Азаматтық процестік кодексінің (бұдан әрі – АПК) сот актілерін шығаруды регламенттейтiн нормаларын дұрыс және біркелкі қолдану мақсатында Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сотының жалпы отырысы қаулы етеді:

Кіріспе өзгертілді ҚР Жоғарғы Сотының 31.03.2017 жылғы № 2 Нормативтік қаулысына сәйкес (29.12.2012 ж. редакцияны қараңыз)(алғашқы ресми жарияланғаннан соң қолданысқа енгізілуі тиіс) 18.04.2017 жылы № 74 (28453) „Егемен Қазақстан„ Республикалық газетінде жарияланды
Кіріспе жаңа редакцияда жазылды ҚР Жоғарғы Сотының 28.11.2024 жылғы № 4 Нормативтік Қаулысына сәйкес (07.12.2023 ж. редакцияны қараңыз)(өзгерту 25.12.2024 жылдан бастап қолданысқа енгізіледі)

1. Бірінші сатыдағы сот АПК-нің 21-бабының бірінші бөлігіне сәйкес азаматтық істер бойынша сот актілерін сот бұйрықтары, шешімдері, ұйғарымдары, қаулылары нысанында қабылдайды. Апелляциялық және кассациялық сатылардағы соттар сот актілерін ұйғарымдар мен қаулылар нысанында қабылдайды.

1-тармақ өзгертілді ҚР Жоғарғы Сотының 31.03.2017 жылғы № 2 Нормативтік қаулысына сәйкес (29.12.2012 ж. редакцияны қараңыз)(алғашқы ресми жарияланғаннан соң қолданысқа енгізілуі тиіс)
18.04.2017 жылы № 74 (28453) „Егемен Қазақстан„ Республикалық газетінде жарияланды
1-тармақ өзгертілді ҚР Жоғарғы Сотының 16.03.2018 жылғы № 3 Нормативтік қаулысымен (31.03.2017 ж. редакцияны қараңыз) (алғашқы ресми жарияланған күннен бастап қолданысқа енгізілуі тиіс) 30.03.2018 жылы "ҚР НҚА электрондық түрдегі эталондық бақылау банкі" ақпараттық жүйесінде жарияланды
1-тармақ жаңа редакцияда жазылды ҚР Жоғарғы Сотының 28.11.2024 жылғы № 4 Нормативтік Қаулысына сәйкес (07.12.2023 ж. редакцияны қараңыз)(өзгерту 25.12.2024 жылдан бастап қолданысқа енгізіледі)

Заңды күшiне енген сот актілері, сондай-ақ сот төрелігін іске асыру кезінде соттар мен судьялардың өкімдері, талаптары, тапсырмалары, шақырулары, сұрау салулары және басқа да жолданымдары барлық мемлекеттік органдар, жергiлiктi өзiн-өзi басқару органдары, заңды тұлғалар, лауазымды адамдар, азаматтар үшiн мiндеттi болып табылады және Қазақстан Республикасының бүкiл аумағында орындалуға тиiс.

Iстi мәнi бойынша шешетiн бiрiншi сатыдағы соттың сот актісі АПК-нің 223-бабына сәйкес шешiм нысанында шығарылады.

АПК-нің 226-бабындағы шешімнің мазмұны туралы талаптар іс жүргізудің барлық түрлері (оңайлатылған (жазбаша) іс жүргізу, талап қою ісін жүргізу, ерекше талап қою ісін жүргізу және ерекше іс жүргізу) үшін міндетті.

1-1. АПК-нің 267-4-бабының бірінші бөлігіне сәйкес оңайлатылған (жазбаша) іс жүргізу тәртібімен қаралған іс бойынша сот кіріспе және қарар бөліктерінен тұратын шешім шығарады.

Осы Нормативтік қаулы 1-1-тармақпен толықтырылды ҚР Жоғарғы Сотының 21.04.2022 жылғы № 5 Нормативтік қаулысына сәйкес (өзгерту қолданысқа енгізіледі 06.05.2022 жылдан бастап)
1-1-тармақ жаңа редакцияда жазылды ҚР Жоғарғы Сотының 28.11.2024 жылғы № 4 Нормативтік Қаулысына сәйкес (07.12.2023 ж. редакцияны қараңыз)(өзгерту 25.12.2024 жылдан бастап қолданысқа енгізіледі)

Сот тараптың шешім заңды күшіне енгенге дейін мәлімдеген жазбаша өтінішхаты бойынша кіріспе, уәждеу және қарар бөліктерінен тұратын шешімді дайындауға міндетті.

Сот осындай шешімді өз бастамасымен де дайындауға құқылы.

АПК-нің 267-4-бабының үшінші бөлігіне сәйкес сот шешімнің күшін жоюдан бас тарту туралы ұйғарыммен бірге, егер бұрын мұндай шешім берілмеген болса, тараптарға кіріспе, уәждеу және қарар бөліктерден тұратын шешімді дайындап беруге міндетті.

Уәждеу бөлігі бар шешім сотқа өтінішхат келіп түскен күннен бастап бес жұмыс күнінен аспайтын мерзімде дайындалуы тиіс.

Шешімнің уәждеу бөлігін дәлелді себептермен дайындау мүмкін болмаған жағдайда судьяның қолы қойылған кіріспе және қарар бөліктерінен тұратын шешімге АПК-де белгіленген тәртіппен шағым жасалуы мүмкін.

1-2. АПК-нің 27-1 және 28-1-баптарында облыстық және оған теңестірілген соттың, Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының төменгі тұрған соттардың іс жүргізуіндегі біртекті істердің бірін (талап қоюдың нысанасы мен негіздері бойынша, субъектілік құрамы бойынша ұқсас) талап ету, өзінің іс жүргізуіне қабылдау, бірінші сатыдағы соттың қағидалары бойынша қарау және шешу құқығы бекітілген.

Осы Нормативтік қаулы 1-2-тармақпен толықтырылды ҚР Жоғарғы Сотының 21.04.2022 жылғы № 5 Нормативтік қаулысына сәйкес (өзгерту қолданысқа енгізіледі 06.05.2022 жылдан бастап)
1-2-тармақ өзгертілді ҚР Жоғарғы Сотының 07.12.2023 жылғы № 4 Нормативтік қаулысымен (21.04.2022 ж. редакцияны қараңыз)(өзгерту 28.12.2023 жылдан бастап қолданысқа енгізіледі)
1-2-тармақ өзгертілді ҚР Жоғарғы Сотының 28.11.2024 жылғы № 4 Нормативтік Қаулысымен (07.12.2023 ж. редакцияны қараңыз)(өзгерту 25.12.2024 жылдан бастап қолданысқа енгізіледі)

Жоғары тұрған соттың істі талап етіп, бірінші сатыдағы соттың қағидалары бойынша қарауы үшін іс жүргізуінде іс жатқан сот тараптардың жазбаша келісімін алуға міндетті.

Егер тараптардың бірінің келісімі болмаса, сот істі талап ете алмайды, өйткені Қазақстан Республикасы Конституциясының (бұдан әрі – Конституция) 77-бабы 3-тармағының 3) тармақшасына сәйкес өзіне заңмен көзделген соттылығын оның келісімінсіз ешкімнің өзгертуіне болмайды.

Бір текті істердің бірін талап ету және оны қарау туралы мәселеге жоғары сатыда тұрған сот, іс жүргізуінде іс жатқан сот, сонымен қатар тараптар не тараптардың бірі бастамашылық етуі мүмкін.

Соттар біртекті істердің бірі бойынша шығарылған шешімді АПК-нің 226-бабының 5-1-бөлігіне сәйкес пайдалана алады.

2. Толық тiзбесi АПК-нің 135-бабында көрсетілген және мазмұны бойынша АПК-нің 140-бабының талаптарына сай келуге тиiс сот бұйрығы даусыз талаптар бойынша шығарылады, сондай-ақ сотқа жауапкердің мәлiмделген талапқа қарсылық беру тәртібі мен мерзiмi туралы түсiндiрменi қамтуға тиіс.

2-тармақ өзгертілді ҚР Жоғарғы Сотының 31.03.2017 жылғы № 2 Нормативтік қаулысына сәйкес (29.12.2012 ж. редакцияны қараңыз)(алғашқы ресми жарияланғаннан соң қолданысқа енгізілуі тиіс)
18.04.2017 жылы № 74 (28453) „Егемен Қазақстан„ Республикалық газетінде жарияланды
2-тармақ өзгертілді ҚР Жоғарғы Сотының 21.04.2022 жылғы № 5 Нормативтік қаулысымен (31.05.2019 ж. редакцияны қараңыз)(өзгерту қолданысқа енгізіледі 06.05.2022 жылдан бастап)
2-тармақ жаңа редакцияда жазылды ҚР Жоғарғы Сотының 28.11.2024 жылғы № 4 Нормативтік Қаулысына сәйкес (07.12.2023 ж. редакцияны қараңыз)(өзгерту 25.12.2024 жылдан бастап қолданысқа енгізіледі)

3. Шешiм Қазақстан Республикасының атынан заңға және нақты іс бойынша сот анықтаған фактiлерге қатаң сәйкестiкте шығарылады.

3-тармақ жаңа редакцияда жазылды ҚР Жоғарғы Сотының 16.03.2018 жылғы № 3 Нормативтік қаулысына сәйкес (31.03.2017 ж. редакцияны қараңыз) (өзгерту қолданысқа енгізіледі 01.09.2018 жылдан бастап)
3-тармақ өзгертілді ҚР Жоғарғы Сотының 10.09.2018 жылғы № 14 Нормативтік қаулысымен (16.03.2018 ж. редакцияны қараңыз) (алғашқы ресми жарияланған күннен бастап қолданысқа енгізілуі тиіс) 28.09.2018 жылы "ҚР НҚА электрондық түрдегі эталондық бақылау банкі" ақпараттық жүйесінде жарияланды
3-тармақ өзгертілді ҚР Жоғарғы Сотының 21.04.2022 жылғы № 5 Нормативтік қаулысымен (31.05.2019 ж. редакцияны қараңыз)(өзгерту қолданысқа енгізіледі 06.05.2022 жылдан бастап)
3-тармақ өзгертілді ҚР Жоғарғы Сотының 07.12.2023 жылғы № 4 Нормативтік қаулысымен (21.04.2022 ж. редакцияны қараңыз)(өзгерту 28.12.2023 жылдан бастап қолданысқа енгізіледі)
3-тармақ жаңа редакцияда жазылды ҚР Жоғарғы Сотының 28.11.2024 жылғы № 4 Нормативтік Қаулысына сәйкес (07.12.2023 ж. редакцияны қараңыз)(өзгерту 25.12.2024 жылдан бастап қолданысқа енгізіледі)