бар ақшамен салыстырады.

74-8. Есепті ай біткен соң, барлық жүзеге асырылатын операцияларды бухгалтерлік есепке алу шоттарында көрсету және бухгалтерлік есептілікті белгіленген мерзімде жасау мақсатында:

1) тiзiмдемеде төлем төленбеген тұлғалардың тегiнің қарсысына мөртабан басылады немесе «Депозитке салынды» деп қолмен белгi соғылады;

2) тiзiмдеменің соңында іс жүзінде төленген сома және депозитке салынуға жататын алынбаған сома туралы жазу жасалады, бұл соманы тiзiмдемедегi жалпы жиынымен салыстырылады және оған кассирдің қолы қойылады;

3) кассалық кiтапқа iс жүзiнде төленген сома жазылады және тiзiмдемеге: «№___ кассалық шығыс ордері» деген мөртабан басылады.

Бухгалтерлiк қызмет тiзiмдемеде мемлекеттік мекеменің кассалық операцияларды жүргізу бойынша кассир жасаған белгiлердi тексеріп, ол бойынша депозитке салынған және берілген соманы есептейдi.

Депозитке салынған сома банкке өткiзiледi және өткiзiлген сомаға бiр ортақ кассалық шығыс ордерi толтырылады, ол қолма-қол ақшалай салым жөнiндегi хабарландыру жазу үшiн негiз болады, онда бюджеттiк сыныптаманың коды мiндеттi түрде көрсетiледi.

74-9. Әрбiр мемлекеттiк мекеме нөмiрленген, жiппен қайымдалған және сүргiштi немесе мастикалық мөр басылған бiр ғана кассалық кiтапты жүргiзедi. Кассалық кiтаптағы парақтардың саны басшының, бас бухгалтердің немесе осы мемлекеттiк мекеменің бухгалтерлiк есебiн қамтамасыз ететiн бөлiмшенi басқаратын тұлғаның қолымен расталады.

Кассалық кiтаптағы жазу көшiрме қағаз арқылы екі данада жүргізіледі. Парақтардың екiншi даналары жыртылады және кассирдің есебі қызметін атқарады. Парақтардың бiрiншi даналары кассалық кiтапта қалады. Парақтардың бiрiншi және екiншi даналары бiрдей нөмiрмен нөмiрленедi.

Кассалық кiтапта өшiруге және ескертiлмеген түзету енгiзуге тыйым салынады. Кiтапта қатенi түзету, түзетудің күнi көрсетіле отырып, «Түзетiлдi» деген жазумен ескертiлуі кассирмен және мемлекеттiк мекеменiң бас бухгалтерiнің немесе оны ауыстыратын тұлғаның қойылған қолымен расталуы тиiс.

74-10. Кассалық кiрiс және шығыс ордерлерiн немесе тізімдемені алу кезінде кассир:

1) құжаттарда - бас бухгалтердің қолы, ал кассалық шығыс ордерi мен тізімдемеде - мемлекеттiк мекеме басшысының немесе ол уәкiлеттiк берген тұлғалардың қолы болуын және оның растығын;

2) құжаттарды ресiмдеудің дұрыстығын;

3) құжаттарда аталған қосымшалардың болуын тексереді.

Осы талаптардың бiрi болмаса бiрi сақталмаған жағдайда, кассир құжаттарды тиiсiнше ресiмдеу үшiн бухгалтерлiк қызметке дереу қайтарады.

Кассалық кiрiс және шығыс ордерлерiне немесе тізімдемеге қосымшаларымен бiрге, күнi, айы, жылы көрсетiле отырып, мiндеттi түрде «Алынды» немесе «Төленді» деп жазылған мөртабан басылуға жатады.

74-11. Кассалық шығыс ордерiнде немесе тізімдемеде алушының қойылған қолымен расталмайынша кассадан қолма-қол ақша беру кассадағы қолма-қол ақша қалдығын растау үшiн қабылданбайды. Бұл сома кем шығу болып саналады және кассирдің келісумен одан өндiріп алынады. Кассалық кiрiс ордерiмен расталмаған қолма-қол ақша кассаның артық ақшасы деп саналып, 204113 «Мұнай секторы ұйымдарынан түсетін түсімдерді қоспағанда, республикалық бюджеттен қаржыландырылатын мемлекеттік мекемелер салатын өзге де айыппұлдар, өсімпұлдар, санкциялар, өндіріп алулар» 204114 «Жергілікті бюджеттен қаржыландырылатын мемлекеттік мекемелермен алынатын өзге де айыппұлдар, өсімпұлдар, санкциялар» түсімдердің бюджеттік кодтары бойынша тиісті бюджеттің кiрiсiне есепке алынады.

74-12. Қолма-қол ақшаның мақсатқа сай пайдаланылуын есепке алуды бақылау үшiн мемлекеттік мекемелер бюджет ақшасына арналған Нысандар альбомының 453-нысаны бойынша (бұдан әрі - 453) қолма-қол ақшаның мақсатқа сай пайдаланылуын бақылау кiтабын және Альбомның 454-нысаны (бұдан әрі - 454) бойынша ақылы қызметтерден, демеушілік және қайырымдылық көмектен, жергілікті өзін-өзі басқару, нысаналы қаржыландыру бойынша түскен қолма-қол ақшаны мақсатқа сай пайдаланылуын бақылау кітабын жүргізуі қажет.

Кассалық кітаптың және 453 және 454-нысандар бойынша бақылау кітаптарының дұрыс жүргізілуін бақылау бас бухгалтерге немесе мемлекеттік мекемеде бухгалтерлік есеп жүргізуді қамтамасыз ететін бөлімшені басқаратын тұлғаға жүктеледі.

Нысандар альбомында көзделген деректемелердің болу шартымен компьютерлік жүйелер толтырылған кассалық құжат бланкілерін пайдалануға жол беріледі.

74-13. Әрбiр мемлекеттiк мекеменің қолма-қол ақшамен есеп айырысу жүргiзу үшiн кассасы болуы тиiс. Кассаға кiретiн есiк операциялар жасау кезiнде iш жағынан кiлттелiп жабылуы тиiс. Кассаның жұмысына қатысы жоқ тұлғалардың оның бөлмесiне кiруiне рұқсат етілмейді. Әрбiр мемлекеттiк мекемеде кассаға кiретiн тұлғалардың тiзiмi жасалады, оған басшы мен бас бухгалтер қол қояды. 

Мемлекеттiк мекеменің басшысы қолма-қол ақшаны сақтау мен тасымалдау кезiнде оның сақталуын қамтамасыз етеді.

74-14. Мемлекеттiк мекемелердің барлық қолма-қол ақшасы, чек кітапшалары, қатаң есептілік бланкілерін есепке алу бойынша кіріс-шығыс кітаптары және кассалық кітаптары сейфтерде немесе отқа жанбайтын металл жәшiктерде, олар жұмыс аяқталғаннан кейiн кiлттелiп, сүргiш мөр басылып жабылады. 

Сейфтер мен металл жәшiктердің кiлттерi, сондай-ақ мөрлер кассирде сақталады. Кассир оларды белгіленген жерлерде қалдырмайды, сырт тұлғаларға бермейді, есепке алынбаған телнұсқа жасатпайды.

Мемлекеттік мекемелердің басшыларында кiлттердің есепке алынған телнұсқалары мөрлеген пакеттерде, қобдишаларға немесе басқа да орауыштарға сақталады. Кемiнде тоқсанына бiр рет оларға комиссиялық тексеру жүргiзiледi. Кiлттің жоғалғаны анықталған жағдайда, мемлекеттiк мекеменің басшысы болған оқиға туралы iшкi iстер органдарына хабарлайды және металл жәшiктің құлпын дереу ауыстыру шараларын қолданады.

Кассада осы мемлекеттiк мекемеге тиесiлi емес қолма-қол ақша мен басқа да құндылықтарды сақтауға рұқсат етілмейді.

74-15. Кассаның бөлмесi мен металл жәшiктердi ашар алдында кассир құлыптардың, есiктердің, терезе торлары мен мөрлердiң сақталуын тексереді, күзет дабылының бұзылмағандығына көз жеткiзеді.

Мөр бүлiнген немесе алынған, құлыптар, есiктер мен терезе торлары сындырылған жағдайда, кассир мұны дереу мемлекеттiк мекеменің басшысына хабарлайды, ол болған оқиға туралы iшкi iстер органдарына хабарлайды және ішкі істер органдарының қызметкерлерi келгенше кассаны күзету шараларын қолданады. 

Басшы, бас бухгалтер немесе оны ауыстыратын тұлға, сондай-ақ кассир iшкi iстер органдарының рұқсатын алғаннан кейiн кассада сақтаулы қолма-қол ақша мен басқа да құндылықтардың бар-жоғын тексередi. Тексеру кассалық операциялар басталмастан бұрын жүргізілуі тиіс. Тексеру нәтижелерi туралы акт үш данада жасалады, оған тексеруге қатысатын барлық тұлғалар қол қояды. Актiнің бiрiншi данасы - iшкi iстер органдарына, екiншiсi - бюджеттiк бағдарламалардың әкiмшiсiне беріледі, үшiншiсi - мемлекеттiк мекемеде қалады.

74-16. Кассаны түгендеу Қазақстан Республикасы Қаржы Министрінің 2011 жылғы 22 тамыздағы № 423 бұйрығымен бекітілген (Нормативтік құқықтық актілер тізілімінде № 7197 болып тіркелген) Мемлекеттік мекемелерде түгендеу жүргізу қағидасына сәйкес жүргізіледі. Кассаға түгендеу жүргізу нәтижелері бойынша Қолма-қол ақшаны түгендеу актісі жасалады.»;

92-тармақтың төртінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:

«Пайыздың тиімді ставкасы әдісі осы қағидалардың «Дисконттау қағидаттары» бөлімінде қарастырылған.»;

175-тармақтың екінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

«Мемлекеттік мекемелердің қызметкерлеріне еңбекақы төлеу Бюджеттің атқарылуы және оған кассалық қызмет көрсету ережесінде анықталған.»;

206-тармақ мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:

«206. Бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері Қазақстан Республикасының бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті органымен келісім бойынша осы қағидалардың активтерді есепке алудың жалпы тәртібіне сәйкес келетін іш киімді, төсек жабдықтарын, киім-кешекті және аяқ киімді ведомстволық бақылауды анықтайды.

242-тармақ мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:

«242. Осы бөлімнің ережелері жылжымайтын мүлiк ретiнде келешекте қолдануға қайта жаңартылатын инвестициялық жылжымайтын мүлiкті есепке алу үшін қолданылады. Құрылыс жұмыстары немесе қайта жаңарту аяқталған сәтте жылжымайтын мүлiк инвестициялық жылжымайтын мүлiк болады және мемлекеттік мекеме осы қағидалардың «Инвестициялық жылжымайтын мүлiкті есепке алу тәртібі» бөлімінің ережелерін қолданады.»;

259-тармақтың төртінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:

«Негізгі құралдың тұрып қалу немесе белсенді емес қолданылу жағдайы болғанда немесе оны алып тастау үшін ұстап қалған жағдайда осы қағидалардың 258-тармағында көрсетілген активтерден басқа, негізгі құралдар объектісінің амортизациясы толық амортизацияланғанға дейін тоқтатылмайды.»;

268-тармақ мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:

«268. Мемлекеттік мекеме осы қағидалардың «Активтердің құнсыздануы» бөлімінің қағидаларына сәйкес құнсыздану тұрғысынан активтің баланстық құнын қайта қарастырады.»;

278-тармақтың үшінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:

«Бюджетке жетіспеушіліктер сомасын өтеу осы қағидалардың «Дебиторлық және кредиторлық берешекті есепке алу тәртібі» кіші бөлімінде қарастырылған.»;

292-тармақ мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:

«292. Жалға беру төлемдерін алу немесе капитал құнын өсіру мақсатында иеліктегі (қаржылық жалдау шарты бойынша жалға алушының немесе меншік иесінің иелігіндегі) жылжымайтын мүлік (жер немесе ғимарат немесе ғимарат бөлігі немесе анау да, мынау да) ивестициялық жылжымайтын мүлік болып табылады, бірақ:

өндірісте немесе тауарларды жеткізуде, қызмет көрсетуде, әкімшілік мақсаттарға қолдану үшін емес;

қалыпты шаруашылық қызметі барысында сату үшін.

Инвестициялық жылжымайтын мүлік ретінде оларды жалға тапсырудан кіріс алуға арналған объектілер (ғимарат, жер немесе олардың бір бөлігі) танылады.

Мыналар инвестициялық жылжымайтын мүлік болып табылады:

қысқа мерзімнен кейін сату үшін емес, ұзақ мерзімді перспективада капиталдың өсімін алуға арналған жер;

әрі қарай қолданылуы қазіргі уақытта әлі анықталмаған жер;

мемлекеттік мекемеге тиесілі (қаржылық жалдау шарты бойынша оның иелігіндегі) және шарт бойынша операциялық жалға берілген ғимарат;

бос емес, бірақ сыртқы тараптарға операциялық жалға беруге арналған ғимарат.

Инвестициялық жылжымайтын мүлік баптары болып табылмайтын, сондықтан қағидалардың осы бөлімінің саласынан тыс мыналар болып табылады:

қалыпты қызмет барысында сатуға арналған немесе салу немесе сату процесіндегі сату мақсатында қайта жөндеудегі жылжымайтын мүлік қорлар ретінде қарастырылады;

мемлекеттік мекеме тапсырысы бойынша үшінші тұлғалар салатын немесе қайта жөндейтін жылжымайтын мүлік құрылысқа шарттар ретінде қарастырылады;

тек қызметтік қолданыста қолданылатын жылжымайтын мүлік (меншік иесі алып отырған);

құрылыс жұмыстары аяқталған сәтке дейін инвестициялық жылжымайтын мүлік ретінде болашақта қолдану үшін салынып жатқан немесе қайта жаңартылып жатқан жылжымайтын мүлік. Мұндай жұмыстар аяқталғаннан кейін бұл жылжымайтын мүлік инвестициялық жылжымайтын мүлік болып танылады;

әлеуметтік қызмет көрсетуге арналған жылжымайтын мүлік;

стратегиялық мақсаттарға арналған жылжымайтын мүлік, оның есебі осы қағидалардың «Негізгі құралдарды есепке алу тәртібі» бөліміне сәйкес жүргізіледі.»;

296-тармақтың төртінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:

«Өз күшімен салынған инвестициялық жылжымайтын мүліктің өзіндік құны құрылыс немесе қайта жаңарту аяқталған күнге өзіндік құн болып табылады. Инвестициялық жылжымайтын мүліктің құрылысы немесе оны қайта жаңарту кезеңінде есепке алу тәртібі осы қағидалардың «Негізгі құралдарды есепке алу тәртібі» бөліміне сәйкес жүргізіледі. Жұмыстың аяқталу күніне қағидалардың осы бөлімі қолданылады.»;

304-тармақ мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:

«304. Іс жүзіндегі шығындар бойынша есепке алу моделі: актив ретінде танылғаннан кейін инвестициялық жылжымайтын мүлік объектісін есепке алу кез келген жинақталған амортизация мен шығындардың құнсыздану нәтижесінде жинақталған кез келген амортизацияны алып тастағанда оның өзіндік құны бойынша жүргізіледі (Іс жүзіндегі шығындар бойынша есепке алу моделін қолдану жөніндегі осы қағидалардың «Негізгі құралдарды есепке алу тәртібі» бөлімінің ережелеріне ұқсас).»;

306-тармақ мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:

«306. Әділ құн бойынша есепке алу моделі бойынша инвестициялық жылжымайтын мүліктің барлық объектілері алғашқы танылғаннан кейін салыстырмалы нарықтық операциялар жиі жүзеге аспаған және әділ құнның баламалы бағалануы болмаған кезде, әділ құнды анықтау мүмкін болмаған жағдайды қоспағанда әділ құн бойынша бағаланады (мысалы, ақша қаражатының дисконтталған ағындары болжауларының негізінде). Бұл жағдайда мемлекеттік мекеме іс жүзіндегі шығындар бойынша есепке алу моделін қолданады және инвестициялық жылжымайтын мүлік шығып қалғанға дейін немесе ол ұзақ мерзімді активтердің басқа санатына ауысқан сәтке дейін (қайта жіктеу) осы қағидалардың «Негізгі құралдарды есепке алу тәртібі» бөлімінің ережелерін қолданады.»;

308-тармақтың бесінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:

«жылжымайтын мүлікті салу немесе қайта жаңарту аяқталғанда – салу немесе қайта жаңарту процесіндегі жылжымайтын мүлік санатынан (осы қағидалардың «Негізгі құралдарды есепке алу тәртібі» бөлімі) жылжымайтын мүлік санатына ауыстырғанда.»;

311-тармақтың бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:

«311. Әділ құн бойынша ескерілетін инвестициялық жылжымайтын мүлік объектісін негізгі құралдар санатына ауыстырған кезде осы қағидалардың «Негізгі құралдарды есепке алу тәртібі» бөлімдеріне сәйкес келесі есепке алу үшін берілген активтің құны деп оның мақсатын өзгерту мерзіміндегі әділ құн болып табылады: Шоттар жоспарының «Негізгі құралдар» бөлімінің шоттарының тиісті қосалқы шоттарының дебеті және 2510 «Инвестициялық жылжымайтын мүлік» шотының кредиті.»;

312-тармақ мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:

«312. Егер есепте негізгі құралдар ретінде танылатын жылжымайтын мүлік объектісі әділ құн бойынша ескерілетін инвестициялық жылжымайтын мүлік санатына ауысса, мемлекеттік мекеме оның тағайындалу мерзімін өзгерткенге дейін осы қағидалардың «Негізгі құралдарды есепке алу тәртібі» бөлімімен регламенттелетін есепке алу тәртібін қолданады. Мемлекеттік мекеме осы күнге бұл объектінің баланстық құны мен оның әділ бағасы арасындағы кез келген айырманы осы қағидалардың «Негізгі құралдарды есепке алу тәртібі» бөлімінің ережелеріне сәйкес ескереді. Мемлекеттік мекеме негізгі құралдар ретінде танылатын жылжымайтын мүлік объектісін амортизациялауды жалғастырады және оның құнсыздануынан туындаған шығындарды әділ құн бойынша ескерілетін инвестициялық жылжымайтын мүлік болғанға дейін тануды жалғастырады.»;

316-тармақтың екінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:

«Қағидалардың 1-қосымшасына сәйкес нысанда биологиялық активтер, ауылшаруашылық өнімдерінің және олардың алғаннан (жиналғаннан) кейінгі соңғы қайта өндіру нәтижелері көрсетілген.»;

318-тармақ мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:

«318. Осы бөлім Осы қағидалардың «Негізгі құралдарды есепке алу тәртібі» және «Инвестициялық жылжымайтын мүлікті есепке алу тәртібі» бөлімдеріне сәйкес ескерілетін, осы қағидалардың «Қорларды есепке алу тәртібі» бөліміне сәйкес жүзеге асырылатын ауылшаруашылық жерлерін, ауылшаруашылықпен байланысты материалдық емес активтерді, ауылшаруашылық өнімдерін жинаудан кейін есепке алу үшін қолданылмайды.»;

330-тармақ мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:

«330. Түгендеу барысында анықталған биологиялық активтердің жетіспеушілігін өндіріп алу кінәлі тұлғалар есебінен жүргізіледі. Залалды немесе жетіспеушілікті есепте көрсету осы қағидалардың «Дебиторлық және кредиторлық берешекті есепке алу тәртібі» бөлімінде көрсетілген.»;

358-тармақтың екінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:

«Мемлекеттік мекемедегі материалдық емес активтердің құнсыздану фактілерін анықтау рәсімі осы қағидалардың «Активтердің құнсыздануы» бөлімінің ережелеріне сәйкес танылады.»;

368-тармақтың алтыншы бөлігі мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:

«Мемлекеттік мекеме жалданатын активтердің баланстық құнын осы қағидалардың «Активтердің құнсыздануы» бөлімінің ережелеріне сәйкес құнсыздану тұрғысынан мерзімді қайта қарастыруы тиіс.»;

451-тармақ мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:

«451. Қағидалардың 2-қосымшасына сәйкес нысанда бағалау міндеттемелерінің туындауы бойынша түрлі ахуалдардың үлгілері берілген.»;

470-тармақтың бірінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:

«470. Қағидалардың осы бөлімі Шоттар жоспарының «Таза активтер/капитал» бөлімі шоттарындағы операцияларды есепке алу тәртібін анықтайды:»;

474-тармақтың екінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:

«Ұзақ мерзімді активтерді қайта бағалауға резервтерді есептеу мен есептен шығару тәртібі осы қағидалардың тиісті кіші бөлімдерінде анықталған.»;

498-тармақ мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:

«498. Ақша ағындарын дисконттаудың негізгі формуласы жекелеген төлемнің ағымдық құнын анықтау формуласы болып табылады:

PV = FV/(1+i)n,

PV – ағымдағы құн – қазіргі уақытта салынатын сома, яғни қолда бар немесе ағымдағы күнге инвестицияланған қаржы немесе болашақта алынатын қаржы қаражатының ағымдағы құны.

FV – n жылдардан кейін инвестицияның болашақ құны - болашақта алынатын қаржы қаражаты немесе бүгінгі қаржы қаражатының болашақ шамасы.

i – дисконт ставкасы - ағымдағы және болашақ құнды есептеу үшін қолданылатын пайыздық ставка. Дисконттау ставкасы салымдардың тиімділігін бағалау үшін қолданылады. Экономикалық тұрғыдан қарастырғанда дисконттау ставкасы – бұл инвестор талап ететін салымдық капиталдың табыстылық нормасы.

n – уақыт кезеңі – қаржы құралдарының ағымдағы және болашақ құнын есептеу кезеңдерінің саны.

1 ш.б. түрлі кезеңдердегі және түрлі пайыздық ставкалар бойынша ағымдағы құнын анықтау үшін осы қағидалардың 3-қосымшасына сәйкес нысан бойынша С-1 кестесі қолданылады.»;

499-тармақтың екінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:

«1 ш.б. n жылдан кейінгі болашақ құнын анықтау үшін осы қағидалардың 4-қосымшасына сәйкес нысан бойынша С-3 кестесі қолданылады.»;

501-тармақтың бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:

«501. Аннуитеттің ағымдағы (дисконтталған) құнына аннуитетке енгізілген әр жеке төлемнің немесе түсімнің ағымдағы құндарының сомасы жатқызылады, ол мынадай формула бойынша анықталады:

PV = FV * f,

мұнда, f – дисконттау факторы осы қағидалардың 5-қосымшасына сәйкес нысан бойынша С-2 кестесі.»;

502-тармақ мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:

«502. Аннуитеттің болашақ құны аннуитетке енгізілген әр жеке төлем мен түсімнің болашақ құнының сомасы болып табылады, ол мынадай формула бойынша анықталады:

FV = PV * f,

мұнда, f – дисконттау факторы осы қағидалардың 6-қосымшасына сәйкес нысан бойынша С-4 кестесі.»;

522-тармақ мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:

«522. Бастапқы тану мен қайта сыныптаудан кейін концессиялық активтер осы қағидалардың 9 «Негізгі құралдарды есепке алу тәртібі» деген және/немесе 12 «Материалдық емес активтерді есепке алу тәртібі» деген бөлімге сәйкес негізгі құралдар және/немесе материалдық емес активтерге ұқсас есепке алынуы тиіс.»;

533-тармақ мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:

«533. Концедент қызмет көрсетуге арналған концессиялық келісімге байланысты туындайтын басқа міндеттемелерді, шартты міндеттемелер мен шартты активтерді осы қағидалардың 5 «Қаржылық инвестициялар мен қаржылық міндеттемелерді есепке алу тәртібі» және 18 «Бағалау міндеттемелерін, шартты міндеттемелер мен шартты активтерді анықтау» бөлімдеріне сәйкес есепке алуға тиіс.»;

534-тармақ мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:

«534. 28 «Концессия шарттары бойынша активтер мен міндеттемелерді есепке алу тәртібі» бөлімінің талаптарына ұшырамайтын шарттар жөніндегі операцияларды есепке алу осы қағидалардың басқа да бөлімдеріне сәйкес шартты қатынастар талабына сүйене отырып жүзеге асырылады.»;

1-қосымшасының оң жақ бұрышы мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:

«Мемлекеттік мекемелерде бухгалтерлік есепке алуды жүргізу қағидаларының 1-қосымшасы»;

2-қосымшасының оң жақ бұрышы мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:

«Мемлекеттік мекемелерде бухгалтерлік есепке алуды жүргізу қағидаларының 2-қосымшасы»;

3-қосымшасының оң жақ бұрышы мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:

«Мемлекеттік мекемелерде бухгалтерлік есепке алуды жүргізу қағидаларының 3-қосымшасы»;

4-қосымшасының оң жақ бұрышы мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:

«Мемлекеттік мекемелерде бухгалтерлік есепке алуды жүргізу қағидаларының 4-қосымшасы»;

5-қосымшасының оң жақ бұрышы мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:

«Мемлекеттік мекемелерде бухгалтерлік есепке алуды жүргізу қағидаларының 5-қосымшасы»;

6-қосымшасының оң жақ бұрышы мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:

«Мемлекеттік мекемелерде бухгалтерлік есепке алуды жүргізу қағидаларының 6-қосымшасы».

2. Осы бұйрыққа қосымшаға сәйкес Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің кейбір бұйрықтарының күші жойылды деп танылсын.

3. Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Бухгалтерлік есеп және аудит әдіснамасы департаменті (А.Т.Бектұрова) заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әдiлет министрлiгiнде мемлекеттiк тiркелуін;

2) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің интернет-ресурсында орналастырырылуын қамтамасыз етсін.

4. Осы бұйрық мемлекеттік тіркелген күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Қаржы министрі Б.Сұлтанов

1. «Кассалық операциялар жүргізу, мемлекеттiк мекемелердiң кассаларындағы және ағымдағы шотындағы қолма-қол ақша қалдығының лимитін анықтау ережесін бекіту туралы» Қазақстан Республикасының Қаржы министрінің міндетін атқарушының 2009 жылғы 6 тамыздағы № 331 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 5760 болып тіркелген, Заң газетінде 2009 жылғы 11 қыркүйекте № 138 (1561) жарияланған)).

2. «Кассалық операциялар жүргізу, мемлекеттік мекемелердің кассаларындағы және карт-шоттарындағы қолма-қол ақша қалдығының лимитін анықтау ережесін бекіту туралы» Қазақстан Республикасының Қаржы министрінің міндетін атқарушының 2009 жылғы 6 тамыздағы № 331 бұйрығына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2010 жылғы 28 желтоқсандағы № 665 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6739 болып тіркелген, «Егемен Қазақстан» газетінде 2011 жылғы 18 наурызда № 94-97 (26499) жарияланған).

3. «Кассалық операциялар жүргізу, мемлекеттік мекемелердің кассаларындағы және ағымдағы шоттарындағы қолма-қол ақша қалдығының лимитін анықтау ережесін бекіту туралы» Қазақстан Республикасының Қаржы министрінің міндетін атқарушының 2009 жылғы 6 тамыздағы № 331 бұйрығына өзгерістер енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2012 жылғы 22 маусымдағы № 308 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 7801 болып тіркелген, «Егемен Қазақстан» газетінде 2012 жылғы 22 тамызда № 534-539 (27612) жарияланған).

4. «Кассалық операциялар жүргiзу, мемлекеттiк мекемелердiң кассаларындағы және ағымдағы шоттарындағы қолма-қол ақша қалдығының лимитiн анықтау ережесiн бекіту туралы» Қазақстан Республикасының Қаржы министрінің міндетін атқарушының 2009 жылғы 6 тамыздағы № 331 бұйрығына өзгерістер енгізу туралы Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2013 жылғы 11 ақпандағы № 70 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде 2007 жылғы 11 шілде № 8334 болып тіркелген, «Егемен Қазақстан» газетінде 2013 жылғы 27 тамызда № 198 (28137) жарияланған).