«Тарихи-мәдени мұра объектілерін қорғау және пайдалану туралы» Қазақстан Республикасының 1992 жылғы 2 шілдедегі Заңының 19-бабының 7) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:»

Кіріспе өзгертілді ҚР Мәдениет және ақпарат министрінің 12.08.2013 жылғы № 187 Бұйрығымен (20.08.2007 ж. редакцияны қараңыз) (алғашқы ресми жарияланғаннан кейін күнтізбелік 10 (он) күн өткен соң қолданысқа енгізілуі тиіс)
02.10.2013  жылғы „Егемен Қазақстан„ Республикалық газетінде жарияланды

1. Қоса беріліп отырған Тарихи-мәдени сараптама жүргізудің ережесі бекітілсін.

2. Тарихи-мәдени мұра департаменті заңнамада белгіленген тәртіппен: 

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасының Әділет министрлігіне мемлекеттік тіркеуге жолдасын; 

2) осы бұйрық мемлекеттік тіркеуден өткеннен кейін оның ресми жариялануын қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау вице-министр А.И. Бөрібаевқа жүктелсін.

4. Осы бұйрық оның бірінші рет ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Министр

1. Осы тарихи-мәдени сараптама жүргізудің ережесі (бұдан әрі - Ереже) «Тарихи-мәдени мұра объектілерін қорғау және пайдалану туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 19-бабы 7) тармақшасына сәйкес әзірленген және тарихи-мәдени мұра объектілеріне тарихи-мәдени сараптама жүргізудің тәртібін айқындайды.

2. Тарихи-мәдени сараптама (бұдан әрі - сараптама) мәдени-мұра объектісінің тарихи-мәдени маңызын және сақталу деңгейін белгілеу мақсатында жүргізіледі.

3. Халықаралық және республикалық маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштеріне сараптаманың жүргізілуін тарихи-мәдени мұра объектілерін қорғау және пайдалану жөніндегі уәкілетті орган (бұдан әрі - уәкілетті орган) қамтамасыз етеді.

4. Тарихи-мәдени мұра объектілеріне немесе жергілікті маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштеріне сараптаманың жүргізілуін қамтамасыз етуді облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдары (бұдан әрі - жергілікті атқарушы орган) қамтамасыз етеді.

4-тармақ жаңа редакцияда жазылды ҚР Мәдениет және спорт министрінің м.а. 13.09.2018 жылғы  № 256 Бұйрығына сәйкес (12.08.2013 ж. редакцияны қараңыз) (алғашқы ресми жарияланғаннан кейін күнтізбелік 10 (он) күн өткен соң қолданысқа енгізілуі тиіс) 12.10.2018 жылы "ҚР НҚА электрондық түрдегі эталондық бақылау банкі" ақпараттық жүйесінде жарияланды

5. Тарихи-мәдени мұра объектілеріне немесе тарих және мәдениет ескерткіштеріне сараптама уәкілетті органның немесе жергілікті атқарушы органның шешімі негізінде тарих және мәдениет ескерткіштерінде археологиялық және (немесе) ғылыми-жаңғырту жұмыстарын жүргізу лицензиясы бар сарапшыны (сарапшыларды) сараптамалық жұмысты орындау шартын жасау арқылы жүргізіледі.

Сараптаманы бірнеше мекеме немесе сарапшы жүргізген жағдайда сараптамалық жұмысты орындау шарты әрқайсысымен жасалады.

6. Уәкілетті орган немесе жергілікті атқарушы орган сарапшыға (сарапшыларға) мынадай материалдар ұсынады:

1) тарихи-мәдени мұра объектісіне тарих және мәдениет ескерткіші мәртебесін беру мақсатында:

сипаттамасы, орнатылған уақыты мазмұндалған мәлімет;

тарихи-мәдени мұра объектісінің фотосуреті;

2) тарих және мәдениет ескерткіші мәртебесінен айыру мақсатында;

тарих және мәдениет ескерткішінің төлқұжаты, есеп карточкасы;

тарих және мәдениет ескерткішінің қорғау міндеттемесі;

3) тарих және мәдениет ескерткіштерінің орнын ауыстыруға және оларды өзгерту мақсатында:

тарих және мәдениет ескерткішінің төлқұжаты;

тарих және мәдениет ескерткішінің қорғау міндеттемесі;

тарихи-мәдени мұра объектісінің фотосуреті.

7. Сараптама сарапшыға (сарапшыларға) материалдарды ұсынған күнінен бастап отыз күнтізбелік күннен аспайтын, шартта көрсетілген мерзімде жүргізіледі.

Сараптаманы жүргізу үшін қосымша материалдар мен ақпаратты зерделеу қажет болған кезде сараптама жүргізудің шартта көрсетілген мерзімі мекеменің немесе сарапшының жазбаша ұсынымы негізінде отыз күнтізбелік күнге ұзартылады.

8. Уәкілетті орган және жергілікті атқарушы орган мүдделі мемлекеттік органдарға және басқа ұйымдарға сұрау салулар жіберу жолымен сарапшыға (сарапшыларға) қосымша материалдар мен ақпарат алуға жәрдем көрсетеді.

9. Сараптама жүргізу кезінде мекеме (сарапшы):

1) Қазақстан Республикасының заңнамасын, уәкілетті орган немесе жергілікті атқарушы органмен жасалған шарттың талаптарын сақтайды;

2) тарихи-мәдени мұра объектісінің немесе тарих және мәдениет ескерткіштерінің орнына барып, тікелей қарауды жүзеге асырады;

3) сараптама жүргізу үшін ұсынылған сараптама объектісі, материалдар мен ақпараттар туралы мәліметтерді жария етпейді, сондай-ақ, оларға көпшілікте баға беруде қалыс қалады.

10. Сараптама жүргізу мүмкін болмаған жағдайда, сондай-ақ, оны жүргізуге кедергі келтіретін жағдайлар туындағанда, осы жағдай мәлім болған кезден бастап үш күн ішінде мекеме (сарапшы) уәкілетті немесе жергілікті атқарушы органды хабардар етеді.

11. Жүргізілген сараптаманың нәтижелері бойынша сараптама жүргізудің мәніне мекеменің (сарапшылардың) дәлелді, ғылыми негізделген, объективті және толық тұжырымдары қамтылған сараптамалық қорытынды жасалады.

12. Сараптамалық қорытынды сараптама жүргізген ұйымның фирмалық бланкісінде мемлекеттік және орыс тілдерінде екі данада жасалады, ал сараптаманы жеке тұлға жүргізген жағдайда қорытындыда оның тегі, аты, әкесінің аты (егер бар болса) және оның құзыреттілігін көрсететін деректер, сондай-ақ, қолы көрсетіледі.

13. Сараптамалық қорытынды ұсынымдық сипатқа ие.

14. Сараптамалық қорытындыда мыналар көрсетілуі тиіс:

1) сараптама жүргізген мекеме немесе тұлға, лицензия нөмірі және оның берілген мерзімі;

2) сараптама жүргізілген ғылымның саласы;

3) сараптаманың мәні мен мақсаттары;

4) сараптама объектісінің атауы;

5) сараптама объектісінің белгіленуі;

6) қойылған сұрақтарға негізделген және толық жауап.

15. Сараптама қорытындысында сараптама объектісі туралы қосымша мәліметтер көрсетілуі мүмкін.

16. Мекеме (сарапшы) жүргізілген сараптама нәтижесі бойынша:

1) объектіге тарих және мәдениет ескерткіші мәртебесін беру немесе бермеу туралы;

2) объектінің тарих және мәдениет ескерткіші мәртебесінен айыру немесе айырмау туралы;

3) тарих және мәдениет ескерткіштерінің орнын ауыстыруға және (немесе) оларды өзгертуге немесе ауыстырмауға және (немесе) оларды өзгертпеуге қорытынды береді.