Судебная практика
Отправить по почте
Қазақстан Республикасының Президентi туралы Қазақстан Республикасының 1995 жылғы 26 желтоқсандағы № 2733 Конституциялық заңы
Тақырып өзгертілді ҚР 06.05.1999 жылғы № 378 Конституциялық заңымен(алғашқы ресми жарияланғаннан кейін қолданысқа енгізілуі тиіс)
Редакция 17.07.2024 жылы берілген өзгерістер мен толықтырулармен
Осы Конституциялық заң Қазақстан Республикасының Конституциясына сәйкес Қазақстан Республикасы Президентiнiң құқықтық жағдайын белгiлейдi.
Кіріспе өзгертілді ҚР 06.05.1999 жылғы № 378 Конституциялық заңымен(алғашқы ресми жарияланғаннан кейін қолданысқа енгізілуі тиіс)
I тарау
Қазақстан Республикасы Президентiнiң мәртебесi
1-бап. Республика Президентi
1. Республика Президентi - мемлекеттiң басшысы, мемлекеттiң iшкi және сыртқы саясатының негiзгi бағыттарын айқындайтын, ел iшiнде және халықаралық қатынастарда Қазақстанның атынан өкiлдiк ететiн ең жоғары лауазымды тұлға.
2. Республика Президентi - халық пен мемлекеттiк билiк бiрлiгiнiң, Конституцияның мызғымастығының, адам және азамат құқықтары мен бостандықтарының нышаны әрi кепiлi.
3. Республика Президентi мемлекеттiк билiктiң барлық тармағының келiсiп жұмыс iстеуiн және өкiмет органдарының халық алдындағы жауапкершiлiгiн қамтамасыз етедi.
4. Республика Президентiне халық пен мемлекеттiң атынан сөйлеу құқығы берiледi.
5. Республика Президентiне, оның абыройы мен қадiр-қасиетiне ешкiмнiң тиiсуiне болмайды. Республика Президентiнiң абыройы мен қадір-қасиетiне нұқсан келтiру заң бойынша қудаланады.
2-бап. Республика Президентiн сайлау
Республика Президентiн сайлау конституциялық заңға сәйкес жүзеге асырылады.
3-бап. Республика Президентiнiң қызметiне кiрiсуi
3-бап өзгертілді ҚР 03.02.2011 жылғы № 404-IV Конституциялық заңымен ( 14.06.2010 ж. редакцияны қараңыз) (ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі)
1. Республика Президентi: "Қазақстан халқына адал қызмет етуге, Қазақстан Республикасының Конституциясы мен заңдарын қатаң сақтауға, азаматтардың құқықтары мен бостандықтарына кепiлдiк беруге, Қазақстан Республикасы Президентiнiң өзiме жүктелген мәртебелi мiндетiн адал атқаруға салтанатты түрде ант етемiн", - деп халыққа ант берген сәттен бастап қызметiне кiрiседi. Республика Президентi анттың мәтiнiн мемлекеттiк тiлде айтады.
2. Ант беру қаңтардың екінші сәрсенбісінде өткізіледі.
2-тармақ өзгертілді ҚР 06.05.1999 жылғы № 378 Конституциялық заңымен(алғашқы ресми жарияланғаннан кейін қолданысқа енгізілуі тиіс) 2-тармақ өзгертілді ҚР 03.02.2011 жылғы № 404-IV Конституциялық заңымен (14.06.2010 ж. редакцияны қараңыз) (ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) 2-тармақ өзгертілді ҚР 05.11.2022 жылғы № 156-VII ҚРЗ Заңымен (22.12.2017 ж. редакцияны қараңыз) (өзгерту 18.11.2022 жылдан бастап қолданысқа енгізіледі)
Президент кезектен тыс сайлауда сайланған жағдайда не Конституцияның 48-бабында көзделген жағдайда Президент өкілеттігін қабылдағанда, ант беру президенттік сайлау қорытындысы жарияланған не Республика Президентінің өкілеттігін қабылдаған күннен бастап бір ай ішінде өткізіледі. Бұл жағдайларда ант беру күнін Республиканың Орталық сайлау комиссиясы айқындайды.
Ант беру салтанатты жағдайда Парламент депутаттарының, Конституциялық Сот судьяларының, Жоғарғы Сот судьяларының, сондай-ақ Республиканың барлық экс-Президенттерінің қатысуымен өткізіледі.
3. Республика Президентi Республика Конституциясына ант етедi. Ант берiлгеннен кейiн Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк Гимнi орындалады. Орталық сайлау комиссиясының Төрағасы Президентке Қазақстан Республикасы Президентiнiң куәлiгiн, омырауға тағатын белгiсiн, байрағын және "Алтын қыран" орденiн тапсырады.
4. Тармақ алынып тасталды (ескертуді қараңыз)
4-тармақ алынып тасталды ҚР 05.11.2022 жылғы № 156-VII ҚРЗ Заңымен (22.12.2017 ж. редакцияны қараңыз) (өзгерту 01.01.2023 жылдан бастап қолданысқа енгізіледі)
4-бап. Республика Президентiнiң өкiлеттiк мерзiмi
1. Республика Президенті жеті жыл мерзімге сайланады.
1-тармақ өзгертілді ҚР 06.05.1999 жылғы № 378 Конституциялық заңымен(алғашқы ресми жарияланғаннан кейін қолданысқа енгізілуі тиіс) 1-тармақ өзгертілді ҚР 19.06.2007 жылғы № 265 Конституциялық заңымен (11.12.2006 ж. редакцияны қараңыз)(алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) 1-тармақ өзгертілді ҚР 03.02.2011 жылғы № 404-IV Конституциялық заңымен (14.06.2010 ж. редакцияны қараңыз) (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) 1-тармақ өзгертілді ҚР 05.11.2022 жылғы № 156-VII ҚРЗ Заңымен (22.12.2017 ж. редакцияны қараңыз) (өзгерту 18.11.2022 жылдан бастап қолданысқа енгізіледі)
1-1. Кезектен тыс сайлауда сайланған Республика Президентінің өкілеттігі кезектен тыс сайлаудан кейін жеті жылдан соң желтоқсанның бірінші жексенбісінде өткізілуге тиіс кезекті сайлауда сайланған Республика Президенті лауазымына кіріскенге дейін жүзеге асырылады.
4-бап 1-1-тармақпен толықтырылды ҚР 03.02.2011 жылғы № 404-IV Конституциялық заңына сәйкес(алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) 1-1-тармақ өзгертілді ҚР 05.11.2022 жылғы № 156-VII ҚРЗ Заңымен (22.12.2017 ж. редакцияны қараңыз) (өзгерту 18.11.2022 жылдан бастап қолданысқа енгізіледі)
2. Республика Президентiнiң өкiлеттiгi жаңадан сайланған Республика Президентi қызметiне кiрiскен сәттен бастап, сондай-ақ Президент қызметiнен мерзiмiнен бұрын босатылған немесе кетiрiлген не ол қайтыс болған жағдайда тоқтатылады.
3. Тармақ алынып тасталды (ескертуді қараңыз)
3-тармақ алынып тасталсын ҚР 06.05.1999 жылғы № 378 Конституциялық заңымен(алғашқы ресми жарияланғаннан кейін қолданысқа енгізілуі тиіс)
4. Тармақ алынып тасталды (ескертуді қараңыз)
4-тармақ өзгертілді ҚР 19.06.2007 жылғы № 265 Конституциялық заңымен (11.12.2006ж. редакцияны қараңыз)(алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) 4-тармақ өзгертілді ҚР 14.06.2010 жылғы № 289-IV Конституциялық заңымен (19.06.2007ж. редакцияны қараңыз)(алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) 4-тармақтың орыс тіліндегі мәтініне өзгеріс енгізілді, қазақ тіліндегі мәтін өзгермеді ҚР 15.06.2017 жылғы № 75-VI Конституциялық Заңына сәйкес 4-тармақ алынып тасталды ҚР 05.11.2022 жылғы № 156-VII ҚРЗ Заңымен (22.12.2017 ж. редакцияны қараңыз) (өзгерту 18.11.2022 жылдан бастап қолданысқа енгізіледі)
5-бап. Республика Президентi лауазымында болуға байланысты шектеулер
1. Республика Президентiнiң өкiлдi органның депутаты болуға, өзге де ақы төленетiн қызметтердi атқаруға және кәсiпкерлiк қызметпен айналысуға хақы жоқ.
2. Тармақ алынып тасталды (ескертуді қараңыз)
2-тармақ алынып тасталды ҚР 19.06.2007 жылғы № 265 Конституциялық заңымен (11.12.2006 ж. редакцияны қараңыз)(алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі)
3. Қазақстан Республикасының Президенті өз өкілеттіктерін жүзеге асыру кезеңінде саяси партияда болмауға тиіс.
5-бап 3-тармақпен толықтырылды ҚР 05.11.2022 жылғы № 156-VII ҚРЗ Заңына сәйкес (өзгерту 18.11.2022 жылдан бастап қолданысқа енгізіледі)
Президент ант берген кезден бастап он күн ішінде саяси партиядан шығуға тиіс.
4. Қазақстан Республикасы Президентінің жақын туыстары мемлекеттік саяси қызметшілердің, квазимемлекеттік сектор субъектілерінің басшылары лауазымдарын атқаруға құқылы емес.
5-бап 4-тармақпен толықтырылды ҚР 05.11.2022 жылғы № 156-VII ҚРЗ Заңына сәйкес (өзгерту 18.11.2022 жылдан бастап қолданысқа енгізіледі)
Қазақстан Республикасы Президентінің мемлекеттік саяси қызметшілер, квазимемлекеттік сектор субъектілерінің басшылары лауазымдарын атқаратын жақын туыстары Қазақстан Республикасының Президенті ант берген кезден бастап бір ай ішінде отставкаға беруге не атқаратын лауазымын босатуға тиіс.
Осы тармақтың мақсаттары үшін Қазақстан Республикасы Президентінің жақын туыстары деп: ата-аналары (ата-анасы), балалары, асырап алушылар, асырап алынғандар, ата-анасы бір және ата-анасы бөлек аға-інілері мен апа-сіңлілері (қарындастары), атасы, әжесі, немерелері, сондай-ақ жұбайы (зайыбы), жұбайының (зайыбының) жақын туыстары, балаларының жұбайы (зайыбы), ата-анасы бір және ата-анасы бөлек аға-інілері мен апа-сіңлілерінің (қарындастарының) балалары түсініледі.
6-бап. Республика Президентiнiң айырым белгiлерi
1. Республика Президентiнiң айырым белгiлерi - Қазақстан Республикасы Президентiнiң омырауға тағатын белгiсi мен байрағы болады.
2. Омырауға тағатын белгiнiң сипаттамасын Орталық сайлау комиссиясы анықтайды. Байрақтың сипаттамасын , омырауға тағатын белгi мен байрақты ресми пайдалану тәртiбiн Республика Президентi белгiлейдi.
3. Республика Президентi қызметi бойынша "Алтын Қыран" орденiнiң иесi болып табылады.
4. "Алтын Қыран" орденiнiң сипаттамасы, аталған ордендi берудiң негiздерi мен тәртiбi Республика заңдарымен белгiленедi.
II тарау
Қазақстан Республикасы Президентiнiң өкiлеттiгi
7-бап. Республика Президентiнiң сыртқы саясаттағы өкiлеттiгi
1. Республика Президентi:
1) келiссөздер жүргiзедi және Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарына қол қояды;
2) келiссөздер жүргiзуге және Республиканың мемлекетаралық шарттарына қол қоюға өкiлеттiк бередi;
3)Тармақ алынып тасталсын (ескертуді қараңыз)
3-тармақша алынып тасталды ҚР 06.05.1999 жылғы № 378 Конституциялық заңымен(алғашқы ресми жарияланғаннан кейін қолданысқа енгізілуі тиіс)
4) бекiту грамоталарына қол қояды ;
5) Республика жасасқан, бекiтуге жатпайтын халықаралық шарттардың күшiн тоқтата тұру туралы шешiм қабылдайды;
6) Парламентке Республика жасасқан халықаралық шарттарды денонсациялау туралы ұсыныс енгiзедi.
2. Республика Президентi Қазақстан Республикасының дипломатиялық өкiлдiктерiнiң басшыларын тағайындайды және керi шақырып алады.
